''Hiệp ước Hòa bình'' Nga - Nhật là có thể...

Nhà phân tích Nga nhận định rằng, chủ quyền Nam Kuril có thể khó nhưng triển vọng ký kết “Hiệp ước Hòa bình” giữa Nga và Nhật Bản thì có thể.

Nhà khoa học chính trị Nga Vladimir Shapovalov vừa qua đã bình luận về lời tuyên bố của tân Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida nói rằng, chủ quyền của Tokyo mở rộng đến các đảo thuộc quần đảo Nam Kuril (Nhật bản tuyên bố chủ quyền với tên gọi “Vùng Lãnh Thổ Phương Bắc”), cũng như về khả năng ký kết “Hiệp ước hòa bình” với Nhật Bản.

Mới đây, trong cuộc tranh luận tại Hạ viện Quốc hội Nhật Bản, Thủ tướng Fumio Kishida đã nói rằng: “Chủ quyền của đất nước chúng ta mở rộng đến các vùng lãnh thổ phía Bắc (cách gọi quần đảo Nam Kuril ở Nhật Bản)”.

Thủ tướng Nhật Bản cũng quyết tâm giành lại chủ quyền đối với các hòn đảo này khi khẳng định rằng: "Chúng ta phải giải quyết vấn đề này chứ không nên để nó lại cho các thế hệ tương lai".

Thủ tướng Kishida nhấn mạnh rằng, chính phủ chủ trương ký kết “Hiệp ước Hòa bình” với Nga, sau khi giải quyết vấn đề liên quan đến quyền sở hữu các đảo này.

Cả Nga và Nhật Bản đều tuyên bố chủ quyền với Quần đảo Nam Kuril

Nhật Bản tuyên bố chủ quyền các đảo Kunashir, Shikotan, Iturup và Habomai, viện dẫn “Hiệp ước song phương về Thương mại và Biên giới” năm 1855. Tokyo coi việc trao trả các vùng lãnh thổ này là điều kiện để ký kết “Hiệp ước hòa bình” với Nga. Moscow và Tokyo vẫn chưa ký kết “Hiệp ước hòa bình” sau Chiến tranh.

Trả lời phỏng vấn hãng tin Nga Sputnik, nhà khoa học chính trị Vladimir Shapovalov, Phó giám đốc Viện lịch sử và chính trị thuộc Đại học sư phạm quốc gia Moscow, bình luận về tình hình và nhắc nhở về việc trong Hiến pháp sửa đổi của Nga có lệnh cấm nhường bất kỳ phần nào của lãnh thổ nước này.

“Tôi xin nhấn mạnh rằng, không thể nói về việc chuyển giao một hòn đảo hoặc hai hòn đảo. Chúng tôi đã thông qua một điều sửa đổi hiến pháp, và nó giải thích rõ ràng tình hình này. Hiến pháp quy định cấm chuyển nhượng lãnh thổ” - ông Shapovalov nói.

Ông cho biết, nội các mới được ra mắt của Nhật Bản chưa sẵn sàng tiến hành cuộc đàm phán với Nga. Trong tương lai, có thể có những cuộc tham vấn, nhưng vấn đề lãnh thổ không thể là nội dung chính của cuộc đàm phán, hai bên chỉ có thể thảo luận về triển vọng ký kết “Hiệp ước Hòa bình”.

Nhà khoa học chính trị nhận xét, “Hiệp ước Hòa bình” tuy là một vấn đề mang tính hình thức, nhưng đây là một hình thức khá quan trọng. Nói về lập trường của phía Nhật Bản, có vẻ như quá trình đàm phán lâm vào bế tắc, nhưng tình hình thực tế không phải như vậy.

Ông Shapovalov cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc ký kết “Hiệp ước hòa bình”. Theo ông, nó sẽ không làm trầm trọng thêm vấn đề lãnh thổ. Một “Hiệp ước Hòa bình” là cần thiết để chấm dứt vĩnh viễn những suy nghĩ không lành mạnh trong xã hội Nhật Bản vốn nuôi dưỡng chủ nghĩa xét lại và chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi. Cần phải chuyển hướng hoạt động của các chính trị gia Nhật Bản.

Nhà khoa học chính trị cho biết, hiện nay trên thế giới có rất nhiều cuộc đàm phán rơi vào bế tắc. Ý nghĩa của cuộc đàm phán là phía Nga đang chờ đợi khi ở Nhật Bản sẽ có một chính phủ có đủ ý thức để ký hiệp ước hòa bình và sẽ đến một ngày có một chính phủ như vậy.

Thế giới đang thay đổi một cách năng động và Nhật Bản không có nhiều quốc gia thân thiện với mình. Hơn nữa, Nhật Bản cũng đang vướng vào những vụ tranh chấp lãnh thổ với các nước láng giềng, tương lai của Nhật Bản không mấy tươi sáng khi phải đối mặt với tình hình căng thẳng ngày càng gia tăng ở Thái Bình Dương.

Vì vậy,  ông Vladimir Shapovalov kết luận, diễn biến tình hình trong tương lai sẽ khiến Nhật Bản ký cuối cùng cũng sẽ ký kết “Hiệp ước Hòa bình” và bình thường hóa quan hệ với Nga.

Huy Bình