Vì sao Nga dư vắc xin Covid-19 mà vẫn có hơn 1.000 ca tử vong trong ngày?

Nga sử dụng nhiều loại vắc xin Covid-19, nhưng tâm lý chần chừ đi tiêm khiến nước này lần đầu tiên có hơn 1.000 người tử vong vì virus corona trong ngày. 

Nhân viên y tế Nga vận chuyển bệnh nhân Covid-19. (Ảnh: Reuters)

Theo trang web Gogov, tính tới ngày 16/10, mới chỉ có 31% dân số Nga đã được tiêm phòng đầy đủ vắc xin Covid-19.

Việc thiếu vắng các biện pháp hạn chế để kiểm soát dịch đã trở thành cơ hội để dịch Covid-19 tiếp tục hoành hành tại Nga. Trên thực tế, chính quyền nhiều khu vực đã một lần nữa đưa vào thi hành check mã QR khi người dân muốn tới các địa điểm công cộng.

Đáng nói, trong tuần qua, điện Kremlin khẳng định sẽ không tái áp đặt các biện pháp hạn chế quy mô lớn, dù tỷ lệ tiêm phòng vắc xin Covid-19 ở nước này đang ở mức thấp “không thể chấp nhận được”. Chính phủ Nga yêu cầu các cơ quan chức năng phải đảm bảo “nền kinh tế tiếp tục được vận hành”.

Ngoài ra, điện Kremlin nhấn mạnh hệ thống y tế của Nga hiện sẵn sàng đối phó trước tình trạng ngày càng có nhiều ca mắc Covid-19 phải nhập viện điều trị và cho biết các cơ sở y tế "chưa bị quá tải”.

Tâm lý bài trừ vắc xin

Bộ trưởng Y tế Nga Mikhail Murashko đã lên tiếng chỉ trích “thái độ” của người dân khi để dịch bệnh có cơ hội bùng phát.

Phát ngôn viên điện Kremlin Dmitry Peskov cho rằng, mọi thứ được chính phủ Nga thực hiện là để giúp người dân có cơ hội “cứu mạng mình bằng cách tiêm vắc xin”.

“Thật vô trách nhiệm khi không đi tiêm phòng”, ông Peskov nhấn mạnh.

Dù Nga đã có sẵn một số loại vắc xin Covid-19 tự sản xuất trong nước trong vài tháng qua, nhưng các cơ quan chức năng nước này vẫn gặp khó khăn trong việc vận động và thuyết phục người dân đi tiêm ngừa.

Kết quả từ một cuộc thăm dò ý kiến người dân cho thấy hơn 1/2 người Nga tham gia trả lời cho biết, họ không có ý định đi tiêm vắc xin Covid-19.

Tính tới ngày 16/10, tổng số người tử vong vì Covid-19 tại Nga là 222.315. Nga trở thành nước có số người chết vì Covid-19 nhiều nhất khu vực châu Âu. Số người mắc Covid-19 tại Nga là gần 8,45 triệu.

Trong khi đó, theo Cơ quan Thống kê Nga (Rosstat), nước này đã có gần 420.000 người chết vì Covid-19. Con số này tính cả những trường hợp không được xác nhận chết do nguyên nhân chính là nhiễm virus corona.

Nếu số liệu của Rosstat được sử dụng, Nga sẽ xếp vị trí thứ 4 trên thế giới trong danh sách những nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ dịch Covid-19 chỉ sau Mỹ, Brazil và Ấn Độ.

Điện Kremlin đã nhiều lần tuyên bố tiêm vắc xin Covid-19 đang là cách duy nhất ngăn chặn dịch bệnh Covid-19 lây lan. Hiện số ca mắc Covid-19 hàng ngày tại Nga cũng đã ở mức cao nhất kể từ tháng Một.

Chính phủ Nga đã cho nới lỏng nhiều biện pháp hạn chế để phòng dịch sau khi quốc gia này trải qua đợt dịch thứ 3 nghiêm trọng hồi mùa hè năm nay.

Nga có nhiều loại vắc xin Covid-19 nhưng người dân lại chần chừ đi tiêm phòng. (Ảnh: Reuters) 

Trong khi điện Kremlin nhận định, số ca mắc và tử vong vì Covid-19 tăng nhanh là do tỷ lệ tiêm phòng vắc xin còn thấp, đồng thời kêu gọi người dân cần nhanh chóng đi tiêm. Song nhiều người dân nước này lại cho biết, họ lo sợ về sự an toàn của các dược phẩm mới được bào chế nên mới không đi tiêm phòng.

Trong khi đó, hiệu quả của vắc xin Covid-19 của Nga đã được chứng minh rộng rãi khi được cấp phép sử dụng khẩn cấp ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Điển hình, theo Quỹ Đầu tư Trực tiếp Nga (RDIF), đơn vị tài trợ chính cho chương trình nghiên cứu và hợp tác sản xuất vắc-xin Sputnik V, đã có 70 nước trên thế giới cấp phép sử dụng khẩn cấp đối với vắc xin Sputnik V. Kết quả thực tiễn chứng minh vắc xin Sputnik V an toàn, sinh kháng thể và đáp ứng miễn dịch tế bào.

Vào tháng Tám, RT dẫn nguồn từ RDIF cho biết hiệu quả của vắc-xin Sputnik V đối với biến thể Delta là 83,1%. Hai liều vắc xin Sputnik V có khả năng chống lại 94,37% các ca nhiễm biến thể Delta nặng phải nhập viện. Con số được cho là cao hơn cả hai loại vắc xin mRNA của Mỹ là Pfizer và Moderna.

Không chỉ với biến thể Delta, vắc xin Sputnik V còn được chứng minh có hiệu quả ngăn ngừa với các biến thể khác như Beta và Alpha.

Trong tuần qua, Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin tuyên bố 1/3 dân số nước này tương đương 43 triệu người đã được tiêm vắc xin Covid-19.

Nga là quốc gia đầu tiên trên thế giới phê chuẩn sử dụng vắc xin Covid-19 là Sputnik V từ năm 2020. Cho tới nay, Nga đã cho cấp phép sử dụng thêm 3 loại vắc xin khác phòng Covid-19.

“Chúng ta cần phải kiên nhẫn và kiên trì công việc thuyết phục và giải thích tất cả những lợi ích phòng ngừa của vắc xin đối với căn bệnh nguy hiểm này”, Tổng thống Nga Vladimir Putin nhấn mạnh hồi đầu tuần trước và khẳng định người dân cần được thuyết phục để đi tiêm phòng, chứ không phải là chính quyền địa phương gây sức ép.

Địa phương tự quyết phòng dịch

Theo Thị trưởng Moscow là ông Sergei Sobyanin, với tình trạng số ca mới mắc Covid-19 tăng nhanh theo từng ngày, nỗi lo về khả năng dịch bệnh bùng phát có thể khiến các biện pháp hạn chế sẽ được tái áp đặt, bất chấp nhiều quan chức Nga cho biết hiện lệnh phong tỏa không được nhắc tới.

Hiện tại, chính phủ Nga trao quyền cho chính quyền các địa phương tự quyết định thi hành biện pháp phòng chống dịch Covid-19 tùy theo tình hình ở khu vực.

Cũng theo ông Sobyanin, khả năng thành phố Moscow sẽ sớm cho áp dụng trở lại các biện pháp khuyến khích người dân đi tiêm vắc xin như tặng thẻ cào để kiềm chế số ca mắc và tử vong vì Covid-19.

Ngoài ra, một số khu vực có kế hoạch buộc người dân phải xuất trình được giấy xác nhận đã tiêm phòng, giấy xét nghiêm âm tính với Covid-19 hay chứng nhận mới khỏi bệnh Covid-19 trước khi tới các địa điểm công cộng như rạp chiếu phim và phòng gym.

Thậm chí, chính quyền ở Kaliningrad cho biết yêu cầu trên còn được mở rộng áp dụng đối với những người tới nhà hàng và quán cà phê.

Những sự kiện có trên 3.000 người tham dự hiện vẫn bị cấm tổ chức trên toàn lãnh thổ Nga, theo Cục trưởng Cục Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và Sức khỏe con người Rospotrebnadzor là bà Anna Popova.

Ngoài ra, những sự kiện có hơn 1.000 người cũng mới chỉ được phép tổ chức tại 2 trong tổng số hơn 80 vùng ở Nga.

Tuy nhiên, cuộc sống thường ngày của người dân vẫn được duy trì ở nhiều khu vực rộng lớn như Moscow, St Petersburg và các thành phố khác của Nga. Theo đó, các cửa hàng kinh doanh vẫn hoạt động hết công suất, quy định đeo khẩu trang không bị ép buộc. Song tại Moscow, chính quyền thành phố đã mở rộng các điểm xét nghiệm Covid-19 tại trung tâm thương mại với hy vọng có thể nhanh chóng tìm ra nguồn lây để kiểm soát.

Cũng trong tuần trước, Nga cho biết nước này sẽ thử nghiệm vắc xin Covid-19 Sputnik V dạng xịt mũi cho những tình nguyện viên là người trưởng thành. Loại vắc xin xịt mũi này hiện được dùng 2 liều tại một phòng khám ở St Petersburg.

Chính quyền Nga tuyên bố hồi tháng Sáu rằng, loại vắc xin xịt mũi phù hợp dùng cho đối tượng từ 8 – 12 tuổi và đã được thử nghiệm.

Hôm 14/10, Nga còn kêu gọi những bác sĩ đến tuổi về hưu đã thôi việc trong giai đoạn dịch Covid-19 bùng phát nên quay trở lại làm việc. Nguyên nhân là do thời gian gần đây, Nga liên tiếp chứng kiến số ca mắc và tử vong vì virus corona phá kỷ lục theo ngày.

“Chúng tôi kêu gọi các nhân viên y tế, những người đã thôi làm việc vào thời điểm có nhiều nguy cơ gây ảnh hưởng tới sức khỏe và cuộc sống, họ được mời trở lại làm việc. Ngày nay, vắc xin cho phép chúng ta bảo vệ mạng sống và sức khỏe”, TASS dẫn lời Bộ trưởng Murashko.

Minh Thu (lược dịch)