Trung Quốc phạt Alibaba, Tencent và SF Holding vì 'hành vi độc quyền'

Cơ quan quản lý chống độc quyền của Trung Quốc đã phạt ba trong số các công ty công nghệ lớn nhất của nước này vì không tiết lộ việc mua lại của các đối thủ cạnh tranh nhỏ hơn, đẩy mạnh việc thực thi hành vi mà họ gọi là hành vi doanh nghiệp độc quyền để bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng.

Ảnh minh họa: Aly Song/Reuters

Một công ty con của gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba Group Holding, đơn vị truyền thông xã hội và trò chơi Tencent Holdings, và một chi nhánh của công ty chuyển phát nhanh SF Holding đã bị phạt 500.000 nhân dân tệ (76.457 USD) mỗi người vì vi phạm luật chống độc quyền của Trung Quốc, Cục Quản lý Nhà nước về Quy chế Thị trường cho biết trong một tuyên bố hôm 14-12.

Văn phòng chống độc quyền của cơ quan quản lý cho biết: “Nền kinh tế trực tuyến ngày càng trở nên tập trung theo thị phần, với các nguồn lực tập trung nhanh chóng vào các nền tảng hàng đầu. Những lời phàn nàn về độc quyền nền tảng đang tăng lên từng ngày, cho thấy những rủi ro và vấn đề cạnh tranh trong nền kinh tế trực tuyến.”

Các công ty bị phạt là Alibaba Investment, nhà xuất bản sách điện tử Văn học Trung Quốc và nhà điều hành hệ thống tủ khóa nhanh Thâm Quyến Hive Box Technology. Tencent sở hữu 59% cổ phần của China Văn học và SF Holding sở hữu cổ phần trong công ty mẹ của Hive Box.

Các khoản tiền phạt là một dấu hiệu mới nhất cho thấy Bắc Kinh nghiêm túc trong việc kiềm chế sơ suất giữa những gã khổng lồ internet đang phát triển nhanh của Trung Quốc. Cơ quan quản lý thị trường vào tháng 11 đã xuất bản một dự thảo hướng dẫn lần đầu tiên xác định những gì cấu thành các hành vi chống cạnh tranh giữa các công ty internet này.

Họ cũng được đưa ra sau khi Bộ Chính trị Trung Quốc, cơ quan ra quyết định hàng đầu của Đảng Cộng sản, vào 11-12, tuyên bố đẩy mạnh các nỗ lực chống độc quyền và ngăn chặn “sự bành trướng vốn mất trật tự”.

Mức phạt 500.000 nhân dân tệ là mức cao nhất mà pháp luật quy định. Cơ quan quản lý cho biết, mặc dù mức phạt là nhỏ, nhưng hành động kỷ luật gửi tín hiệu rằng việc thực thi chống lại độc quyền internet đang được tăng cường. Nó sẽ ngăn các công ty, hy vọng họ sẽ không bị bắt vì những hành vi sai trái và sẽ tạo ra hiệu ứng răn đe. Cơ quan cũng đang xem xét việc sửa đổi số tiền phạt trong một sửa đổi sắp tới của luật chống độc quyền.

Cơ quan quản lý đã hành động sau khi nhận được khiếu nại về việc ba công ty không báo cáo việc mua lại đối thủ cạnh tranh của họ từ năm 2014 đến năm nay. Các giao dịch đủ lớn để cả ba có nghĩa vụ pháp lý báo cáo kế hoạch của họ và nhận được sự chấp thuận trước khi chúng được thực hiện, dựa trên luật pháp và hướng dẫn của chính phủ.

Trong trường hợp của Alibaba Investment, họ đã không thể xin được sự chấp thuận cho việc mua lại 73,8% cổ phần của nhà điều hành cửa hàng bách hóa Intime Retail Group, thông qua ba thương vụ 2014-2017. China Literature đã thất bại khi báo cáo việc mua New Classic Media, nhà sản xuất các chương trình truyền hình và phim, vào năm 2018. Hive Box đã tiếp quản đối thủ cạnh tranh do China Post Corporation sở hữu vào tháng 5.

Dựa trên hướng dẫn chống độc quyền được cập nhật vào năm 2018, các công ty cần được chấp thuận cho việc mua lại hoặc sáp nhập nếu họ công bố tổng doanh thu hàng năm trên 10 tỷ nhân dân tệ trên toàn cầu hoặc 2 tỷ nhân dân tệ ở Trung Quốc.

Cơ quan quản lý cũng chỉ ra các công ty hoạt động theo cái gọi là cấu trúc VIE (thực thể có lãi suất thay đổi) không được miễn trừ khỏi các quy tắc chống độc quyền, như trong trường hợp của Alibaba, China Literature và Hive Box.

Đây là một bình luận chính thức hiếm hoi về cơ cấu cổ phần công ty được áp dụng rộng rãi bởi các công ty Trung Quốc niêm yết tại Mỹ và Hồng Kông, vốn vẫn chưa được công nhận chính thức hoặc hợp pháp. Các công ty sử dụng cấu trúc như vậy một phần để cho phép các cổ đông ở nước ngoài sở hữu cổ phần trong các ngành bị hạn chế đối với nhà đầu tư nước ngoài.

Động thái hôm 14-12 đã đè nặng các cổ phiếu công nghệ lớn của Trung Quốc. Tại Hồng Kông, Tencent giảm 2,9%, đóng cửa ở mức 571 HKD. Cổ phiếu này đã mất hơn 8% kể từ khi công bố hướng dẫn chống độc quyền vào 10-11. China Literature giảm 4,1% xuống 55,85 HKD. Alibaba giảm 2,6% xuống 251,60 HKD. Tuy nhiên, SF Holding tăng 0,3% lên 78,50 nhân dân tệ tại Thâm Quyến.

Cơ quan quản lý thị trường cũng cho biết họ đang xem xét đề xuất hợp nhất hai nền tảng phát trực tiếp trò chơi điện tử Huya và Douyu.

Nhã Trúc