Bamboo bán cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài: Thận trọng...

Hàng không là lĩnh vực nhạy cảm, phải được kiểm soát chặt chẽ

Tại buổi roadshow giới thiệu cơ hội đầu tư cổ phiếu cuối tuần qua, hãng hàng không Bamboo Airways bất ngờ công bố đang đàm phán bán cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược nước ngoài, giá không dưới 160.000 đồng. Trước đó, ông Nguyễn Khắc Hải, Phó tổng giám đốc Bamboo Airways cho biết, Bamboo Airways lên kế hoạch niêm yết 400 triệu cổ phiếu trên một trong hai sàn giao dịch chứng khoán TP.HCM hoặc Hà Nội, sớm nhất vào tháng I/2020. Hãng dự kiến đưa ra mức giá chào bán khởi điểm 50.000-60.000 đồng, tương đương 2,59 USD/cổ phiếu.

Bamboo Airways muốn bán cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài. Ảnh: TTO

Trước thông tin này, PGS.TS Nguyễn Thiện Tống - nguyên Chủ nhiệm bộ môn Kỹ thuật hàng không, Đại học Bách Khoa TP. HCM cho biết, ở một số nước ngành hàng không cũng là lĩnh vực kinh doanh đặc biệt, và họ cũng chủ động hạn chế tỉ lệ tham gia đầu tư với những nước có ảnh hưởng, hoặc có tác động không tích cực với sự phát triển kinh tế - xã hội trong nước.

Tại Việt Nam, vì những lo ngại về vấn đề an ninh quốc phòng, cũng như những tác động tới sự phát triển của nền kinh tế, xã hội nên biểu cam kết của Việt Nam khi gia nhập WTO không cam kết mở cửa thị trường cho nhà đầu tư nước ngoài kinh doanh cảng hàng không, sân bay. Do đó Việt Nam chưa mở cửa thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài đầu tư, kinh doanh cảng hàng không, sân bay. Theo Hiệp định BIT thì nhà đầu tư Nhật Bản được đầu tư theo hình thức liên doanh để vận hành cảng sông, cảng biển, ga hàng không.

Hình thức đầu tư là chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp của doanh nghiệp cảng hàng không cho nhà đầu tư nước ngoài. Tỷ lệ của nhà đầu tư nước ngoài chiếm không quá 30% vốn điều lệ.

Dựa trên các quy định pháp luật, Bamboo Airways muốn bán cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài cũng phải thực hiện theo đúng pháp luật. Việc lựa chọn nhà đầu tư chiến lược phải là những nhà đầu tư thuộc các nước được phép tham gia như Nhật.

Mặc dù vậy, tỉ lệ chào bán cổ phần cũng phải được khống chế theo đúng quy định.  Ngoài ra cũng cần đề phòng chiêu thức mua đi bán lại, cuối cùng lại rơi vào tay nhà đầu tư "nhạy cảm" đứng đằng sau thâu tóm, thao túng mọi hoạt động của hãng, gây bất lợi cho ngành hàng không trong nước.

"Khắp nơi từ Đà Nẵng, Khánh Hòa, Hải Phòng... đều có hiện tượng người Việt đứng tên gom đất bán lại cho người Trung Quốc kinh doanh, tổ chức đánh bạc. Đó là do lỗ hổng quản lý.

Trong lĩnh vực hàng không, nếu không thận trọng cũng sẽ rơi vào tình cảnh tương tự. Rất nguy hiểm", PGS Nguyễn Thiện Tống cảnh báo.

Vấn đề tiếp theo vị PGS lưu ý, theo văn bản chỉ đạo của Bộ Tài chính mới đây cho biết, Bamboo Airways chính thức cất cánh vào tháng 1/2019 nhưng tính tới tháng 4/2019 đã lỗ tới 329 tỉ đồng.

"Một hãng hàng không mới hoạt động phải bù lỗ thời gian đầu là dễ hiểu, tuy nhiên, nếu đang thua lỗ mà bán giá cổ phiếu cao là khó hiểu.

Về mặt an ninh - kinh tế, động thái trên cần phải được làm rõ", PGS Nguyễn Thiện Tống lưu ý.

Bên cạnh đó, vị chuyên gia cũng nhắc lại báo cáo tài chính năm 2018 của FLC (công ty mẹ của Hãng Bamboo Airways) đã được kiểm toán cho thấy tổng nợ phải trả doanh nghiệp này lên tới 13.679 tỉ đồng, bằng 59% tổng tài sản, tỉ lệ nợ phải trả/vốn sở hữu lên tới 146%.

"Phải chủ động đề phòng những nguy cơ tác động tới kinh tế - an ninh xã hội, do đó, động thái của Bamboo Airways phải được xem xét rất kỹ", vị chuyên gia nêu quan điểm.

Về mặt quản lý nhà nước, vị chuyên gia cũng cho rằng đầu tư hàng không đang là vấn đề nhức nhối, đặc biệt là về vốn. Vì lý do này, thời gian qua nhiều bàn cãi quanh câu chuyện kêu gọi đầu tư sân bay theo hình thức PPP.

Cùng với những lo ngại nhà đầu tư nước ngoài từng bước nắm giữ cổ phần các hãng hàng không, vị chuyên gia cảnh báo hình thức đầu tư PPP sân bay là cơ hội tạo điều kiện cho các nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ cổ phần cả hạ tầng sân bay.

Vì thế, vị chuyên gia cho rằng: "Việc cấp phép ồ ạt cho các hãng bay đang gây ra sự khủng hoảng cho ngành hàng không. Cụ thể là những giành giật về nhân sự, lương bổng trong các hãng hàng không và người chịu thiệt hại nhất vẫn là hành khách.

Lam Nguyễn