Kỳ nghỉ khiến Indonesia thành 'tâm chấn' dịch Covid-19

Nhiều yếu tố được cho là đã dẫn đến cuộc khủng hoảng y tế ở Indonesia trước làn sóng dịch Covid-19, bao gồm một kỳ nghỉ lễ, biến chủng Delta và các biện pháp chống dịch yếu kém.

Indonesia đang phải vật lộn với sự gia tăng không ngừng của các ca mắc Covid-19 trong vài tuần qua. Xứ sở vạn đảo đã ghi nhận hơn 30.000 trường hợp nhiễm mỗi ngày.

Các ca mắc gia tăng đột biến sau kỳ nghỉ lễ Idul Fitri vào giữa tháng 5. Đây là được coi là kỳ nghỉ quan trọng tại quốc gia có đông người Hồi giáo nhất thế giới, bởi vậy, nhiều người đã trở về quê, tụ tập tại địa điểm du lịch bất chấp lệnh hạn chế di chuyển của chính phủ.

Trước đó, năm 2020, Indonesia cũng từng ghi nhận số ca mắc gia tăng khoảng 60-70% sau kỳ nghỉ lễ lớn. Thế nhưng, mặc dù đã có sự chuẩn bị từ trước, hệ thống Indonesia vẫn phải đối mặt với nguy cơ sụp đổ, Channel NewsAsia đưa tin.

 

Thi thể của một bệnh nhân Covid-19 đang chờ được chuyển đến phòng xác tại một bệnh viện ở Jakarta, Indonesia. Ảnh: Reuters.

Dự đoán làn sóng dịch mới, chính phủ Indonesia đã bổ sung tới 72.000 giường cách ly và 7.500 giường trong phòng chăm sóc đặc biệt.

Tuy nhiên, mức tăng số ca mắc Covid-19 sau kỳ nghỉ Idul Fitri cao hơn đáng kể so với năm 2020. Một số khu vực đã chứng kiến các ca mắc Covid-19 tăng hơn 200%, khiến nhiều bệnh viện rơi vào tình trạng quá tải nghiêm trọng.

Hôm 1/7, Bộ trưởng Điều phối Các vấn đề Hàng hải và Đầu tư Indonesia Luhut Pandjaitan đã thừa nhận chính phủ không dự đoán được các ca mắc sẽ tăng cao đến vậy.

Tái nhiễm virus

Người phát ngôn về vấn đề tiêm chủng của Bộ Y tế Indonesia, Siti Nadia Tarmizi Tarmizi, cho hay sự gia tăng đột biến này xuất phát từ sự chủ quan của người dân trước biến chủng mới Delta.

Một số chuyên gia đồng ý, cho rằng biến chủng mới đóng một vai trò quan trọng khiến làn sóng dịch lần này còn nguy hiểm hơn nhiều so với năm 2020.

Giáo sư Zubairi Djoerban, người đứng đầu lực lượng đặc nhiệm chống Covid-19 của Indonesia nhận định vì chủng Delta nguy hiểm hơn so với chủng ban đầu được tìm thấy ở Trung Quốc, những người bị nhiễm hầu như đều cần điều trị tại bệnh viện.

“Đó là lý do tại sao tất cả bệnh viện đều kín chỗ”, ông nói.

Ông cũng cho biết trước đây những người mắc Covid-19 sẽ phát triển kháng thể sau khi khỏi bệnh.

Tuy nhiên, các kháng thể được phát triển trước đó dường như không cung cấp nhiều khả năng giúp người bệnh chống lại biến chủng mới Delta.

“Vì vậy, một số người đã tái nhiễm virus corona”, ông nói.

Giáo sư Djoerban cũng lưu ý rằng những người đã được tiêm chủng vẫn có thể bị nhiễm bởi biến chủng Delta, mặc dù tỷ lệ này ở Indonesia hiện không cao.

“Đó là lý do tại sao sau khi tiêm phòng, chúng ta không nên quá mức chủ quan mà cần tuân thủ các biện pháp y tế", ông nói thêm.

 

Các bệnh nhân Covid-19 bên trong khu cấp cứu. Ảnh: Reuters.

Tiến sĩ Dwi Bambang cũng tin rằng các biến chủng mới, bao gồm Delta, là yếu tố góp phần đẩy Indonesia đến khủng hoảng.

“Tất cả đơn vị y tế đều kín chỗ. Rất khó để tìm thấy giường trống ở phòng ICU với máy thở”, ông Bambang cho biết.

Thời gian cách ly quá ngắn

Biến chủng Delta được cho là đã vào Indonesia thông qua những người nhập cảnh.

Tiến sĩ dịch tễ học Atik Choirul Hidajah cho biết bên cạnh những người về nhà trong dịp nghỉ lễ Idul Fitri, còn có rất nhiều lao động nhập cư Indonesia cũng từ nước ngoài trở về.

Nhà dịch tễ học Surabaya tại Đại học Airlangga cho hay mặc dù Indonesia yêu cầu người nhập cảnh phải có kết quả xét nghiệm âm tính, nhưng việc thực hiện diễn ra không nghiêm ngặt.

Theo tiến sĩ Hidajah, thời gian ủ bệnh thông thường của Covid-19 là 14 ngày, tuy nhiên, những người đến Indonesia chỉ cần trải qua 5 ngày cách ly.

Đến tận tháng 4, khi làn sóng dịch bùng phát, thời gian cách ly đối với du khách từ Ấn Độ, Pakistan và Philippines mới nâng lên 14 ngày.

Nhưng ngay cả sau khi quy định được ban ra, cảnh sát vẫn bắt gặp và xử phạt một số khách đến từ Ấn Độ vi phạm quy định.

Tiến sĩ Masdalina Pane, thành viên Hiệp hội các chuyên gia dịch tễ học Indonesia (PAEI), đồng tình rằng thời gian cách ly 5 ngày là quá ngắn và nó đã góp phần làm tăng đột biến số ca bệnh trong thời gian gần đây.

“Thời gian cách ly không nên là 5 ngày, mà phải là 14 ngày”, ông Pane nói. “Tôi tin rằng đây là lý do tại sao các ca mắc liên tục tăng, bên cạnh (sự xuất hiện của) biến chủng Delta”.

 

Hành khách tại sân bay Soekarno-Hatta ở Tangerang, ngoại ô Jakarta, Indonesia. Ảnh: Reuters.

Cuối tuần trước, chính phủ cho biết thời gian cách ly đối với những người đến Indonesia sẽ được kéo dài lên 8 ngày kể từ ngày 6/7.

Truy vết không hiệu quả

Một nguyên nhân khác dẫn đến sự gia tăng các ca mắc là chính phủ Indonesia đã giảm số lượng người theo dõi, truy vết các ca bệnh Covid-19, Tiến sĩ Pane cho biết.

Trước đó vào tháng 1, lực lượng đặc nhiệm chống Covid-19 tại Indonesia đã tuyển 8.000 người, chia ra làm 59 khu vực để truy vết các trường hợp tiếp xúc với người mắc.

Tuy nhiên, số lượng người tham gia truy vết đã giảm vào cuối tháng 3, sau khi tỷ lệ lây nhiễm bắt đầu hạ xuống, ông Pane cho hay.

Tiến sĩ Hidajah ở Surabaya cho biết họ đã tiến hành nghiên cứu và theo dữ liệu mới nhất, tính đến cuối tháng 6, tỷ lệ truy vết ở Indonesia là 1 trên 10.

Điều này có nghĩa cứ mỗi một người dương tính với virus corona, chỉ có khoảng 10 trường hợp tiếp xúc gần được theo dõi. Trong khi đó, tiêu chuẩn truy vết hiệu quả ít nhất là 30 người.

“Do chưa truy tìm được các đối tượng nghi nhiễm nên họ không được xét nghiệm. Trong trường hợp này, các ca tiếp xúc gần có thể mắc Covid-19 và lây nhiễm cho cộng đồng”, bà Hidajah cho biết.

Nếu việc truy vết, xét nghiệm và cách ly vẫn còn hạn chế, các chuyên gia cho rằng Indonesia sẽ khó kiểm soát được làn sóng dịch lần này.

 

Nhiều bệnh viện ở Indonesia đã bị quá tải trước làn sóng Covid-19 mới nhất. Ảnh: AFP.

Trước đó, Bộ trưởng Y tế Indonesia Budi Gunadi Sadikin cho biết nước này sẽ chứng kiến số ca mắc chạm đỉnh vào cuối tháng 6 hoặc đầu tháng 7, nhưng các trường hợp nhiễm vẫn liên tục gia tăng cho đến nay.

Đối với bác sĩ Pane, điều tồi tệ nhất vẫn chưa đến. “Nếu không có biện pháp can thiệp ngay bây giờ, các ca mắc Covid-19 sẽ tiếp tục tăng cao”, bà cho biết.

 

Minh An