Phương Tây lăm le ở Biển Đen, Nga nhắc công ước Montreaux

Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh phương Tây đang thổi phồng căng thẳng ở Biển Đen và Nga sẽ giám sát Công ước Montreaux để ổn định tình hình.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga trong lần trả lời phỏng vấn Sputnik đã tuyên bố rằng, chính các nước phương Tây đang thổi phồng căng thẳng ở Biển Đen thông qua các sự cố mà chính họ là người dàn dựng.

Tàu chiến Mỹ, Anh và Hà Lan trong một cuộc tập trận mới đây trên biển Đen. Ảnh: Hải quân Mỹ

Trong một thông báo mới đây, Bộ Quốc phòng Nga cho biết các tàu chiến NATO đã liên tiếp có những hành động khiến căng thẳng ở biển Đen tiếp tục leo thang, khi họ đưa các tàu do tham tới gần vùng biển thuộc chủ quyền của Nga trong những tuần gần đây.

Đỉnh điểm có thể kể đến việc Hải quân Hoàng gia Anh thăm dò hoạt động của các tàu tuần tra cũng như hệ thống cảnh báo sớm của Nga trên biển Đen khi đưa tàu khu trục tới sát bờ biển bán đảo Crimea. Vụ việc cũng làm dấy lên một vụ bê bối ngoại giao lớn giữa Moskva và London.

Trước các động thái của phương Tây, Bộ Ngoại giao Nga cho biết, Moscow sẽ giám sát chặt chẽ việc các bên tuân thủ Công ước Montreux quy định việc đưa tàu chiến cỡ lớn vào vùng biển này.

“Trong bối cảnh các thế lực bên ngoài đang cố gắng làm xáo trộn tình hình biển Đen thông qua các sự cố được dàn dựng, nước Nga phải có trách nhiệm đảm bảo các điều khoản của Công ước Montreaux được các bên thực hiện nghiêm túc” - phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga nói.

Trong phát biểu của mình, đại diện Bộ Ngoại giao Nga không chỉ nhắc đến phương Tây mà còn một quốc gia quan trọng khác hiện đang là đối tác quan trọng của Nga: Thổ Nhĩ Kỳ.

"Một vai trò đặc biệt trong vấn đề này thuộc về Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia được trao cho một số quyền liên quan đến việc kiểm soát việc vận chuyển của các tàu quân sự qua eo biển.

Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình liên quan đến cách các điều khoản của Công ước Montreaux được thực hiện trên thực tế, bao gồm các điều khoản về giới hạn tổng trọng tải tối đa trong quá trình vận chuyển, cũng như trọng tải tối đa của tàu chiến của các cường quốc không ven biển ở Biển Đen và thời gian họ lưu lại khu vực Biển Đen" - người phát ngôn cho biết thêm.

Trước sự khiêu khích của phương Tây, Nga vừa cứng rắn phô diễn sức mạnh hải quân, đồng thời cẩn trọng với đối tác Thổ Nhĩ Kỳ.

Tuần này đánh dấu kỷ niệm 85 năm ngày Công ước Montreux được thông qua. Được ký vào năm 1936, văn kiện nhằm đảm bảo quyền tự do qua lại cho các tàu thương mại của tất cả các nước trong cả thời bình và thời chiến. Tuy nhiên, Công ước hạn chế tàu chiến qua lại, với các cường quốc không thuộc Biển Đen (tức là những quốc gia không có biên giới trên biển với Biển Đen) phải chịu các hạn chế về trọng tải tối đa của tàu hải quân khi đi vào vùng nước.

Theo các điều khoản của Montreux, tàu chiến của các quốc gia không giáp Biển Đen không được ở trong vùng biển này quá 21 ngày và tổng trọng tải của chúng không được vượt quá 30.000 tấn. Mỹ từng vài lần vi phạm Công ước Montreux trong một số trường hợp trong quá khứ.

Vào tháng 6, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tuyên bố sẽ cho xây dựng kênh đào Istanbul, một tuyến đường thủy nhân tạo trên mực nước biển trị giá hơn 10 tỷ USD. Nó thể hiện cho tham vọng của Ankara trong việc vô hiệu hóa Công ước Montreux bằng cách mở một tuyến đường thủy mới biển Đen mà không áp dụng Công ước này.

Kênh đào sẽ gây lo ngại cho Moscow khi nó có thể cho phép Ankara tận dụng lợi thế địa lý để tạo điều kiện hoặc gây khó dễ cho các cường quốc muốn thay đổi cán cân quân sự trên Biển Đen, trực tiếp đe dọa đến khả năng hoạt động của Hạm đội Biển Đen của Nga.

Hải Lâm