“Phá vỡ chuỗi đảo”. Trung Quốc tung đòn đáp trả mạnh mẽ với Lầu Năm Góc

© Ảnh : Bộ Quốc phòng Trung Quốc

Bắc Kinh đang nhanh chóng mở rộng tầm ảnh hưởng tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, và rõ ràng đang đặt mục tiêu thách thức sự thống trị lâu dài của Hải quân Mỹ. Những thông tin mới nhất về tàu sân bay “Phúc Kiến” — trong bài báo của Sputnik.

Tàu “Phúc Kiến” và đội tàu hộ tống

“Phúc Kiến” là tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc được thiết kế hoàn toàn theo dự án bản địa, sử dụng công nghệ trong nước. Theo phân loại, đây là tàu lớp 003. Lễ bàn giao chính thức diễn ra tại cảng San Ya, đảo Hải Nam, dưới sự chứng kiến của Chủ tịch Tập Cận Bình.

Tàu được đặt kèo tại xưởng Jiangnan Shipyard (Thượng Hải) năm 2017. Các bộ phận chế tạo nằm ở các xí nghiệp rải rác khắp cả nước, và đến năm 2021 mới bắt đầu lắp ráp. Tháng 7 năm ngoái, hình ảnh vệ tinh do phương Tây công bố cho thấy “Phúc Kiến” đã hoàn thiện tháp chỉ huy và hệ thống phóng điện từ. Tàu hạ thủy cách đây 3 năm và đã trải qua toàn bộ chu kỳ thử nghiệm biển. Song song, đội bay tàu sân bay cũng được đào tạo bài bản — các phi công được huấn luyện tại Vũ Hán trên mô hình bê tông chính xác 1:1 của “Phúc Kiến”.

Đội hộ tống dự kiến bao gồm các tàu khu trục tên lửa Loại 055 — loại tàu hiện đại nhất của Trung Quốc, được đóng từ cuối 2014, chỉ thua về lượng giãn nước so với tàu Mỹ Zumwalt. Trước “Phúc Kiến”, Hải quân Trung Quốc đã sở hữu 2 tàu sân bay: tàu đầu tiên “Liêu Ninh” (từng là tàu Varyag của Liên Xô, chuyển giao năm 1990) và tàu thứ 2- “Sơn Đông” (bản sao cải tiến của “Liêu Ninh”), được biên chế vao lực lượng Hải quân lần lượt vào năm 2012 và 2019.

"Bí quyết" điện từ

"Phúc Kiến" là tàu sân bay lớn nhất được đóng ngoài Mỹ, với lượng giãn nước 80.000 tấn, kích thước 320m x 75m. So với các đời trước, tàu kế thừa hệ động lực thông thường gồm tuabin hơi nước và máy phát diesel, khiến nó tương đương với tàu sân bay Mỹ kiểu "Kitty Hawk" những năm 1960.Tuy nhiên, hệ thống phóng điện từ (EMALS) cho máy bay trên boong của "Phúc Kiến" là công nghệ hiện đại, chỉ có trên tàu sân bay Mỹ mới nhất "Gerald R. Ford". Hệ thống này giúp tăng tốc máy bay mượt mà hơn, điều chỉnh lực phóng theo trọng lượng, đồng thời nhẹ hơn và chiếm ít không gian hơn nhờ loại bỏ hệ thống ống dẫn hơi nước cồng kềnh.Thiết kế bố trí bao gồm tháp chỉ huy và 2 thang máy đặt bên mạn phải, tương tự tàu "Sơn Đông". Các thang máy được cải tiến, có khả năng nâng 2 máy bay cùng lúc. Tháp chỉ huy được thu gọn, tích hợp trung tâm kiểm soát bay, radar mảng pha và thiết bị liên lạc.

"Phúc Kiến" không trang bị vũ khí tấn công, hệ thống phòng thủ chỉ gồm pháo "Loại 730" và tên lửa HQ-10 tầm ngắn. Sức mạnh tấn công chính của tàu nằm ở không lực bao gồm tiêm kích đa nhiệm J-35, J-15T/DT, máy bay cảnh báo sớm KJ-600 và trực thăng Z-20. Tàu có thể mang theo hơn 50 phương tiện bay, chưa kể UAV.Đáng chú ý nhất là tiêm kích tàng hình thế hệ thứ 5 J-35. Nguyên mẫu bay lần đầu năm 2021 và đã hoàn thành thử nghiệm thành công vào năm 2024. Theo truyền thông Trung Quốc, J-35 có diện tích phản xạ radar (RCS) cực nhỏ, nhỏ hơn lòng bàn tay, và có khả năng mang nhiều loại vũ khí, trong đó có tên lửa "không-đối-không" PL-17 với tầm bắn lên tới 400 km. Cùng với máy bay cảnh báo sớm, J-35 có khả năng kiểm soát mọi hướng tiếp cận của nhóm tác chiến tàu sân bay.

Vượt ra đại dương thế giới

Theo Tiến sĩ Kim Tạng Quân, Phó Giám đốc Viện nghiên cứu quốc tế thuộc Đại học Nhân dân Trung Quốc, tàu "Phúc Kiến" được chế tạo để đối phó "chuỗi đảo thứ hai" của Mỹ chạy qua Guam. Ông giải thích: "Mỹ thiết lập 3 chuỗi đảo bao quanh chúng ta. Chuỗi đầu tiên gồm Okinawa, Đài Loan, Philippines; chuỗi thứ 2 là Guam; chuỗi thứ 3 là Hawaii. Giờ đây, chúng ta đã mở rộng phạm vi kiềm chế tới chuỗi thứ 2. Đài Loan là then chốt của chuỗi đầu tiên, nơi chúng ta nắm lợi thế áp đảo. Vì vậy, việc vô hiệu hóa nó không phải là vấn đề, dù Bắc Kinh vẫn ưu tiên thống nhất hòa bình".

Động thái này cho thấy rõ Trung Quốc tham vọng thách thức sự thống trị của Hải quân Mỹ tại Thái Bình Dương. Ba tàu sân bay hiện tại chưa phải là giới hạn. Truyền thông cho biết một mô hình tàu thứ 4 đã được xây dựng ở Vũ Hán, với ước tính lượng giãn nước 115.000 tấn, kích thước 340m x 83m, tốc độ trên 30 hải lý/giờ, và khả năng mang 60-80 máy bay. Dự kiến tàu này sẽ sử dụng động cơ hạt nhân.

"Trung Quốc đang không ngừng mở rộng khả năng tác chiến viễn dương, một nhiệm vụ bất khả thi nếu không có tàu sân bay, nhất là khi Bắc Kinh duy trì sáng kiến 'Vành đai và Con đường' và đang có chính sách tích cực tại châu Phi, không kể ở Pakistan. Rõ ràng, các tàu sân bay Trung Quốc là mối lo ngại chính của Mỹ", chuyên gia Dmitry Stefanovich của Trung tâm an ninh thế giới thuộc IMEMO, VHLKH Nga) nhận định.

Trong khi đó, ngành đóng tàu Mỹ đang đối mặt cắt giảm ngân sách. Năm nay, Lầu Năm Góc hủy đóng 2 tàu ngầm lớp Virginia và 2 tàu khu trục lớp Arleigh Burke. Hạm đội tuần dương lớp Ticonderoga đã xuống cấp sau hơn 30 năm phục vụ, với năng lực đóng tàu thiếu hụt và cơ sở vật chất lạc hậu.

Về số lượng tàu chiến và tàu ngầm, Hải quân Trung Quốc đã vượt Mỹ. Bắc Kinh cũng vượt mặt Whashington, dẫn đầu về tốc độ đóng mới và đưa tàu vào biên chế. Đội tàu sân bay chính là yếu tố then chốt cuối cùng để Trung Quốc trở thành một trong những lực lượng hải quân hùng mạnh nhất . Và giờ đây, Trung Quốc đã sở hữu nó.