Dùng F-16 để thử S-400: Thổ Nhĩ Kỳ đang thách thức đồng minh?

Hai ngày qua, Thổ Nhĩ Kỳ đã sử dụng dòng máy bay chiến đấu F-16 do Mỹ sản xuất và các máy bay khác thuộc lực lượng không quân nước này để thử hệ thống radar của tổ hợp phòng không S-400 mua từ Nga. Động thái này đã khiến Mỹ nổi giận, cho rằng đồng minh Ankara đã vượt quá “lằn ranh đỏ” cho phép.


Dù Nga đã bàn giao lô S-400 đầu tiên cho Thổ Nhĩ Kỳ hồi tháng 7, song Mỹ đến nay vẫn chưa từ bỏ ý định thuyết phục đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ hủy bỏ bản hợp đồng mua bán hệ thống phòng không với Nga. Thậm chí, mới đây, giới chức ngoại giao Mỹ còn đề xuất, Thổ Nhĩ Kỳ nên trả lại Moscow lô S-400 đã bàn giao để tránh bị Mỹ trừng phạt và cấm vận.

Tuy nhiên, đáp lại, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan vẫn khẳng định: “Chúng tôi đã nói với Tổng thống Mỹ Donald Trump rằng, yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ từ bỏ hệ thống phòng không của Nga là không cần thiết. Hai bên cần phải tìm ra giải pháp cho thực tế này. Thêm vào đó, nếu Mỹ vẫn nhất quyết 'không nhượng bộ' về việc bán dòng máy bay chiến đấu F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ, chúng tôi sẽ phải tìm kiếm một giải pháp thay thế”.

Ngay sau lời khẳng định của Tổng thống, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar cũng đã lên tiếng xác nhận việc nước này đang kích hoạt và bắt đầu sử dụng hệ thống phòng không S-400. Theo ông, nhiều quân nhân Thổ Nhĩ Kỳ đang được huấn luyện, để sử dụng hệ thống phòng không mới này.

Trong khi, Thị trưởng Ankara cũng tiết lộ, trong ngày 25-26/11, các dòng máy bay chiến đấu của nước này, bao gồm cả F-16 do Mỹ sản xuất và 1 số loại máy bay đang được NATO sử dụng đã xuất hiện trên bầu trời Ankara, nhằm thử nghiệm hệ thống phòng không mới. Một số hãng tin Thổ Nhĩ Kỳ và khu vực khẳng định, hệ thống phòng không được thử nghiệm đó chính là S-400. Theo giới chức Thổ Nhĩ Kỳ, các chuyến bay thử nghiệm hệ thống phòng không được thực hiện ở cả tầm bay thấp và cao và hệ thống S-400 đã không để lọt bất kỳ chuyến bay nào.

Trước việc Thổ Nhĩ Kỳ dùng dòng máy bay Mỹ sản xuất để thử nghiệm S-400, Thượng Nghị sĩ Mỹ Christopher Van Hollen cho rằng, Ankara đã đi quá “lằn ranh đỏ”. Theo ông, với động thái này, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đang  tỏ thái độ thiếu tôn trọng đối với Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Theo nhà lập pháp Mỹ này, luật pháp hiện hành Mỹ sẽ buộc Tổng thống Donald Trump phải áp trừng phạt với Thổ Nhĩ Kỳ, dù muốn hay không. Ngoài ra, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cũng phải đối chất với Thổ Nhĩ Kỳ về những vi phạm “vùng an toàn” mới nhất của họ cũng như các cuộc tấn công chống lại người Kurd tại Syria– một đồng minh của Mỹ.

Mối quan hệ giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ đang rất căng thẳng, song vẫn còn nguy cơ có thể bị tổn hại hơn nữa, khi hãng thông tấn RIA của Nga hôm nay đưa tin, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ vào nửa đầu năm 2020 còn có thể ký thêm hợp đồng mua bán tổ hợp phòng không S-400 mới, với nhiều ưu đãi./.