Quan chức ngoại giao cấp cao Trung Quốc tới Nga thảo luận về hợp tác an ninh

Uỷ viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc Dương Khiết Trì sẽ có chuyến thăm Nga trong tuần này và tham gia các cuộc thảo luận chiến lược trong bối cảnh hai quốc gia tìm cách thắt chặt quan hệ trước căng thẳng với Mỹ.

Uỷ viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc Dương Khiết Trì sẽ tới Nga thảo luận về hợp tác an ninh. Ảnh: AP.

Theo báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP), Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Dương Khiết Trì sẽ đồng chủ trì cuộc tham vấn an ninh chiến lược Trung-Nga lần thứ 16 với Nikolai Patrushev - Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Nga.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 23/5 thông báo ông Dương Khiết Trì cũng sẽ tới Slovenia và Croatia trong chuyến công tác 4 ngày, bắt đầu từ ngày 24/5.

Chuyến thăm Nga của quan chức ngoại giao hàng đầu Trung Quốc diễn ra trong bối cảnh quan hệ của Trung Quốc và Nga với Mỹ đang căng thẳng.

Bắc Kinh và Moskva đều cáo buộc Washington “hình thành các nhóm nhỏ để tìm kiếm sự đối đầu trong khối” bằng cách tạo dựng mối quan hệ chặt chẽ hơn thông qua các liên minh như “Bộ tứ Kim cương” với Nhật Bản, Ấn Độ và Australia.

Hai nước đã cam kết làm việc cùng nhau để ngăn cản bất kỳ nỗ lực nào nhằm tạo ra một “vành đai địa chính trị nhiễu loạn”. Từ đầu năm nay, hai nước đã thực hiện nhiều bước đi để triển khai cam kết trên.

Tuần trước, tại một buổi lễ trực tuyến khởi động xây dựng bốn lò phản ứng mới ở Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình cho biết hai nước đã “cùng ủng hộ lẫn nhau một cách vững chắc và hợp tác chặt chẽ, hiệu quả” khi đối mặt với đại dịch COVID-19 và “những thay đổi chưa từng thấy trong một thế kỷ qua”.

Nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng nhấn mạnh năng lượng luôn là lĩnh vực hợp tác quan trọng nhất giữa hai nước, trong đó năng lượng hạt nhân là “ưu tiên chiến lược”.

Về phần mình, Tổng thống Nga Vladimir Putin ca ngợi quan hệ giữa hai nước đã “đạt đến mức cao nhất trong lịch sử”.

Moskva và Bắc Kinh cùng chia sẻ quan điểm tương tự về các cuộc xung đột gần đây trên thế giới, bao gồm cả hoan nghênh thỏa thuận ngừng bắn đạt được giữa Israel và các nhóm vũ trang Hamas ở Dải Gaza.

Hồi tháng 3, hai nước đã thiết lập một "nền tảng đối thoại an ninh khu vực", mặc dù có rất ít chi tiết về kế hoạch này được công bố.

Zhang Xin, phó giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Sư phạm Hoa Đông, cho biết một trong những nội dung tại cuộc đàm phán vào tuần tới có thể là cuộc gặp của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken với người đồng cấp Nga Sergey Lavrov.

Phó Giáo sư Zhang nói thêm có thể Trung Quốc cũng muốn thảo luận về sự phát triển hợp tác không gian và Bắc Cực, bao gồm nỗ lực chung để thiết lập một trạm trên Mặt Trăng.

“Trung Quốc và Nga thường xuyên triển khai các cuộc thảo luận về các lĩnh vực này nên không nhất thiết chương trình nghị sự sắp tới sẽ tập trung vào Mỹ. Tuy nhiên, sẽ có những thông điệp gián tiếp đáp trả Mỹ, hoặc thậm chí là 7 nước công nghiệp phát triển (G7). Đó hoàn toàn là một động thái hợp lý khi xem xét tình hình địa chính trị hiện nay”, ông Zhang nhận định.

Phó Giáo sư Zhang cho biết Trung Quốc và Nga có thể sử dụng các cuộc đàm phán như một cơ hội để công bố hợp tác chiến lược và an toàn mới, nhưng mối quan hệ này sẽ không trở thành một liên minh chính thức. “Hiện không có bằng chứng nào cho thấy cách tiếp cận này thay đổi mặc dù các mối quan hệ an ninh tiếp tục được củng cố. Đây là một hình thức quan hệ song phương mới mà Trung Quốc đang cố gắng thiết lập - một mối quan hệ an ninh cực kỳ bền chặt mà không cần tuyên bố với nhau là đồng minh”. 

Trong khi đó, ông Temur Umarov - một chuyên gia về Trung Quốc và Trung Á tại Trung tâm Carnegie Moscow - cho hay ông không mong đợi bất sự hợp tác đột phá nào từ cuộc gặp nhưng hai nước sẽ hướng tới phát triển lòng tin mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, dù quan hệ hai nước khăng khít ra sao song hai cường quốc này luôn đặt ra giới hạn về một số vấn đề an ninh nhất định như tình hình Biển Đông hay vấn đề Ukraine.

Bảo Hà