Giết hại tướng Soleimani: Căng thẳng Mỹ và Iran dâng lên cao trào

Tình hình Trung Đông đang trở nên nguy hiểm sau khi Mỹ chủ động phóng tên lửa giết chết tướng Iran Soleimani.

Hôm 3/1, Mỹ xác nhận tiến hành vụ không kích tại sân bay quốc tế thủ đô Baghdad làm người đứng đầu đơn vị Quds thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), Thiếu tướng Qasem Soleimani thiệt mạng.

Tổng thống Mỹ Trump (trái) và Tướng Iran Soleimani. Ảnh: Business Today.

Ngay lập tức Iran tuyên bố sẽ trả đũa tàn khốc. Như vậy, vụ không kích của Mỹ nhằm vào nhân vật được cho là quyền lực thứ 2 tại Iran đã khiến căng thẳng giữa Mỹ và Iran lên đến đỉnh điểm và rất có thể hai nước sẽ rơi vào một cuộc chiến.

Trong tuyên bố, lãnh tụ tối cao Iran Khamenei nói rằng những kẻ ám sát tướng Soleimani sẽ phải đối mặt với cuộc trả thù khốc liệt và tuyên bố Iran tổ chức quốc tang 3 ngày.

Lãnh tụ Khamenei cho biết, "những kẻ tàn ác nhất Trái Đất" đã ám sát người chỉ huy danh dự của người Hồi giáo: “Tướng Soleimani, người đã tử vì đạo, là một nhân vật thánh chiến quốc tế và tất cả những người sùng bái thánh chiến sẽ báo thù cho cái chết của ông. Tất cả bạn bè và kẻ thù phải biết rằng con đường thánh chiến của người Hồi giáo sẽ tiếp tục với động lực gấp đôi và một chiến thắng chắc chắn đang chờ đợi những người chiến đấu trên con đường tốt đẹp này”.

Ngoại trưởng Iran Javad Zarif nhận định, vụ tấn công sát hại Thiếu tướng Soleimani do Mỹ tiến hành là "một hành động vô cùng nguy hiểm" và làm leo thang căng thẳng. Trên mạng xã hội Twitter, Ngoại trưởng Zarif nhấn mạnh Mỹ phải chịu trách nhiệm cho tất cả những hậu quả của "chủ nghĩa phiêu lưu" này.

Trong khi đó, cựu Tư lệnh Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran Mohsen Rezaei khẳng định sẽ có hành động đáp trả cứng rắn nhằm vào Mỹ.

Bộ Ngoại giao Iran đã triệu Đại sứ Thụy Sĩ (đại diện cho lợi ích của Mỹ tại Iran) để trao công hàm phản đối. Cùng ngày, Hội đồng an ninh tối cao Iran  triệu tập cuộc họp bất thường để thảo luận về hành động trả đũa đối với vụ giết hại tướng Soleimani và cảnh báo các hành động này sẽ có phạm vi ở cấp độ toàn khu vực.

Trong một tuyên bố phát đi từ văn phòng thủ tướng Iraq chiều nay, Thủ tướng Iraq Adel Abdul-Mahdi cũng đã lên án mạnh mẽ vụ sát hại tướng Soleimani.

Ông Mahdi nhấn mạnh, chỉ huy Soleimani và phó chỉ huy nhóm vũ trang Iraq Abu Mahdi al-Muhandis là hai biểu tượng tuyệt vời trong việc giành chiến thắng trước tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Thủ tướng Iraq cho rằng, vụ không kích của Mỹ là một sự vi phạm trắng trợn chủ quyền của Iraq, gây leo thang nguy hiểm ở Iraq, khu vực và thế giới. Ông đề nghị tổ chức một phiên họp bất thường của Hạ viện để đưa ra quan điểm chính thức và các quyết định  phù hợp nhằm bảo vệ an ninh và chủ quyền của Iraq.

Trước đó, cùng ngày, Hãng tin Reuters dẫn nguồn tin Lầu Năm Góc cho biết, người đứng đầu đơn vị Quds thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), Thiếu tướng Soleimani đã thiệt mạng trong cuộc không kích rạng sáng 3/1 do Mỹ tiến hành nhằm vào đoàn xe chở quan chức này tại sân bay quốc tế thủ đô Baghdad, Iraq. Trong một tuyên bố, Lầu Năm Góc nêu rõ, chính Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ra chỉ thị về vụ tấn công này.

Theo một chỉ huy của lực lượng bán quân sự Hashed al-Shaabi ở Iraq, Abu Muntathar al-Hussaini cho biết, đoàn xe của Thiếu tướng Soleimani và Phó Chỉ huy lực lượng này Abu Mahdi al-Muhandis đã bị trực thăng Mỹ bắn liên tiếp hai quả tên lửa hành trình, khi đang trên đường tới sân bay quốc tế tại thủ đô Baghdad. Chiếc xe thứ hai chở các nhân viên an ninh của lực lượng Hashed al-Shaabi cũng bị trúng một quả rocket.

Tư lệnh Soleimani, người đứng đầu Lực lượng Quds tinh nhuệ Iran, được coi là nhân vật quyền lực thứ 2 ở Iran, chỉ sau Lãnh đạo tối cao Khamenei. Ông là người đứng đằng sau một loạt chiến dịch quân sự và ngoại giao giúp mở rộng ảnh hưởng của Iran ở khu vực.

Việc Mỹ tiêu diệt Tư lệnh Lực lượng Quds tại Iraq được cho là đòn giáng mạnh vào mối quan hệ giữa Mỹ và Iran vốn đang ngày càng leo thang nghiêm trọng. Tuần trước, Mỹ  không kích các căn cứ của lực lượng dân quân Iraq do Iran hậu thuẫn tại Iraq và Syria. Đáp trả, vài ngày qua lực lượng dân quân đã tấn công vào Đại sứ quán Mỹ tại Iraq, nhưng không gây thiệt hại về người. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đổ lỗi cho Iran về vụ người biểu tình tấn công đại sứ quán Mỹ tại Iraq, cảnh báo Iran "phải chịu trách nhiệm cho việc này". Tuy nhiên, Iran đã ngay lập tức lên tiếng phủ nhận, đồng thời chỉ trích việc Mỹ đổ lỗi cho Iran về tình hình bạo lực ở Iraq.

Với những diễn biến mới nhất này, chắc chắn sẽ khiến mối quan hệ vốn đang ở mức rất thấp giữa Mỹ và Iran chạm đáy. Xung đột nữa hai nước đang đặt cả khu vực Trung Đông trong tình thế  báo động về leo thang xung đột./.

Vũ Anh Tuấn (tổng hợp)