Bất chấp khủng hoảng, giới nhà giàu Nga tiếp tục giàu hơn

Aleksey Mordashov được coi là doanh nhân giàu có nhất nước Nga, vượt qua cả Vladimir Potanin trong danh sách các tỷ phú giàu nhất thế giới của hãng thông tấn Bloomberg. Nhìn chung, tài sản của các tỷ phú Nga trong năm 2016 vẫn tiếp tục gia tăng, bất chấp các lệnh cấm vận kinh tế chống Nga của phương Tây. Xu hướng đáng chú ý là do nhiều nguyên nhân khác nhau, giới doanh nhân trong lĩnh vực dầu mỏ đang dần “thất thế” trước giới doanh nhân trong lĩnh vực kim loại.

Tài sản của 2 tỷ phú này chủ yếu là lượng cổ phần lần lượt trong 2 “gã khổng lồ” là Tập đoàn Severstal (chuyên về thép - Mordashov) và Nornikel (chuyên về Nikel - Potanin). Họ tiếp tục giàu lên bất chấp khủng hoảng kinh tế Nga do các lệnh cấm vận từ phương Tây.

Tỷ phú Aleksey Mordashov mới đây đã vượt qua tỷ phú Vladimir Potanin trong bảng danh sách các tỷ phú do hãng Bloomnerg lập ra (Bloomberg Billionaires Index, được cập nhật hàng ngày). Chỉ tính trong vòng 1 ngày (từ 30-31/10/2016), tài sản của Mordashov trong Severstal đã tăng thêm 126 triệu USD, qua đó giúp Mordashov chính thức trở thành doanh nhân giàu nhất nước Nga trong bảng xếp hạng của Bloomberg.

Trong khi đó, tài sản của Potanin lại giảm đi 70,7 triệu USD trong thời gian trên, qua đó khiến Potanin rơi xuống vị trí thứ hai trong tiêu chí doanh nhân giàu nhất nước Nga.

Tính đến ngày 31/10, Bloomberg ước tính tài sản của Mordashov là 15,7 tỷ USD và của Potanin là 15,5 tỷ USD.

Tính từ đầu năm 2016 đến nay, tài sản của Mordashov đã tăng thêm 3,4 tỷ USD (tương đương 27,8%). Tài sản của Potanin cũng gia tăng trong năm qua nhưng chỉ thêm 835,5 triệu USD (5,7%), không đủ để Potanin giữ được danh hiệu doanh nhân giàu nhất nước Nga.

Sở dĩ tài sản của Mordashov tăng nhanh như vậy là do lượng cổ phần trong Severstal, cũng giống như cổ phần các công ty kim loại khác, có giá trị gia tăng khá mạnh vì bối cảnh thị trường nguyên liệu đã được cải thiện rõ rệt.

Ngoài ra, chu trình đầu tư vào lĩnh vực kim loại gần như đã được hoàn thành, giúp các nhà đầu tư gia tăng đáng kể lợi nhuận thu được, qua đó đảm bảo thu nhập thường xuyên gia tăng cho các nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu trong lĩnh vực này.

Tuy nhiên, giá trị cổ phần của Nornikel lại không thể hiện được xu thế này. Tập đoàn này bị áp lực bởi việc cắt giảm sản xuất do đóng cửa nhà máy nikel Norilsky trong năm 2016 do môi trường sinh thái ở thành phố này xấu đi đáng kể.

Việc đóng cửa nhà máy này là một phần trong thỏa thuận giữa Nornikel với Chính phủ Nga vì việc cải tiến nhà máy này đỏi hỏi rất nhiều kinh phí do đã quá lạc hậu. Ngoài ra, Nornikel còn phải đưa việc sản xuất kim loại đồng độc hại ra khỏi trung tâm thành phố. Những yếu tố này khiến sản xuất của Nornikel sụt giảm kỷ lục trong năm 2016.

Ngày 1/11, Nornikel đã công bố các chỉ số sản xuất. Theo đó, chỉ số này đã sụt giảm 14% kể từ đầu năm 2016, trong khi giá thành lại giảm 20% so với cùng kỳ năm 2015. Lượng sản xuất nikel sụt giảm mạnh nhất trong vòng 12 năm qua và giá thành giảm nên tài sản của Potanin không gia tăng là bao.

Ngoài nikel, lượng sản xuất các kim loại khác như đồng, palladi, platin cũng sụt giảm đáng kể do sản lượng các kim loại này trong quặng thô không cao và do thay đổi công suất sản xuất.


Mặc dù vươn lên trở thành doanh nhân giàu có nhất nước Nga nhưng chưa chắc Mordashov đã giữ được vị trí này trong năm 2017. Các chuyên gia phân tích kinh tế Nga đang đưa ra dự báo tiêu cực về bối cảnh thị trường thép trong năm 2017 vì nhu cầu thép ở Nga khá thấp và không bền vững. Các đối tác tiêu thụ thép chính là các công ty xây dựng và sản xuất ô tô cũng đang trải qua các giai đoạn khó khăn nhất.

Tuy nhiên, yếu tố tích cực là do giá đồng ruble suy giảm nên các nhà sản xuất thép của Nga có lợi thế cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu quốc tế. Moody’s cho rằng Severstal và Evraz Group sẽ vẫn có lợi nhuận trong trường hợp giá thép sụt giảm.

Chi tiết đáng chú ý các đánh giá của các chuyên gia Bloomberg không giống với đánh giá của các chuyên gia Forbes.

Forbes cho rằng người giàu nhất nước Nga vẫn là doanh nhân Leonid Mikhelson- người nắm giữ cổ phần NOVATEK. Các chuyên gia đánh giá tài sản của Mikhelson ước đạt 16,6 tỷ USD. Đứng thứ hai trong danh sách này là doanh nhân Mikhail Fridman, người đồng sở hữu “Alfa Group” ước tính đạt 15,3 tỷ USD. Trong danh sách của Forbes, Mordashov chỉ đứng ở vị trí thứ 3 với 15 tỷ USD. Potanin đứng thứ tư với 14 tỷ USD.

Như vậy, trong danh sách của Bloomberg, tài sản của Mordashov nhiều hơn so với danh sách của Forbes là 0,7 tỷ USD, Potanin là 1,5 tỷ USD. Các chỉ số này khác nhau là do các đánh giá khác nhau của các chuyên gia.

Đứng sau Mordashov và Potanin trong danh sách của Bloomberg là Chủ tịch điều hành NOVATEK Leonid Mikhelson với tài sản 15,1 tỷ, Chủ tịch Hội đồng Giám đốc Tập đoàn Renova Viktor Vekselberg với tài sản 14,2 tỷ USD. Đứng thứ 5 là doanh nhân Mikhail Fridman.

Trong danh sách top 10 doanh nhân giàu có nhất của Nga còn có người sáng lập tập đoàn USM Holdings (sản xuất thép và vận chuyển hàng hóa) Alisher Usamov với tài sản 12,1 tỷ USD; chủ sở hữu tập đoàn HMK Vladimir Lisin với 11,8 tỷ USD; Andrey Melnhichenko (Tập đoàn SUEK, Euroxim) với 10,8 tỷ USD; Vagit Alekperov (Lukoi) với 10,5 tỷ USD; Mikhail Prokhorov (Rusal, Uralkali…) với 10,3 tỷ USD.

Nhìn chung, tài sản của các tỷ phú Nga trong năm 2016 vẫn tiếp tục gia tăng, bất chấp các lệnh cấm vận kinh tế chống Nga của phương Tây. Xu hướng đáng chú ý là do nhiều nguyên nhân khác nhau, giới doanh nhân trong lĩnh vực dầu mỏ đang dần “thất thế” trước giới doanh nhân trong lĩnh vực kim loại.