Bị cáo khai quen biết Vũ 'nhôm' từ thời làm nhôm kính

Lời khai của các bị cáo tại tòa cho thấy con đường sự nghiệp của Phan Văn Anh Vũ thật kỳ lạ. Bỏ học sớm, xuất thân là thợ nhôm kính nhưng Vũ lại có mối quan hệ với hầu hết bí thư, chủ tịch Đà Nẵng nhiều thời kỳ và từ đó thâu tóm đất công.

Bị cáo Trần Văn Minh, cựu chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, tại tòa - Ảnh: NAM ANH

Chiều 3-1, phiên tòa xét xử 2 cựu chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến và Phan Văn Anh Vũ cùng 18 bị cáo tiếp tục phần thẩm vấn.

Chủ tọa tập trung làm rõ hành vi của nhóm bị cáo là thuộc cấp, giúp việc cho 2 cựu chủ tịch Đà Nẵng và các bị cáo là chủ công ty giúp sức cho Vũ "nhôm".

Xuất thân từ thợ làm nhôm kính

Trong khi nhóm bị cáo là lãnh đạo các sở ngành đều khai chỉ biết Vũ "nhôm" khi thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng các dự án nhà đất công thì bị cáo Lê Anh Tuấn, tổng giám đốc Công ty Cung ứng tàu biển Đà Nẵng, bất ngờ cho biết có mối quan hệ từ khi ông Vũ chưa có "tên tuổi".

Tại tòa, bị cáo Tuấn khai quen biết Phan Văn Anh Vũ từ những năm 1996, 1997 khi Vũ còn là thợ làm nhôm kính. "Vũ có làm nhôm kính cho gia đình tôi", bị cáo Tuấn nói.

Vũ học hết lớp 10 thì bỏ học, ban đầu làm thợ phụ nhôm kính cho anh em trong gia đình, sau đó mở cửa hàng kinh doanh nhôm kính ở quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng. Từ đó Phan Văn Anh Vũ có biệt danh Vũ "nhôm".

Biết được Công ty cổ phần Cung ứng tàu biển Đà Nẵng được UBND TP đồng ý bán nhà, đất công sản số 20 Bạch Đằng không qua đấu giá, Vũ "nhôm" đã chỉ đạo em vợ là Nguyễn Quang Thành gặp Lê Anh Tuấn để thỏa thuận nội dung: công ty này đứng ra làm thủ tục mua nhà, đất, sau đó chuyển nhượng lại cho Vũ.

Sau khi hoàn tất, bị cáo Vũ sẽ hoàn trả 2 tỉ đồng nộp tiền đặt cọc cho công ty và thanh toán tiền mua nhà theo giá phê duyệt của UBND TP Đà Nẵng. Hành vi của bị cáo Tuấn và Vũ "nhôm" tại dự án số 20 Bạch Đằng gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước hơn 264 tỉ đồng.

Tại tòa, bị cáo Tuấn khai lãnh đạo cấp cao nhất của thành phố thời điểm đó chỉ đạo. 

Sau khi chuyển nhượng nhà đất số 20 Bạch Đằng sang cho Vũ "nhôm", bị cáo nhận 2 tỉ từ 2 người mang đến. "Tôi không nhớ đó là ai. Lúc đó tôi đang bàn việc với anh Nguyễn Quang Thành nên tôi nghĩ người đó là của anh Thành", bị cáo Tuấn nói.

Bị cáo khai nhận chỉ đạo từ cấp trên

Bị cáo Nguyễn Văn Cán, cựu chánh văn phòng UBND TP Đà Nẵng, khai: "Có vấn đề chỉ đạo bằng văn bản nhưng cũng có vấn đề chỉ nói bằng miệng. Cũng có vấn đề lãnh đạo thành phố thông qua ông Phan Xuân Ít chỉ đạo chủ yếu trong lĩnh vực đất đai". 

"Đối với dự án An Cư 2, 3, tại cuộc họp giao ban, ông Phan Xuân Ít cầm văn bản 2368 trình ra cho chủ tịch và phó chủ tịch và nói việc chuyển nhượng đất trực tiếp của Minh Hữu Phát là theo chỉ đạo của bí thư", bị cáo Cán phân trần. 

Trước lời khai trên, chủ tọa hỏi chỉ đạo của cấp trên là đúng hay sai, bị cáo Cán nói là sai nhưng do cấp trên chỉ đạo nên phải làm. 

"Bản thân bị cáo ký các phiếu trình không vì động cơ mục đích nào, không được hưởng lợi ích gì" - bị cáo Cán nói.

Trước ông Cán, bị cáo Huỳnh Tấn Lộc, cựu tổng giám đốc Công ty Công nghệ phẩm Đà Nẵng, cũng khai "được chỉ đạo từ chủ tịch Trần Văn Minh". 

Ông Lộc khai công ty được thuê, sử dụng đất công sản tại số 37 Pasteur và 57 Lê Duẩn từ lâu. Khi biết công ty thuộc diện được mua lại, Phan Văn Anh Vũ đã tìm gặp và nói sẽ "trả tiền hoa hồng để giúp đứng tên trong thủ tục mua bán, còn những việc khác Vũ sẽ lo". 

Theo lời khai của ông Lộc, cựu chủ tịch Trần Văn Minh gọi điện thoại chỉ đạo bán lại 2 nhà đất công trên cho Vũ "nhôm".

"Tại sao bị cáo lại đứng ra đề nghị mua mà không phải Vũ", chủ tọa đặt vấn đề. "Công ty tôi làm đơn xin mua từ trước, sau có cuộc điện thoại của chủ tịch thì Vũ mới đặt vấn đề mua sau", bị cáo Lộc khai. 

"Công ty được mua nhà đất nhưng lại nhượng cho người khác, công ty được lợi ích gì", chủ tọa truy. Bị cáo Lộc lý giải nếu thuê quyền lợi về lâu dài không được đảm bảo nhưng mua thì quyền lợi được đảm bảo hơn. Khi chuyển nhượng cho bị cáo Vũ, công ty được trả hơn 1 tỉ, trong đó 500 triệu là tài sản trên đất, số còn lại là tiền di dời tài sản khi bàn giao cho Vũ. 

"Thời điểm đó tôi nghĩ chuyển nhượng cho ông Vũ là được. Hơn 8 năm sau làm việc với công an tôi mới biết là như thế không được do hiểu biết pháp luật còn hạn chế", bị cáo Lộc phân bua.

Thân Hoàng - Diệp Thanh