Vì... nợ ông Putin, Mỹ-NATO không thể cứu Thổ Nhĩ Kỳ

Ông Putin vẫn là người 'mở cửa' cho ông Erdogan 'chạy lại', còn 'những người anh em' thì chưa thể vì Erdogan-Ankara mà lại mắc nợ thêm...

NATO họp khẩn, lên án Nga và Syria không kích Idlib

Ngày 28/2, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây dương đã tổ chức cuộc họp khẩn cấp các Đại sứ của liên minh quân sự này theo đề xuất của Thổ Nhĩ Kỳ - một thành viên NATO - bàn về tình hình chiến sự tại tỉnh Idlib của Syria, theo Reuters.

Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh quân đội Syria không kích vào cứ điểm Idlib, khiến hơn 30 binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ bị thiệt mạng - thiệt hại nhân mạng lớn nhất của Thổ Nhĩ Kỳ kể từ khi chính quyền Ankara can thiệp vào cuộc chiến Syria.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã tổ chức một cuộc họp đặc biệt về tình hình Idlib với các bộ trưởng và quan chức quân đội nước này tại dinh thự của ông ở Ankara, ngay sau cuộc không kích của Syria.

Binh sĩ Thổ thiệt mạng là vì đứng bên cạnh khủng bố.

Cố vấn Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, thành viên Ủy ban về Chính sách đối ngoại và an ninh Thổ Nhĩ Kỳ Mesut Hakki tuyên bố nước này đã sẵn sàng chiến tranh với Nga-Syria và xem đây là “nơi ngọn lửa bắt đầu”.

Ông Hakki nhắc lại Nga-Thổ đã có 16 lần giao chiến, nên Ankara sẵn sàng làm điều đó một lần nữa và sự báo thù sẽ rất khủng khiếp. Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phá nát nước Nga từ bên trong, khi có tới 25 triệu người Hồi giáo đang sống trên lãnh thổ Nga.

Trong khi đó, phát ngôn viên Đảng Công lý và Phát triển cầm quyền của Thổ Nhĩ Kỳ Omer Celik thì cho biết Ankara coi cuộc không kích của Syria là một cuộc tấn công vào NATO, nên Thổ Nhĩ Kỳ cần tham vấn với NATO về vấn đề này.

Phát biểu tại cuộc họp các Đại sứ NATO, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã lên án các cuộc không kích mà NATO gọi là “bừa bãi” của Nga và Syria vào các mục tiêu dân sự, đồng thời kêu gọi 2 quốc gia này nên tôn trọng luật pháp quốc tế.

“NATO lên án các cuộc không kích liên tục, bừa bãi của chính phủ Syria và Nga tại tỉnh Idlib. Tôi kêu gọi hai quốc gia này ngừng tấn công, tôn trọng luật pháp quốc tế và ủng hộ các nỗ lực của Liên Hợp Quốc cho một giải pháp hòa bình.

Tình hình căng thẳng và nguy hiểm hiện nay cần phải hạ nhiệt. Chúng tôi hi vọng các bên sẽ trở lại tuân thủ ngay lập tức lệnh ngừng bắn mà Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã đạt được năm 2018 để tránh làm tồi tệ thêm tình hình nhân đạo tại khu vực này”.

Trước đó, giải thích về các cuộc không kích, Bộ Quốc phòng Nga cho hay các binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ bị thiệt mạng là do tham gia các "đội xung kích" của nhóm khủng bố Hayat Tahrir al-Sham - mục tiêu các cuộc không kích của quân đội Syria.

NATO chưa thể hành động nóng.

"Cuộc không kích này được không quân Syria thực hiện để đẩy lùi một đợt tấn công lớn của nhóm khủng bố Hayat Tahrir al-Sham, chi nhánh của al-Qaeda tại Syria, bên trong vùng giảm căng thẳng Idlib...

Nga đã yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp thông tin về vị trí binh sĩ nước này hoạt động gần các nhóm phiến quân ở Idlib. Thổ Nhĩ Kỳ sau đó đã thông báo không có binh sĩ nào của nước này trong khu vực Behun", thông cáo của Bộ Quốc phòng Nga.

Moscow khẳng định, Nga không tham gia không kích khu vực binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ đóng quân và đã thực hiện các biện pháp để chấm dứt chiến sự giữa các lực lượng tại Idlib, đảm bảo an toàn cho việc di chuyển tử sĩ và thương binh của Thổ Nhĩ Kỳ.

Mỹ-NATO không thể cứu Thổ Nhĩ Kỳ, vì... nợ Putin

Ngày 28/2, Ngoại trưởng Đức Heiko Maas đã chỉ trích các cuộc không kích của quân đội Syria và Nga tại Idlib, đồng thời cho rằng, Moscow và Damascus phải chịu trách nhiệm đối với những hành động như vậy, theo báo Deutsche Welle.

Người đứng đầu ngành ngoại giao Đức đã gọi các cuộc tấn công của quân đội Syria và Nga ở tỉnh Idlib là hành động gây “tội ác chiến tranh”, bởi theo ông Maas thì Syria và Nga đã đánh bom “các cơ sở hạ tầng dân sự như bệnh viện và trường học”.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết Washington đang xem xét các biện pháp để hỗ trợ Thổ Nhĩ Kỳ, ngăn chặn chế độ Assad và Nga gây thêm tội ác, qua đó làm giảm bớt nỗi đau nhân đạo ở Idlib, theo Reuters.

Với những động thái như vậy, dư luận lo ngại Mỹ-NATO không chỉ dừng lại ở việc lên án, chỉ trích Nga-Syria, mà Washington-Brussels có thể kích hoạt Điều 5, Hiến chương NATO, thực hiện các biện pháp quân sự để bảo vệ Thổ Nhĩ Kỳ.

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng, Mỹ-NATO sẽ không vận dụng nguyên tắc phòng vệ tập thể được quy định Điều 5, Hiến chương NATO để bảo vệ Thổ Nhĩ Kỳ bằng biện pháp quân sự. Đơn giản là Washington-Brussles còn...nợ ông Putin.

NATO nợ Putin trong cuộc khủng hoảng 17 giây.

Thứ nhất, Nga đã không trả đũa Thổ Nhĩ Kỳ bằng biện pháp quân sự sau khí quân đội nước này bắn rơi máy bay của Nga trên bầu trời khu vực biên giới Syria-Thổ Nhĩ Kỳ hồi tháng 11/2015.

Có thể thấy, Tổng thống Putin không sử dụng biện pháp quân sự mà thay bằng cấm vận kinh tế đã giúp NATO thở phào khi không phải kích hoạt Điều 5, Hiến chương NATO để bảo vệ Thổ Nhĩ Kỳ.

Bởi hành động của Erdogan-Ankara khi đó là sai hoàn toàn - mà điều đó đã thể hiện qua lời xin lỗi của Tổng thống Erdogan - nên nếu Nga đáp trả bằng biện pháp quân sự, mà NATO bảo vệ Thổ Nhĩ Kỳ trong trường hợp này là bảo vệ cái sai.

Bên cạnh đó, Nga cấm vận kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ thì NATO không phải tốn kém chia sẻ, nếu Nga đáp trả bằng quân sự thì NATO sẽ "hao tài tốn của", thậm chí cả nhân mạng. Đó là chưa nói đến thiệt hại khi Nga-NATO rơi vào tình trạng chiến tranh.

Cuối cùng, Nga không đáp trả Thổ Nhĩ Kỳ bằng biện pháp quân sự sau cuộc "khủng hoảng 17 giây", đã giúp NATO không phải "đổ quá nhiều vỏ" bởi Ankara-Erdogan "ăn ốc" thải ra. Đây là món nợ của NATO đối với ông Putin.

Thứ hai, Nga không có bất cứ hành động đáp trả nào với Mỹ và đồng minh hai lần không kích Syria, thực hiện đúng cam kết là chỉ giúp Syria chống khủng bố núp bóng đối lập ôn hòa.

Dù là chiến thuật hay chiến lược của Tổng thống Putin, việc Nga không đáp trả bằng biện pháp quân sự với Mỹ và đồng minh trong 2 lần không kích Syria đã đảm bảo thắng lợi tinh thần cực lớn cho ông Trump, dù Mỹ phải đếm Tomahawk xịt.

Mỹ có lợi rất lớn từ việc Nga không đáp trả này. Bởi sau khi tấn công thực thể được Nga bảo trợ mà lại không bị dính cú phản đòn nào của Nga, uy lực Mỹ đã trở nên đáng sợ hơn với các thực thể đối nghịch Mỹ trên toàn cầu.

Dù phải đếm Tomahawk xịt, nhưng Trump pải mang ơn Putin vì không hành động.

Có thể nhận diện, không hành động của Nga giúp cho hành động của Mỹ trong một ván cờ nhỏ Syria, trong một nước cờ nhỏ đã tạo ra vòng xoáy cho những ván cờ lớn, trong bàn cờ lớn Trung Đông và nhiều ván cờ, bàn cờ khác mà Mỹ muốn chơi.

Điều đó thể hiện qua việc Mỹ dễ dàng kết liên minh với nhiều thực thể, khiến nhiều thực thể adua muốn được rơi vào vòng xoáy ảnh hưởng Mỹ. Đây được xem là cái ơn mà ông Trump nợ ông Putin.

Có thể thấy, hai món nợ mà ông Putin cho Mỹ-NATO thiếu, có giá trị rất lớn. Nó được xem là những bản lề cho việc Washington-Brussels mở cánh với Moscow, vì vậy Mỹ-NATO chưa thể trả nợ và không dễ trả nợ ông Putin.

Ngoài ra, hiệu ứng từ các nước cờ hiểm của Tổng thống Putin cũng khiến Mỹ-NATO khó bảo vệ Thổ Nhĩ Kỳ bằng vũ lực. Vì vậy, dù Erdogan-Ankara có nổi đóa thì Brussels-Washinton cũng chỉ đánh võ miệng hay giúp những điều ông Erdogan không mong chờ.

Rõ ràng, cửa thoát hiểm cho ông Erdogan là từ phía Nga và người đồng cấp Putin vẫn là người "mở cửa" cho ông Erdogan "chạy lại", còn "những người anh em" thì chưa thể vì Erdogan-Ankara mà lại mắc nợ thêm với Putin lúc này.

Ngọc Việt