Chuyên mục
Bảy con người vĩ đại
QC TU 1
BÌNH LUẬN
Chưa có bình luận nào cho bài viết này.

Bảy con người vĩ đại

Chủ nhật 02/02/2020 11:06 GMT + 7

Những sỹ quan tình báo xuất sắc nhất của KGB bí mật hoạt động trên khắp thế giới trong nhiều năm. Đến giờ thì tên tuổi của họ đã được công bố

 


Tổng thống Putin (giữa) trong cuộc họp tại Điện Kremlin với ông Naryshkin (trái) và ông Fradkov.


Lời giới thiệu: Ngày 29/1/2020, nhiều báo Nga đồng loạt đưa tin:
Giám đốc Cơ quan tình báo đối ngoại Nga (SVR) Xergey Naryshkin Evgenhievich (ảnh) tuyên bố sẽ giải mật tiểu sử của bảy sỹ quan tình báo Xô Viết và Nga.

Thông tin về từng sỹ quan tình báo nói trên sẽ lần lượt được công bố trong thời gian sắp tới. Nhân sự kiện này, xin giới thiệu cùng bạn đọc bài báo của chuyên gia Nga Vladimir Sedov với tiêu đề và phụ đề trên. Các ảnh trong bài là của tác giả.


Ảnh từ phim "Các điệp viên A.N.K.L. "


Nhân kỷ niệm 100 năm thành lập, Cơ quan Tình báo Đối ngoại Nga (SVR) đã lần đầu tiên giải mật tên họ của 7 cán bộ (sỹ quan) tình báo lỗi lạc của Liên Xô và Nga thuộc lực lượng được gọi là “Dự bị đặc biệt”.

Tất cả những người này đã làm việc trong nhiều thập kỷ liền trong điều kiện bí mật tuyệt đối, đôi khi không hề có bất cứ liên lạc gì với các cơ quan đại diện tại nước ngoài của Liên Xô và Nga.

Chính hoạt động của các sỹ quân tình báo bất hợp pháp đã không ít lần làm thay đổi dòng chảy lịch sử - chính họ là những người đã làm thất bại âm mưu ám sát Stalin, Roosevelt và Churchill tại Tehran năm 1943. Báo "Lenta.ru" cố gắng tìm hiểu xem: Những cán bộ của "Lực lượng dự bị đặc biệt" đó của SVR là ai.

"Sỹ quan tình báo trong bộ da của người khác"

“Sỹ quan tình báo bất hợp pháp là ai? Đó là một người, như cách người ta thường nói, đã chui vào bộ da của một người khác. Khi bạn hoạt động tình báo bất hợp pháp, bạn làm việc dưới một cái tên giả, bạn trở thành hoặc là người Anh, hoặc là người Mỹ và hoặc là người Pháp...

Bạn đã trở thành một người hoàn toàn khác và bạn phải tiếp thu mọi thứ từ những người nói trên (Anh, Mỹ, Pháp.ND) – phải biết biết sâu sắc văn hóa của họ, sử dụng ngôn ngữ của họ một cách hoàn hảo”- đây là tiết lộ của Gevork Vartanyan, một huyền thoại của Tình báo Liên Xô, nói trong một cuộc phỏng vấn (ông đã mất năm 2012-ND).

Chính ông đã cùng với vợ là Goar (Vartanyan- bà mới mất tháng 11/2019-ND)) tham gia chiến dịch phá vỡ âm mưu của Cơ quan tình báo Đức Quốc Xã ám sát lãnh đạo các quốc gia trong Liên minh chống Hitler- Stalin, Roosevelt và Churchill - vào năm 1943 tại Tehran.

Mật danh Anita

Bà (Goar Vartanyan) là người tham gia chiến dịch ngăn chặn âm mưu ám sát Stalin, Roosevelt và Churchill – và đã suốt đời bí mật phục vụ Liên Xô.

Chính bản thân thuật ngữ "tình báo bất hợp pháp" cũng có nguồn gốc từ Liên Xô. Thuật ngữ này đã trở thành một phát minh của nhà nước Xô viết non trẻ, khi quốc gia này ngay sau khi được thành lập vào năm 1918 đã bị bao vây cô lập hoàn toàn trên trường quốc tế.

Giới lãnh đạo của Liên Xô cực kỳ cần thông tin về kế hoạch và ý đồ của các quốc gia khác đối với mình. Và ngày 28 tháng 6 năm 1922, Lãnh đạo Liên Xô đã ra Sắc lệnh thành lập Ban hoạt động ngoài nước trực thuộc Phòng Nước ngoài của Ủy ban đặc biệt (Cheka) thuộc Dân ủy nội vụ (Bộ Nội vụ- NKVD) Liên Xô.

Cùng với thời gian, hình ảnh một sỹ quan tình báo bất hợp pháp đã trở thành một yếu tố của nền văn hóa Liên Xô và đã được thi vị hóa, lãng mạn hóa: hãy nhớ lại những bộ phim như “Mười bảy khoảng khắc mùa xuân”, hay “Chiến công của người sỹ quan tình báo”.

Tuy nhiên, thực tế khác xa với những hình ảnh lãng mạn trên phim. Các sỹ quan tình báo bất hợp pháp phải từ bỏ tên tuổi thật của mình, phải chấp nhận mất bạn bè và người thân yêu, và hiểu rằng cả cuộc sống và cái chết của họ sẽ là một bí mật vĩnh viễn đối với những người thân nhất.

Tuy nhiên, đối với bảy sỹ quan tình báo bất hợp pháp thuộc “Lực lượng dự bị đặc biệt” của SVR, nhân dịp kỷ niệm tròn 100 năm Ngày thành lập, Lãnh đạo SVR đã quyết định dành cho họ một ngoại lệ- công bố tên họ.

Trong Danh sách được công bố này có các Anh hùng Liên Xô và Nga sau đây: Evgheni KimMikhail Vasenkov, Yuri Shevchenko, Vitaly Netyksa và vợ là Tamara (Netyksa), Vladimir Lokhov Vitaly Nuykin.

Đại tá cùng khẩu súng ngắn

Eghenhi Kim sinh năm 1932 tại Triều Tiên, nhưng sau đó cùng gia đình chuyển đến Liên Xô. Anh sử dụng hoàn hảo (như người bản địa-ND) tiếng Nhật, tiếng Triều Tiên, tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha, và từ năm 1962, anh trở thành sỹ quan hoạt động của Tổng cục Một KGB (Tổng cục Tình báo đối ngoại - ND).

Năm 1966, Lãnh đạo KGB cử Kim đến hoạt động tại một quốc gia Châu Á nào đó có "tình hình hoạt động điệp báo- nghiệp vụ rất khó khăn", và ngay cả trong lần giải mật này, thông tin về đất nước nói trên vẫn được giữ bí mật.


Anh hùng Liên Xô, Đại tá tình báo Evghenhi Ivanovich Kim. Ảnh: Phòng Báo chí SVR Nga


Sau khi đến một đất nước xa lạ, việc đầu tiên mà vị sỹ quan tình báo bất hợp pháp này làm là tìm dưới một tảng đá bộ quần áo nông dân và giấy tờ tùy thân do các đồng nghiệp đã cất giấu trước đó.

Với những đồ vật và giấy tờ khiêm tốn này, trong 15 năm sau đó, Kim đã tạo dựng được cho mình một tiểu sử hoàn toàn mới. Ở nước đó, anh đã có được một vị trí cao trong cơ quan nhà nước và bắt đầu chuyển các thông tin tình báo quý giá về Liên Xô.

Đã có đôi lần “Trung tâm” sắp xếp các chuyến đi (vể Matxcova) để Kim gặp vợ và con trai-khi đó vợ con ông vẫn đang sống ở Matxcơva: (vì) Vẻ bề ngoài Slavơ (Tây) của vợ ông có thể khiến Kim gặp rủi ro khi thực hiện nhiệm vụ. Nhưng những lần đi về như vậy là vô cùng hiếm.

Một trong những lần về Matxcova như vậy là chuyến về khẩn cấp: người con trai vị thành niên của ông bị chết đuối. Kim bay về Matxcova chỉ đúng một ngày, làm lễ tang xong cho con và ngay chiều hôm sau đã lại đi làm nhiệm vụ ở nước ngoài.

Quãng đời hoạt động của ông kéo dài đến năm 1989, và trong suốt thời gian đó ông không hoạt động một mình mà còn chỉ huy cả một lưới điệp báo do chính ông tạo dựng.

Năm 1998, vị sỹ quan tình báo huyền thoại Kim nghi hưu đã không may chết dưới gầm xe ô tô trong một vụ tai nạn giao thông. Và Đại tá tình báo Kim đã tìm được cho mình nơi nghỉ ngơi cuối cùng tại Nghĩa trang Troyekurovskoe, thành phố Matxcova.

"Gia đình các đồng chí ổn cả, cháu trai đang trưởng thành"

Vitaly Nuykin làm việc tại KGB từ năm 1960 và là một cán bộ của “Lực lượng dự bị đặc biệt”, cũng như bà vợ Lyudmila Nuykina của mình.

Họ làm việc cùng nhau đến tận năm 1986, đã hoạt động tại hơn 18 quốc gia trên thế giới cho đến khi bị lộ vì sự phản bội của cựu đại tá KGB Oleg Gordievsky. Y (Oleg Gordievsky) đã làm việc cho Tình báo Anh và đã “bán đứng” nhiều “chuột chũi” (điệp viên) của Liên Xô.

Vitaly Nuykin qua đời năm 1998, bà Lyudmila giữ im lặng trong suốt một thời gian dài và mãi đến năm 2018 mới đồng ý trả lời phỏng vấn lần đầu tiên.


Anh hùng Liên Xô Vitaly Nuykin. Ảnh: Phòng báo chí SVR Nga


Theo lời bà Liudmila Nuykina thì bà trở thành sỹ quan tình báo ngay sau chồng. Đến thời điểm đó, họ đã có một đứa con trai bốn tuổi là Iura, và phải để cậu bé lại Liên Xô nhờ bà nội và bà ngoại chăm sóc.

Cả Iura và người thân của vợ chồng Nuykin trong một thời gian dài tin rằng họ là những nhà ngoại giao. Nhưng khi trên TV Liên xô cho trình chiều bộ phim “Mười bay khoảng khắc mùa xuân”, thì những người thân của Vitaly và Liudmila bắt đầu nghĩ rằng công việc của họ không đơn giản chỉ là làm việc trong Bộ Ngoại giao ...

Bà Liudmila sau này kể lại:- Chúng tôi hay nhận được các bức điện báo. Phần lớn nội dung là nói về công việc, chỉ có một đoan ngắn nói về việc riêng, đại loại: “mọi việc ở nhà của các đồng chí đều ổn cả, con trai đang trưởng thành”.

Và rất ít khi (Trung tâm) viết chi tiết hơn. Tôi cùng với chồng sau đó đi ra bờ đại dương và cùng tưởng tượng con trai mình đã lớn như thế nào và cháu đang nghĩ gì.

Khi hoạt động ở nước ngoài, hai vợ chồng Nuykin sinh thêm một cậu con trai nữa và đặt tên là Andre. Cậu bé không thể đoán biết được cha mẹ mình thực sự là ai.

Hơn nữa, ông bà Nuykin không bao giờ cho phép mình nói chuyện với nhau bằng tiếng mẹ đẻ (tiếng Nga), mặc dù rất nhớ.

Đôi khi ông bà phải đến sân bay để lắng nghe những cuộc trò chuyện bằng tiếng Nga của những công dân Liên Xô vừa rời khỏi máy bay.

Thật may mắn cho Vitaly và Liudmila vì khi Gordievski phản bội “bán đứng”họ, cả hai đang có mặt tại Liên Xô: nếu không, họ sẽ phải trả giá cho sự phản bội của Gordievski bằng một cái chết chắc chắn.

Nhiều năm sau những sự kiện đó, bà Nuykin vẫn thừa nhận rằng nếu gặp tên phản bội, bà sẽ “móc mắt hắn”. Vâng, và chính sự phản bội của kẻ đào tẩu nói trên đã phá vỡ một trong những kế hoạch mở rộng lưới điệp báo ở nước ngoài lớn nhất của KGB.

Juan gốc Xô Viết

Một sỹ quan tình báo bất hợp pháp khác thuộc “lực lượng dự bị đặc biệt” là Mikhail Vasenkov, cũng là nạn nhân của sự phản bội. Năm 2010, Vasenkov trở thành nhân vật chính trong vụ bê bối gián điệp lớn nhất thời kỳ hậu Xô Viết giữa Nga và Mỹ.

M. Vasenkov là một trong chín người bị FBI bắt giữ trên lãnh thổ Mỹ theo chỉ điểm của cựu Đại tá SVR Aleksandr Poteev.


Anh hùng Liên Xô Mikahil Vasenkov. Ảnh: Phòng Báo chí SVR Nga


Mikhail Vasenkov sinh năm 1943 tại Matxcova. Đầu những năm 70, anh bắt đầu làm việc tại KGB và sau khi hoàn thành khóa đào tạo, đã chuyển đến Tây Ban Nha khi đã nói tiếng Tây Ban Nha và tiếng Anh như tiếng mẹ đẻ.

Vasenkov bắt đầu làm việc trong “những điều kiện đặc biệt” vào năm 1975, đã xây dựng được và chỉ huy một tổ điệp báo bất hợp pháp, cùng tổ này khai thác được rất nhiều thông tin chính trị có giá trị.

Tại Tây Ban Nha, vị sỹ quan tình báo Liên Xô này sống dưới bình phong là một công dân của Uruguay có tên là Juan Jose Lazaro.

Năm 1976, Vasenkov đến Peru: Tình báo Liên Xô cực kỳ quan tâm đến đất nước được lãnh đạo bởi các tướng lĩnh quân sự được Mỹ hậu thuẫn này.

Khi ở Peru, sỹ quan tình báo Vasenkov đã tích cực nghiên cứu các đặc điểm của các phương ngữ tiếng Tây Ban Nha – một điều kiện rất cần thiết để ông tạo bình phong trong tương lai.

Ngoài ra, Vasenkov còn say mê bộ môn nhiếp ảnh: ban đầu chỉ là do sở thích và là một phần của lý lịch bình phong. Nhưng cùng thời gian, “Juan Lazaro” đã trở thành một nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp và thậm chí còn bán được các bức ảnh của mình.

Đồng thời, công việc kinh doanh ảnh đã trở thành một bình phong tuyệt vời cho Vasenkov: anh dễ dàng né tránh các câu hỏi về việc tại sao lại thường xuyên đi lại trên khắp đất nước Peru.

Trong ba năm sống ở Peru, Juan đã có hộ chiếu địa phương và kịp có một mối tình với nhà báo Peru Vicka Pelaes. Hai năm sau đó, họ kết hôn. Đến thời điểm đó, Vasenkov đã tuyển mộ được Vicka làm việc cho KGB.

“Kẻ phản bội bao giờ cũng phải trả giá”

Vài năm sau, vợ chồng Lazaro, khi đó đã là một cặp vợ chồng Mỹ Latinh thực thụ cùng con trai Pelaes - con của Vicka từ cuộc hôn nhân trước chuyển đến sống tại Mỹ.

Tại New York, viên sĩ quan tình báo bất hợp pháp Xô Viết theo học tại khoa triết của một trường đại học địa phương, nơi có rất nhiều đại diện của giới lãnh đạo tương lai của Mỹ theo học.

Không lâu sau đó, Vasenkov đã tạo được các mối quan hệ rất hữu ích trong Đảng Dân chủ và các tướng lĩnh Quân đội Mỹ.

Ông cũng trở thành giáo sư Trường Đại học Tổng hợp Manhattan, - tham gia giảng dạy, đi du lịch nhiều nơi và tiếp tục chụp ảnh, đôi khi còn đưa ảnh của mình tham gia triển lãm.

Nhờ có nhiều mối quan hệ, Vasenkov đã khai thác được nhiều thông tin khác nhau, và những thông tin đó được thừa nhận là vô cùng có giá trị đối với cả Liên Xô và Nga.

Đặc biệt, theo một số nguồn tin từ SVR, một số tin tức do vị sỹ quan tình báo này khai thác được còn giúp giới lãnh đạo Nga thành công trong nhiều cuộc đàm phán với phía Mỹ.

Trong thời gian hoạt động bất hợp pháp, Vasenkov đã được phong quân hàm Thiếu tướng SVR. Trong cuộc hôn nhân với nhà báo người Peru nói trên, ông có một người con trai- nhưng do đã quá quen với vai một người Mỹ gốc Latinh Vasenkov gần như đã quên tiếng Nga.

Sau khi bị FBI bắt vào năm 2010, Vasenkov đã phủ nhận mọi cáo buộc và chỉ chấp nhận khai tên thật của mình khi các nhân viên thẩm vấn đặt trước mặt anh bộ hồ sơ cán bộ của anh do một kẻ đào tẩu cung cấp.

Đồng thời, như SVR nhận xét, khi đã nằm trong tay Cơ quan tình báo Mỹ, Vasenkov đã vẫn "hành xử một cách đàng hoàng".

Năm 2010, tại Vienna, Vasenkov đã đượctrao trả cho phía Nga trong một cuộc trao đổi các điệp viên bị bắt giữa Mỹ và Nga.

Vladimir Putin (lúc đó là thủ tướng Nga) khi bình luận về vụ scandal gián điệp kết thúc cuộc đời hoạt động của Vasenkov tại KGB, đã nói: “Đây (việc Vasenkov và 8 người khác bị FBI bắt-ND) là kết quả của sự phản bội, nhưng những kẻ phản bội sẽ luôn phải trả giá.

Thường thì chúng sẽ chết hoặc do nghiện rượu, hoặc chết do ma túy – chết đường chết chợ (nguyên văn - “chết dưới chân hàng rào” - ND). Hiện nay, Thiếu tướng SVR Vasebkov đã nghỉ hưu.

Những chiến công còn được giữ bí mật

Còn rất nhiều những câu chuyện về hoạt động của một số sỹ quan tình báo bất hợp pháp thuộc “Lực lượng dự bị đặc biệt” mà tên tuổi vừa mới được người đứng đầu SVR Xergey Naryshkin công bố tại cuộc họp báo vào ngày 28 tháng 1 vừa qua được giữ bí mật.

Chúng ta chỉ biết một số thông tin nghèo nàn về họ qua những gì mà SVR cung cấp chính thức. Ví dụ, từ năm 1972, vợ chồng Vitaly và Tamara Netyksa đã làm việc cho KGB: họ chuyên hoạt động trên hướng Mỹ Latinh và sử dụng hoàn hảo tất cả các phương ngữ tiếng Tây Ban Nha.

Trong suốt 20 năm, từ 1978 đến 1998, hai sĩ quan tình báo trên đã thực hiện các nhiệm vụ đặc biệt cực kỳ nguy hiểm trong các điều kiện cũng đặc biệt tại những quốc gia có “chế độ hành chính-cảnh sát cứng rắn”.

Ông Vitaly Netyksa đã qua đời năm 2011, còn vợ ông- bà vẫn tiếp tục hoạt động đến tháng 1 năm 2014 và sau đó mới nghỉ hưu.


Anh hùng Nga Iuri Shevchenko. Ảnh:Phòng báo chí SVR Nga


Năm 1963, chàng trai 23 tuổi Yuri Shevchenko được tuyển vào Cơ quan an ninh Liên Xô.

Từ năm 1969, theo thông tin của SVR mới cung cấp, Shevchenko “thường xuyên đi công tác nước ngoài để thực hiện các nhiệm vụ tình báo, làm việc với các nguồn tin có giá trị, tham gia vào việc tuyển mộ và tuyển dụng các đối tượng mà tình báo (Liên Xô) quan tâm”.

Vị sỹ quan tình báo đã từng khai thác được những thông tin đóng dấu “tuyệt mật” cực kỳ có giá trị này hoạt động cho đến tận năm 2001.

Đến năm nay, ông Shevchenko 80 tuổi tuy đã nghỉ hưu nhưng vẫn tham gia giảng dạy để truyền lại kinh nghiệm của mình cho các sỹ quan tình báo bất hợp pháp.

Một đồng nghiệp của Yuri Shevchenk- người gốc Nam Ossetia, Đại tá Vladimir Lokhov.

Năm 1953, ông Lokhov tốt nghiệp Khoa Luật Trường Đại học Tổng hợp quốc gia Azerbaijan và bốn năm sau đó trở thành cán bộ “Lực lượng dự bị đặc biệt” của Tổng cục Một KGB, chịu trách nhiệm về hoạt động tình báo đối ngoại.

Cho đến tháng 8 năm 1962, Lokhov được đào tạo để làm việc trong những điều kiện đặc biệt, và sau đó ông đã hoạt động ở hàng chục quốc gia Châu Á, Châu Âu và Phương Đông.

Tháng 8 năm 1963, ông trở thành một sĩ quan tình báo bất hợp pháp hoạt động tại một quốc gia Châu Á dưới bình phong là một doanh nhân. Tháng 11 năm 1965, nhờ sự giúp đỡ của một điệp viên rất giá trị và đáng tin cậy, ông đã xây dựng được một tổ điệp báo hoạt động rất hiệu quả.

Và đấy là tất cả những gì mà hiện chúng ta được biết về một trong những sỹ quan tình báo bất hợp pháp Xô Viết xuất sắc nhất – tuy vậy, SVR cũng đã cam kết rằng sẽ lần lượt công bố tiểu sử của Vladimir Lokhov và các đồng nghiệp của ông. Chính Giám đốc SVR Xergey Naryshkin ngày 28 tháng 1 vừa qua đã hứa như vậy.


Lê Hùng- Nguyễn Hoàng (dịch)

Nguồn: baodatviet.vn
28 bạn đọc
Đánh giá tốt
Chuyên mục liên quan

X
Bình luận của bạn:

СМИ сетевое издание «Baonga.com» зарегистрировано в Федеральной службе по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций. Регистрационный номер средства массовой информации Эл № ФС77-73891 от 29 октября 2018 г. Учредитель Ха Вьет Лонг, номер телефона: +7(905) 238 89 99. Главный редактор: Чан Тхи Тху Ха: Адрес электронной почты: info@baonga.com; Номер телефона: +7(960) 222 19 99. Настоящий ресурс содержит материалы 16+. Использование информации с данного веб-сайта возможно исключительно на следующих условиях: В конце текста необходимо указывать ссылку на сайт https://baonga.com. Текст должен копироваться в первоначальном виде. Не допускается удаление ссылки на данный веб-сайт из текстов материалов. Реклама: Rus +7(926) 282 29 86 (Viber, Whatsapp, Zalo); Вьетнам +84.979.137.386.