Chủ nghĩa ''hoài nghi vaccine'' đẩy Nga vào thế khó trong cuộc chiến chống Covid-19

Nga sở hữu nhiều loại vaccine và số lượng lớn liều vaccine ngừa Covid-19. Tuy nhiên tỷ lệ tiêm chủng vaccine này ở Nga trong dân chúng vẫn còn thấp. Một trong các nguyên nhân là ý thức của người dân.

Người dân Nga đổ xô đi tiêm vaccine

Thời gian gần đây Nga ghi nhận số lượng lớn người đăng ký tiêm chủng. Có những thời điểm, chỉ tính riêng thủ đô Moscow trong một ngày đã có khoảng 60.000 người dân đăng ký tiêm chủng ngừa Covid-19. Đây là con số kỷ lục được ghi nhận từ khi bắt đầu triển khai tiêm chủng mở đại trà. Con số này cao gấp 10 lần so với số liệu đăng ký thời kỳ thấp điểm.

Tiêm vaccine Covid-19 tại Nga. Ảnh: Kirill Rykov

Việc người dân đăng ký đi tiêm nhiều được giải thích bởi một số nguyên nhân sau.

Thứ nhất là sự hiệu quả và an toàn của các loại vaccine. Tổng thống Putin, cũng như các cơ quan chuyên môn của Nga đều khẳng định bốn loại vaccine do Nga sản xuất đều an toàn và hiệu quả. Bản thân ông Putin cũng đã tiêm vaccine và mới đây ông tiết lộ rằng đã tiêm vaccine Sputnik-V.

Thứ hai là sự nguy hiểm của chủng Delta, làm lây lan mạnh khiến số người mắc bệnh tăng vọt. Theo số liệu của nhà chức trách, trong 1 tuần trở lại đây Nga đều ghi nhận trên 20.000 ca nhiễm mới. Phần lớn ca nhiễm mới (khoảng 90%) do biến thể Covid-19 Delta phát hiện lần đầu tiên tại Ấn Độ gây ra. Tỷ lệ người người tử vong cũng tăng lên.

Thứ ba, cơ quan chức năng đưa ra các biện pháp kích thích tiêm chủng như cho nhân viên chưa tiêm chủng làm việc từ xa, thử nghiệm nhà hàng không covid (tức là chỉ người không bị mắc Covid-19 hoặc có kháng thể mới được vào nhà hàng), bốc thăm trúng thưởng khi tiêm chủng…); đồng thời quy định tiêm chủng bắt buộc với một số nhóm đối tượng.

Thứ tư là Nga tạo điều kiện để tiêm cho người nhập cư. Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 27/6 đã chỉ thị chính phủ hoàn tất kế hoạch tổ chức tiêm vaccine có thu phí dành cho người nước ngoài tại Nga trước ngày 30/6.

Nghịch lý nhiều vaccine nhưng tỷ lệ tiêm chủng lại thấp

Nga là nước đầu tiên phê duyệt vaccine Covid-19 từ tháng 8/2020 và bắt đầu triển khai tiêm chủng từ tháng 12/2020. Đến nay đã hơn 6 tháng, song tỷ lệ tiêm chủng ở Nga chưa đạt như kỳ vọng. Vào đầu năm nay, các dự báo khả quan cho rằng, đến mùa thu (tức là vào quý 3/2021), Nga sẽ đạt được miễn dịch cộng đồng khi tỷ lệ người khỏi bệnh và được tiêm chủng đạt 70% dân số trưởng thành. Tuy nhiên, đến thời điểm này, tỷ lệ dân số có kháng thể còn tương đối thấp. Số người khỏi bệnh là gần 5 triệu (khoảng 3,4% dân số), trong khi số người được tiêm chủng khoảng 39 triệu người gồm cả những người đã tiêm 1 mũi và đầy đủ 2 mũi (tương đương 27% dân số). Tính chung thì Nga mới có khoảng 30% dân số có kháng thể.

Vấn đề ở đây không phải là Nga thiếu vaccine cho nhu cầu nội địa. Nga có đến 4 loại vaccine đã được phê duyệt, trong đó vaccine Sputnik-V là phổ biển nhất. Các cơ quan chức năng tuyên bố hoàn toàn đảm bảo cung cấp vaccine nhu cầu nội địa.

Nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ tiêm chủng còn chưa cao là do ý thức của người dân. Ở Nga, việc tiêm chủng là hoàn toàn miễn phí và tự nguyện, nên nhiều người thích lắng nghe bản thân hơn là lời khuyên từ chính quyền và cơ quan chuyên môn. Ngoài ra, có một số định kiến về vaccine, tuy nhiên tỷ lệ ngày càng ít đi khi tiêm chủng đang cho thấy sự an toàn và hiệu quả rõ rệt.

Biện pháp của Nga để tăng tỷ lệ tiêm chủng

Nga thực hiện tiêm chủng là hoàn toàn tự nguyện và miễn phí. Tuy nhiên, trước thực trạng tỷ lệ tiêm chủng còn thấp và tốc độ chậm, trong khi dịch bệnh phức tạp hơn vì xuất hiện các biến chủng mới, chính quyền đã áp dụng các biện pháp để nâng cao hiệu quả tiêm chủng.

Ngoài các biện pháp khuyến khích người dân tiêm chủng, tại một số khu vực đưa ra các quy định một số nhóm công dân cần phải bắt buộc tiêm vaccine. Theo đó, 60% nhân viên của các doanh nghiệp làm việc trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ, ăn uống công cộng, nhà ở và dịch vụ xã hội, giao thông, giáo dục, y tế, bảo trợ xã hội, như cũng như các thẩm mỹ viện, câu lạc bộ thể dục, nhà hát, rạp chiếu phim, phòng hòa nhạc và các tổ chức tương tự khác, phải được chủng ngừa virus corona.

Bên cạnh đó, Nga mở rộng cho các đối tượng tiêm phòng. Nga là nước có tỷ lệ người dân nhập cư khá cao. Trong thời gian gần đây Nga đã đẩy mạnh việc tiêm vaccine cho người nước ngoài. Tại các trung tâm thương mại đông người nhập cư đã triển khai đăng ký tiêm cho nhóm người này. Ngoài ra, chiến dịch tiêm chủng được thực hiện đến các trường đại học của Nga.

Song song với đó, Nga vẫn duy trì các điểm tiêm chủng tại các bệnh viện và các điểm tiêm chủng lưu động.

Các cơ quan chức năng cũng tăng cường kiểm tra việc tuân thủ các biện pháp phòng dịch, tăng xử phạt đối với người vi phạm./.

Văn Thường (VOV-Moscow)