'Tẩy chay' dầu Nga, EU họp bất thường, cần 'cú lội ngược dòng' từ Hungary

Các nguyên thủ quốc gia của 27 quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) nhóm họp tại Hội nghị thượng đỉnh bất thường diễn ra trong hai ngày 30-31/5 tại thủ đô Brussels của Bỉ.

 EU tìm kiếm đồng thuận để 'tẩy chay' năng lượng Nga. (Nguồn: Reuters)

Hungary chưa "bật đèn xanh"

Theo báo Le Soir của Bỉ, Hungary vẫn chưa “bật đèn xanh” đối với các lệnh cấm vận dầu mỏ Nga. Nước này nói rằng lệnh cấm vận dầu mỏ sẽ là đòn giáng mạnh vào nền kinh tế của họ vì khó khăn trong việc tìm kiếm nguồn cung mới cũng như trong cải cách các nhà máy dầu - vốn được thiết kế chủ yếu cho dầu Nga.

Ngày 29/5, Đại sứ của các quốc gia thành viên EU không thể thuyết phục Hungary thay đổi quan điểm.

Theo một nguồn tin châu Âu, nếu không có “cú lội ngược dòng”, vấn đề Hungary sẽ không được giải quyết triệt để.

Hiện tại, EU vẫn chưa thể thông qua gói trừng phạt thứ 6 liên quan đến việc cấm vận dầu Nga. Hungary cũng như Slovakia, CH Czech, Bulgaria đều không có đường ra biển để tiếp nhận các tàu chở dầu.

Trong khi đó, Budapest phụ thuộc vào nguồn cung hoàn toàn độc quyền từ đường ống Druzhba, vận chuyển “vàng đen” của Nga tới các quốc gia này qua Ukraine.

Câu hỏi được đặt ra lúc này là làm thế nào để đảm bảo cạnh tranh công bằng nếu một số quốc gia thành viên EU tiếp tục nhận được dầu giá rẻ của Nga trong khi các quốc gia khác thì không. Có 2/3 lượng dầu của Nga đến EU bằng tàu biển và 1/3 được vận chuyển bằng đường ống.

Một nhà ngoại giao châu Âu nhận định, mọi chuyện có thể được giải quyết trong 2-3 giờ nếu được sự đồng thuận của 27 quốc gia. Nhưng Thủ tướng Hungary Viktor Orban không muốn thảo luận.

Một giải pháp sẽ là đạt được đồng thuận của khối 27 nước để ban hành lệnh cấm vận với quyền miễn trừ tạm thời cho đường ống Druzhba, đồng thời dành thời gian để Ủy ban châu Âu (EC) hoàn tất "thỏa thuận tốt" với Tổng thống Orban. Thỏa thuận này có thể khiến phương Tây thông qua gói trừng phạt thứ 6.

Một số quan điểm chỉ ra rằng, thời gian không quá gấp gáp. EC đã lên kế hoạch loại bỏ dần dần trong 6 tháng đối với dầu thô của Nga và trong 8 tháng đối với các sản phẩm tinh chế. Nhưng gói lệnh trừng phạt này không chỉ liên quan đến dầu.

Gói này bao gồm việc loại ngân hàng lớn nhất của Nga, Sberbank, khỏi hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT, cấm các đài truyền hình Nga tham gia EU và thêm nhiều nhân vật hơn vào danh sách cá nhân bị đóng băng tài sản và không thể vào EU.

Tiền bạc - ranh giới của “cuộc chiến” châu Âu-Nga

Ngoài câu chuyện vô tận về việc "tẩy chay" dầu mỏ của Nga, Hội nghị thượng đỉnh bất thường của EU sẽ không công bố các quyết định lớn mà sẽ đợi tới Hội nghị thượng đỉnh định kỳ của khối diễn ra vào ngày 23-24/6.

Lãnh đạo 27 quốc gia thành viên sẽ phải xem xét vấn đề về tư cách thành viên EU không chỉ đối với Ukraine, mà còn đối với Moldova và Georgia.

Theo Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), Ukraine có nhu cầu tài chính cấp bách để duy trì sự phát triển của đất nước với 5 tỷ Euro mỗi tháng và EC đang chuẩn bị một khoản hỗ trợ tài chính vĩ mô mới trị giá 9 tỷ Euro cho nước này.

Sang tháng 6, EC sẽ phải quyết định với nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) về vấn đề này.

Dự thảo kết luận của Hội nghị dự kiến trình bày những cách thức mới để hỗ trợ việc tiếp nhận hàng triệu người tị nạn, nhưng trong khuôn khổ ngân sách 2021-2027 hiện có.

Và một câu hỏi nữa, đó là làm thế nào để tài trợ cho việc tái thiết Ukraine trong giai đoạn hậu xung đột. Hội nghị thượng đỉnh dự kiến tuyên bố rằng nỗ lực khổng lồ này, được thực hiện với “các đối tác quốc tế”, sẽ gắn với việc thực hiện các cải cách phù hợp với quỹ đạo châu Âu.

Vấn đề tịch thu tài sản “đóng băng” của các nhà tài phiệt bị EU trừng phạt cũng nằm trong chương trình nghị sự. Tuần trước, EC đề xuất với các quốc gia thành viên EU điều chỉnh luật để cho phép thu giữ tài sản của những người bị xét xử vì các hoạt động tội phạm hoặc vì muốn lách lệnh trừng phạt.

Các bộ trưởng sẽ được kêu gọi kiểm tra chi tiết việc này. Hội nghị hướng đến việc phải "khám phá các lựa chọn, phù hợp với luật pháp châu Âu và quốc tế" đối với vấn đề phức tạp hơn về tài sản bị đóng băng thuộc khu vực công của Nga, chẳng hạn như dự trữ của Ngân hàng trung ương Nga (BoR). Vấn đề là tài sản này có thể bị thu giữ để tài trợ cho việc tái thiết không?

Bên cạnh đó, chính phủ của 27 thành viên EU sẽ xem xét các kho dự trữ ngũ cốc bị phong tỏa ở Ukraine vào thời điểm mà các hầm chứa sẽ được thay mới bằng sản phẩm của vụ thu hoạch năm 2022.

Hội nghị thượng đỉnh cũng sẽ xem xét kế hoạch lớn RepowerEU nhằm loại bỏ hoàn toàn than, dầu và khí đốt của Nga cho đến năm 2030.

Theo một nhà ngoại giao châu Âu, đây sẽ là “một đống giấy tờ và đề xuất khổng lồ” được cho là nhằm nhanh chóng giảm thiểu sự phụ thuộc của châu Âu vào nguồn cung năng lượng của Nga.

Hiện giá năng lượng cao gây căng thẳng cho ngân sách hộ gia đình và doanh nghiệp. Tuy nhiên, giải pháp vẫn chưa được tìm ra và cuộc tranh luận vẫn tiếp tục.

Linh Chi (Theo Le Soir, TTXVN)