Nga bắn ''mũi tên trúng 3 đích'' với S-400: TQ cảm thán, Ấn Độ mát lòng, Mỹ thì... nhức óc

Chuyên gia Mỹ tỏ ra khó hiểu trước nước cờ của Nga trong cách tiếp cận xử lý vấn đề với Trung Quốc và Ấn Độ.

Ảnh minh họa.

Moscow đã ký kết thỏa thuận với cả 2 quốc gia nhưng những giao tranh biên giới gần đây giữa Trung Quốc và Ấn Độ làm dấy lên một số câu hỏi khó xử.

Trong bài viết đăng ngày 7/2 trên tạp chí National Interest, nhà phân tích Mark Episkopos cho hay, trong bối cảnh xung đột giữa Trung Quốc và Ấn Độ trên vùng biên giới Himalaya vẫn tiếp diễn, các nhà xuất khẩu vũ khí của Nga thấy bản thân mình đang bước lên một sân chơi địa chính trị ngày càng lung lay.

S-400 Triumf, hệ thống phòng thủ tên lửa tốt nhất của Nga hiện nay, đã nhanh chóng trở thành một trong những mặt hàng khí tài quân sự xuất khẩu thành công nhất của Moscow. Chiến thắng trên thị trường của S-400 đến từ loạt hợp đồng ký kết với những nhà nhập khẩu lớn nhất thế giới, trong đó có Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ và Trung Quốc.

Thỏa thuận với Ankara ký kết vào năm 2017 đã trở thành tâm điểm của cuộc khủng hoảng giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), khiến Ankara cuối cùng phải trả giá bằng vị trí của mình trong chương trình tiêm kích thế hệ 5 F-35.

Việc Trung Quốc và Ấn Độ bắt đầu xảy ra đụng độ dọc các khu vực tranh chấp biên giới của Himalaya có thể trở thành một vụ bê bối mới cho S-400.

Bắc Kinh là khách hàng nước ngoài đầu tiên của S-400 với hợp đồng đặt hàng 2 trung đoàn S-400 vào năm 2015. Các lô thiết bị S-400 bắt đầu được chuyển tới Trung Quốc đầu năm 2018 và những cuộc thử nghiệm bắn đầu tiên đã diễn ra vào cuối năm đó.

Cũng trong năm 2018, Ấn Độ đã thông qua thỏa thuận quốc phòng trị giá 5,43 tỷ USD với Nga, trong đó, Moscow sẽ chuyển giao 5 trung đoàn S-400 cho New Delhi. Quá trình chuyển giao cho Ấn Độ được xúc tiến vào năm 2020.

Và rồi xung đột Himalaya nổ ra. Moscow, vốn coi trọng mối quan hệ quốc phòng sinh lợi và có ý nghĩa địa chính trị với cả Trung Quốc và Ấn Độ, không mấy hứng thú với việc trở thành một bên liên quan trong cuộc đụng độ biên giới đang diễn ra giữa Moscow và New Delhi.

Có một mối nguy hiểm hiện hữu và rõ rệt rằng, dù bên nào triển khai hệ thống S-400 để chống lại đối phương thì Moscow cũng đứng trước nguy cơ tổn hại mối quan hệ với New Delhi, với Bắc Kinh, hoặc với cả hai.

Nga đã có những bước đi nhằm giảm thiểu những rủi ro này vào mùa hè năm 2020, khi được cho là đã quyết định đình chỉ các đợt chuyển giao S-400 tiếp theo cho Trung Quốc. Theo các báo cáo từ truyền thông Nga và Trung Quốc, tính đến giữa năm 2020, công tác chuyển giao S-400 cho Trung Quốc mới chỉ hoàn tất một phần.

Vào thời điểm đó, Trung Quốc vẫn đang chờ tiếp nhận các thành phần quan trọng từ Nga, cũng như công tác lắp đặt và đào tạo cần thiết.

Với việc đình chỉ hoạt động chuyển giao này, Nga về cơ bản đã đóng băng thỏa thuận S-400 với Trung Quốc.

Mặc dù cả Nga và Trung Quốc đều không đưa ra tuyên bố chính thức nào liên quan nhưng truyền thông Trung Quốc đã tìm cách diễn giải một cách thuyết phục rằng, các lô hàng buộc phải tạm dừng do những lo ngại về COVID-19. Quyết định này được xem là biểu hiện "ấm lòng" về tình đoàn kết của Nga đối với cuộc chiến chống đại dịch của Bắc Kinh.

Trong khi đó, truyền thông Ấn Độ diễn giải câu chuyện này theo một cách khác. Họ cho rằng đó là biểu hiện suy thoái sâu rộng hơn trong quan hệ Trung-Nga.

Đáng nói là, Ấn Độ không rơi vào hoàn cảnh tương tự. Theo tập đoàn Rosoboronexport, cơ quan xuất khẩu vũ khí chính thức của Nga, hợp đồng S-400 của Ấn Độ đang được tiến hành theo đúng tiến độ.

Gần đây, có thông tin tiết lộ rằng các chuyên gia Ấn Độ đã tới Nga hồi tháng 1 để được đào tạo cách vận hành S-400.

Theo ông Episkopos, hiện rất khó lý giải cho sự khác biệt trong cách tiếp cận của Điện Kremlin với Trung Quốc và Ấn Độ, vì tình trạng hiện tại của các cuộc đàm phán về S-400 giữa Moscow và Bắc Kinh vẫn còn mơ hồ.

Cho tới nay, chưa có thông tin nào cho phép xác định các lô hàng S-400 tiếp theo đã tới Trung Quốc, cũng như công tác huấn luyện và lắp đặt liên quan đã được nối lại hoàn toàn hay chưa.

QS