Quan hệ Nga-Ukraine ngày càng khó dung hòa

Những diễn biến gần đây ở miền Đông Ukraine và việc Hội đồng An ninh và quốc phòng Ukraine ngày 2-4 áp đặt các lệnh trừng phạt nhiều thực thể của Nga càng khiến quan hệ giữa Moscow và Kiev ngày càng xấu đi và khó dung hòa.

Ngày 2-4, Hội đồng An ninh và quốc phòng Ukraine áp đặt các lệnh trừng phạt, bao gồm quy định cấm hoạt động, đối với nhiều thực thể và Văn phòng Cơ quan LB phụ trách Cộng đồng Các quốc gia độc lập (SNG), kiều bào Nga ở nước ngoài và hợp tác nhân đạo quốc tế (Rossotrudnichestvo), đặt tại thủ đô Kiev của nước này. Dẫn nguồn tin từ cơ quan trên, trang mạng Ukrainskaya Pravda cho biết, 11 thực thể của Nga là đối tượng của các lệnh trừng phạt, trong đó có Rossotrudnichestvo. Ngoài ra, các lệnh trừng phạt còn nhằm vào 57 doanh nghiệp khác có những mối liên hệ với các công dân Ukraine.

Người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov cảnh báo Nga sẽ hành động nếu NATO đưa quân tới Ukraine. Ảnh: BBC 

Rossotrudnichestvo mở văn phòng tại Ukraine từ năm 2007. Cơ quan này hoạt động theo thỏa thuận về các trung tâm văn hóa và thông tin được Chính phủ Ukraine và Nga phê duyệt. Theo thỏa thuận này, Trung tâm Văn hóa quốc gia của Ukraine hoạt động tại Moscow. Các lĩnh vực hoạt động chính của Rossotrudnichestvo hỗ trợ dạy tiếng Nga và quảng bá văn hóa Nga, cung cấp dịch vụ giáo dục, hỗ trợ các hội đồng hương và các tổ chức cựu chiến binh tại Ukraine.

Trong một phản ứng đầu tiên, ông Leonid Kalashnikov, Chủ tịch Ủy ban Duma quốc gia (Hạ viện) Nga về các vấn đề SNG, hội nhập Á-Âu và quan hệ với kiều bào, nêu rõ trên thực tế, hoạt động của Rossotrudnichestvo tại Ukraine đã bị hạn chế từ trước đó. Vì vậy, các biện pháp trừng phạt nhằm vào văn phòng này là một cử chỉ phô trương và mang động cơ chính trị. Theo ông, các biện pháp trừng phạt là "một bước đi chính thức và chính trị hơn" nhằm chứng minh rằng giới chức Ukraine coi các chương trình của Rossotrudnichestvo là không cần thiết và không liên quan.

Trong khi Moscow còn chưa đưa ra biện pháp đáp trả thì xung đột bùng phát ở miền Đông Ukraine những ngày qua đã làm "xói mòn" quan hệ giữa Nga và Ukraine. Theo TASS, căng thẳng xuất phát từ ngày 26-3 khi một vụ nã pháo xảy ra ở khu vực gần làng Shumy ở phía Bắc thủ phủ Donetsk làm 4 binh sĩ Ukraine thiệt mạng. Cuộc đọ súng này nâng tổng số binh sĩ Ukraine thiệt mạng kể từ khi giao tranh bùng phát trở lại giữa tháng 2-2021 lên 16 người. Các vụ nã pháo ngày càng gia tăng đã làm dấy lên lo ngại về một đợt bùng phát ác liệt mới sau khi lệnh ngừng bắn hồi tháng 7-2020 giữa Kiev và phe ly khai mang lại vài tháng tương đối ổn định. Theo Liên hợp quốc, các cuộc giao tranh đã cướp đi sinh mạng của hơn 13.000 người kể từ năm 2014, nhưng số người thiệt mạng đã giảm trong những năm gần đây.

Ukraine và các nước phương Tây cùng Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã cáo buộc Nga gây ra căng thẳng trên khi hỗ trợ lực lượng ly khai ở miền Đông Ukraine. Trong một tuyên bố, Phó chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine Roman Masoves nhấn mạnh, các nước NATO có biên giới với Nga cần tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu. Trước đó, ông này cũng nêu đề nghị NATO tiến hành tập trận chung với Ukraine.

Phản ứng trước tuyên bố này, phát biểu với báo giới ngày 2-4 tại Moscow, người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov, khẳng định Nga sẽ tăng cường các biện pháp bảo đảm an ninh quốc gia trong trường hợp NATO triển khai quân tới Ukraine. Theo ông Peskov, nếu NATO làm gia tăng căng thẳng tại khu vực biên giới giáp Nga, Moscow sẽ buộc phải có các biện pháp bổ sung để bảo đảm an ninh quốc gia. Quan chức Điện Kremlin nhấn mạnh, “việc Ukraine và NATO coi Nga là kẻ thù là không thể chấp nhận được và không phù hợp” và “Nga không đe dọa và chưa bao giờ đe dọa bất kỳ bên nào”.

BÌNH NGUYÊN