Thiết bị y tế - 'Ma trận' thổi giá

Vụ việc thổi giá thiết bị phẫu thuật tại Bệnh viện Bạch Mai cho thấy có nhiều kẽ hở trong quản lý thiết bị y tế tại bệnh viện để trục lợi người bệnh.

Nâng khống giá trang thiết bị y tế Bệnh viện Bạch Mai

Cách đây ít ngày Cơ quan điều tra - Bộ Công an đã khởi tố vụ án "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" xảy ra tại Bệnh viện Bạch Mai và một số đơn vị liên quan. Sự việc đáng tiếc xảy ra khi vụ nâng khống máy xét nghiệm COVID-19 chưa kịp lắng xuống.

Bước đầu cơ quan chức năng mới xác định hai lãnh đạo Công ty cổ phần công nghệ y tế BMS có hành vi nâng khống nhiều lần giá trị hệ thống thiết bị y tế đưa vào hợp đồng liên doanh, liên kết với Bệnh viện Bạch Mai.

Vụ việc thổi giá thiết bị y tế ở BV Bạch Mai khiến người bệnh bị "móc túi" 10 tỷ đồng

Hai thiết bị phẫu thuật robot Roxa và Mako có tổng giá trị đầu tư là 39 tỉ đồng đã được niêm phong từ tháng 4 phục vụ điều tra. Khi liên doanh với Bệnh viện Bạch Mai để triển khai kỹ thuật này, công ty cổ phần công nghệ y tế BMS đã nâng giá thiết bị lên gần 4 lần so với giá trị thực.

Qua điều tra cho thấy, từ năm 2017 - 2019, Bệnh viện Bạch Mai đã thanh toán 550 ca mổ thần kinh và cơ xương khớp bằng thiết bị này, với số tiền chênh lệch các đối tượng chiếm đoạt của người bệnh khoảng 10 tỷ đồng. Đây là kỹ thuật mới nên chưa được đưa vào thanh toán bảo hiểm y tế.

Lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai cho biết, đã rà soát lại toàn bộ các trang thiết bị y tế xã hội hóa để tiến hành thanh lý với những thiết bị hết hợp đồng, đàm phán với nhà đầu tư với những thiết bị còn lại để đưa chi phí về sát với giá bảo hiểm y tế.

Xã hội hóa là một chủ trương đúng đắn của nhà nước nhằm huy động nguồn lực của xã hội nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và triển khai được các kỹ thuật mới phục vụ cho công tác khám chữa bệnh nhưng vấn đề là phải thực hiện đúng quy trình.

Công khai, minh bạch giá trang thiết bị y tế

Mới đây, cổng điện tử công khai giá niêm yết trang thiết bị y tế vừa chính thức công bố. Lãnh đạo ngành y tế khẳng định: Công khai, minh bạch thông tin giá trang thiết bị y tế trong mua sắm, đấu thầu không để tình trạng thổi giá, đội giá như thời gian qua.

Trên cổng thông tin, các hãng, công ty sẽ công khai giá các thiết bị y tế đi kèm cấu hình, tính năng, kỹ thuật và các yếu tố cấu thành xác định giá trang thiết bị và hoàn toàn chịu trách nhiệm về những thông tin này.

Lễ khai trương Cổng thông tin công khai giá trang thiết bị y tế ngày 9/9. Ảnh: VGP.

Cùng với đó, trên cổng cũng có thông tin về giá trúng thầu của các gói thiết bị y tế. Đây sẽ là cơ sở để các cơ sở y tế tham khảo, lập dự toán, từ đó bảo đảm công khai, minh bạch, công bằng trong việc mua sắm, đấu thầu trang thiết bị y tế, tránh tình trạng đội giá, thổi giá.

Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ thành lập Hội đồng thẩm định, cấp phép trang thiết bị và chấn chỉnh việc đấu thầu, liên kết liên doanh trong việc đầu tư trang thiết máy móc tại các cơ sở y tế.

Kiểm soát quy trình thực hiện xã hội hóa trong bệnh viện

Xã hội hóa nói chung và lĩnh vực y tế nói riêng là rất cần thiết. Bởi nhu cầu khám chữa bệnh cho người dân rất lớn, mức chi ngân sách cho y tế rất lớn, mỗi năm tăng 10% nhưng vẫn không đáp ứng được nhu cầu. Thực hiện xã hội hóa ngay trong bệnh viện công, về quy trình thường diễn ra theo các bước như.

Bệnh viện phải làm đề án dựa theo nhu cầu thực tế, trên số liệu các ca bệnh cần phải sử dụng kỹ thuật mới, máy móc mới. Sau đó trình đề án lên cơ quan chức năng, tức là Bộ Y tế để đánh giá và cho phép triển khai đề án xã hội hóa.

Khi được cơ quan chủ quản là Bộ Y tế đồng ý sẽ tiến hành đấu thầu và các trình tự theo quy định của pháp luật như thẩm định về chất lượng, giá. Trước khi triển khai cơ chức năng sẽ lại thẩm định một lần nữa trước khi triển khai kỹ thuật.

Vụ việc thổi giá thiết bị phẫu thuật tại Bệnh viện Bạch Mai cho thấy có nhiều kẽ hở trong quản lý thiết bị y tế.

Nếu tất cả các bệnh viện thực hiện quy trình, thủ tục đúng pháp luật, chủ chương xã hội hóa hay liên kết liên doanh trong việc triển khai các kỹ thuật mới, trang thiết bị mới là hoàn toàn đúng đắn sẽ giúp người dân tiếp cận được với những trang thiết bị mới.

Nhưng nhìn vào thực trạng diễn ra thời gian qua, các chuyên gia đều có chung nhận định phải xem xét lại về những quy định hiện hành. Thiết bị y tế không thuộc diện Nhà nước định giá, nên thực hiện theo Luật Đấu thầu. Việc lựa chọn chỉ định thầu hay các hình thức khác do chủ đầu tư quyết định. Như vậy, giá thuốc công khai được vì có luật, giá thiết bị chưa công khai vì chưa có luật yêu cầu.

Trong thời gian các cơ chế được hoàn thiện, trước mắt Cổng điện tử công khai giá niêm yết trang thiết bị y tế vừa công bố của Bộ Y tế sẽ là cơ sở để các bệnh viện, đơn vị y tế tham khảo mua sắm. Trên cổng thông tin này khi công khai giá, việc kiểm soát, xác minh thông tin đầu vào được thực hiện dựa trên nguyên tắc và quy trình như thế nào?

Trên cổng cũng có thông tin về giá trúng thầu của các gói thiết bị y tế. Vậy cụ thể khi xây dựng mức giá này sẽ được tính toán dựa trên cơ sở nào? Để duy trì hiệu quả, cổng thông tin này đã được lên kế hoạch ra sao?.

Xung quanh các vấn đề trên, phóng viên VTV đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Minh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế, Bộ Y tế.