Người Nga ''ngã ngửa'' với trừng phạt kiểu Mỹ

Giám đốc ROSCOSMOS cho rằng, người Nga những tưởng Mỹ luôn phân biệt chính trị với các hợp tác không gian như lời NASA từng hứa.

Người đứng đầu Tập đoàn Vũ trụ Nga (ROSCOSMOS), ông Dmitry Rogozin mới đây đã bình luận về việc Mỹ ban lệnh trừng phạt vào các công ty trực thuộc ROSCOSMOS mới đây, bao gồm cả các công ty đã tham gia vào việc thực hiện các sứ mệnh không gian của Mỹ.

Giám đốc ROSCOSMOS Dmitry Rogozin (phải) và Giám đốc NASA Jim Bridenstine (trái). Ảnh: AP

Theo ông Rogozin, ông thấy "sự né tránh" của các quan chức thuộc Cơ quan Vũ trụ Mỹ (NASA) và cụ thể là từ Giám đốc NASA Jim Bridenstine khi yêu cầu ông này giải thích về các lệnh trừng phạt mới nhất của Mỹ. Sự né tránh này có thể cho thấy ý định một cách rõ ràng của Mỹ trong tham vọng thực hiện các chương trình không gian của riêng mình.

Giám đốc ROSCOSMOS cho biết, ông lâu nay vẫn tưởng rằng Mỹ sẽ tách bạch chính trị với các hợp tác không gian. Tuy nhiên, càng ngày phía Mỹ lại càng thể hiện rõ về quan điểm của họ rằng, chúng không giống như ông đã nghĩ.

"Tôi có ấn tượng rằng các đối tác Mỹ của chúng tôi đã đặt lộ trình theo hướng cắt giảm các chương trình hợp tác không gian quốc tế. Trước đây, chúng tôi hy vọng rằng các dự án không gian có thể vẫn nằm ngoài chính trị, nhưng hóa ra nó không thể nằm ngoài chính trị. Không gian là bản chất của chính trị. Mọi thứ đều được phản ánh ở đó" - ông Rogozin nói về các lệnh trừng phạt mới nhất.

Sự thực đứng sau các lệnh trừng phạt mà Washington đưa ra đều là cuộc đua, tranh đấu. "Đó là về việc ai là người đầu tiên bay ra ngoài vũ trụ, ai là người đặt chân xuống Mặt Trăng đầu tiên, ai là người đạt được nhiều thành tích ngoài không gian hơn.. Thực tế, đó chính là sự phô diễn sức mạnh công nghệ" - Giám đốc ROSCOSMOS nói.

“Trong các lĩnh vực khác, có xu hướng hạn chế hợp tác, tôi rất tiếc về điều đó.", vị này nói thêm.

Trước đó, ông Rogozin cho biết ông đã yêu cầu Bộ Thương mại Mỹ giải thích lý do tại sao một số đơn vị trực thuộc ROSCOSMOS lại phải chịu các lệnh trừng phạt mới nhất của Mỹ. Trong số này có Trung tâm Tên lửa- Vũ trụ “Progress” (“Tiến bộ”) có trụ sở tại thành phố Samara (thành phố Kuybyshev trước đây)- xí nghiệp sản xuất tên lửa “Soyuz” và Viện Khoa học đầu ngành thuộc Tập đoàn nhà nước TsNIIMash (Viện Nghiên cứu- Khoa học Chế tạo máy Trung ương) với Trung tâm Điều khiển các chuyến bay của Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) là một cơ quan thành viên.

Ông Dmitry Rogozin, lên tiếng đòi Mỹ phải ngay lập tức dỡ bỏ các hạn chế trên và nói tuyên bố rằng những biện pháp hạn chế đó đã tạo thêm các trở ngại mới cho hợp tác Nga và Mỹ trong lĩnh vực vũ trụ.

Tàu vũ trụ Soyuz chở một phi hành gia Mỹ và hai phi hành gia Nga đã tiếp cận thành công Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) chỉ sau ba giờ ba phút.

Trong 9 năm qua, các phi hành gia Mỹ đã được đưa lên ISS bằng tàu vũ trụ “Soyuz MS” với các phương tiện mang chúng chính là các tên lửa do “Progress” sản xuất Tuy nhiên, từ năm 2020, người Mỹ đã bắt đầu sử dụng các tàu Crew Dragon do SpaceX của Elon Musk sản xuất.

Việc trừng phạt nhằm chính vào các cơ sở đã phục vụ họ suốt 9 năm qua chẳng khác nào cho thấy tham vọng thay đổi quá khứ của họ, cho thấy Washington dường như sẵn sàng để "độc lập" khỏi người Nga trong cuộc đua vào không gian.

Theo người đứng đầu Cơ quan Vũ trụ Nga, các hạn chế trên là bất hợp pháp và ngu ngốc bởi trong thành phần TSNIIMash có cả Trung tâm Điều khiển bay ISS – nơi luôn có một nhóm chuyên gia NASA làm việc.

Washington đã lập luận rằng các doanh nghiệp được đề cập đã làm việc cho các lực lượng vũ trang của quốc gia tương ứng. Không tổ chức nào trong danh sách đen có thể mua được một số hàng hóa và công nghệ của Mỹ.

Đáng chú ý là trong một bài phỏng vấn hồi tháng 8/2018 của Giám đốc NASA Jim Bridenstine với đài C-SPAN, ông cũng đã nhắc tới khả năng Mỹ bị Nga cấm mua động cơ tên lửa RD-180 nếu tiếp tục viện cớ vụ đầu độc gián điệp hai mang Skripal để trừng phạt Moscow.
 
Khi đặt câu hỏi về việc Nga có thể lựa chọn ngừng cấp động cơ RD-180 cho Mỹ, ông Jim Brydenstain nói rằng: "Mỹ đang làm việc rất siêng năng để loại bỏ dần sự phụ thuộc vào động cơ của Nga. Chúng ta có muốn bị phụ thuộc không? Không! Nhưng chúng ta muốn hợp tác chứ? Chắc chắn là có!".

"Ngay cả khi chúng tôi có thể có được một vụ phóng tên lửa với các tên lửa hoàn toàn của Mỹ, từ đất Mỹ, với các phi hành gia Mỹ, chúng tôi cũng muốn duy trì mối quan hệ với Nga. Thậm chí, có thể để phi hành đoàn của họ phóng tên lửa của chúng tôi và phi hành đoàn của chúng tôi sẽ phóng tên lửa của họ. Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) thực sự là của quốc tế và nó cần phải hoạt động theo cách đó" - Giám đốc NASA trả lời.

Tại cuộc phỏng vấn, ông Brydenstain nhấn mạnh rằng, ông cũng có mặt khi Tổng thống Trump ký các biện pháp trừng phạt Nga, nhưng đó là việc của chính quyền Mỹ. Còn lại cơ quan mà ông đang quản lý, ông cố gắng duy trì các mối quan hệ hợp tác với Nga.

Ông Jim Brydenstain né tránh đối đầu với ý tưởng đáp trả trừng phạt của Mỹ bằng cách ngừng cấp động cơ RD-180.

"Tôi cũng muốn nói rõ thêm, NASA là cơ quan duy nhất còn lại của Chính phủ liên bang đang có sự gắn kết với Nga trong khi mối quan hệ giữa hai nước đang dần lỏng lẻo. NASA dường như là cơ quan duy nhất có thể duy trì mối quan hệ đó. Chúng tôi có các phi hành gia Mỹ trên trạm vũ trụ quốc tế. Họ đến đó bằng cách bay trên một tên lửa Nga. Đó là mối quan hệ tuyệt vời. Đó cũng là lịch sử.

Chúng tôi muốn nhắc lại là chúng tôi muốn hợp tác về các vấn đề không gian. Đây là thứ quyền lực mềm tuyệt vời của nước Mỹ. Khi các kênh truyền thông liên tiếp loan đi quan hệ của hai nước bị phá vỡ thế nào, hai nước vẫn có thể đối thoại để khám phá không gian và khoa học. Tôi nghĩ đó là một khả năng tuyệt vời mà NASA cần phải bảo tồn" - ông Brydenstain nhận định.

Huy Vũ