Tổng thống Nga Putin 'trảm tướng ăn bẩn' dự án khủng

Báo Kommersant hôm 20.3 đưa tin: Tổng thống Nga Putin "trảm tướng ăn bẩn" dự án khủng Vostochny Cosmodrome vốn trị giá 150 tỉ rúp (2,5 ttỉ USD): một công trình xây cảng không gian ở Viễn Đông Nga.

Tổng thống Nga Putin thị sát dự án

Đây là lần thứ hai trong vòng chưa đầy một năm, Tổng thống Nga Putin “trảm tướng ăn bẩn" dự án khủng, và chỉ vài ngày sau chuyến thị sát của phó Thủ tướng Dmitry Rogozin, người nay giữ vai trò giám sát dự án này.

Cách đây hai tuần, ông Rogozin dọa sẽ “trảm” bất kỳ lãnh đạo nhà thầu xây dựng nào bị phát hiện tham nhũng, khiến Cosmodrome có thể không thể hoàn thành đúng ngày 30.11.2015, một tháng trước kế hoạch phóng vệ tinh đầu tiên trong tháng 12.2015.

Ông Putin đã nói Cosmodrome là một dự án quốc gia trọng điểm. Nhưng các tai tiếng “ăn chặn” nguồn tin cấp cho dự án này đã bùng lên ngay từ lúc khởi công hồi năm 2011. Tiến độ xây dựng công trình này đã bị chậm trễ nhiều lần do sự lao động trễ nải.


Hãng tin Interfax dẫn lời ông Rogozin, sau khi ông đích thân kiểm tra toàn bộ hoạt động chuyển nhượng tài chính ở Cosmodrome:

“Tôi sẽ không cho phép phá hoại, tôi chỉ đơn giản cắt những cái đầu. Ai toan tính cướp tiền dân đóng thuế từ cảng không gian này sẽ bị nhốt. Chúng tôi sẽ xây xong Cosmodrome”.

Sau cuộc gặp Phó thủ tướng Rogozin hôm 17.3, Dmitry Savin, lãnh đạo Dalspetsstroi (nhà thầu chính ở Cosmodrome) đã phải làm đơn từ chức vì những tai tiếng tham nhũng và không đảm bảo tiến độ đúng hạn chót, theo báo Kommersant dẫn một nguồn tin giấu tên và thân cận với ban chỉ huy công trình cảng không gian này.

Báo Kommersant nói việc “trảm” Savin không liên quan vụ điều tra “rút ruột”, và ông ta tiếp tục làm việc ở vị trí phó giám đốc.

Hồi tháng 10.2014, cựu giám đốc Dalspetsstroi là cựu trung tướng quân đội Nga Yury Khrizman đã bị bắt, về tội “rút ruột công quỹ” 1,8 tỉ rúp (30 triệu USD) trong cuộc điều tra của Ủy ban điều tra liên bang (IC) và Cục an ninh liên bang (FSB) cùng Ủy ban thanh tra nhà nước.

Chưa đầy một tháng sau, một kế toán của Dalspetsstroi là Vladimir Ashikhmin và kỹ sư trưởng Sergei Ostrovsky của một công ty khác là Viện thiết kế xây dựng đặc biệt số 31 cũng bị bắt để điều tra.

Vào ngày 18.3, hãng thông tấn TASS đưa tin dự án Cosmodrome có thể bị cắt điện vì Dalspetsstroi chưa đóng tiền điện.

Công ty điện lực Amurenergosbyt ở địa phương nói Dalspetsstroi nợ họ 21,6 triệu rúp (343.000 USD) tiền điện. Nên công ty bắt đầu hạn chế cung cấp điện cho đến khi Dalspetsstroi trả dứt nợ.

Một quan chức Dalspetsstroi nói với TASS, rằng sẽ trả nợ xong từ ngày 25.3.2015.


Chính phủ Nga gần đây tăng cường kiểm soát nỗ lực xây dựng Cosmosdrome. Hồi tháng 9.2014, Tổng thống Putin cảnh cáo khi thăm công trình: chính phủ theo dõi kỹ chuyện chuyển tiền và dọa buộc tội hình sự nếu có những hành vi chiếm đoạt.

Ông cũng hứa từ năm 2015 sẽ lấy thêm 50 tỉ rúp (8 tỉ USD) từ ngân sách liên bang để bảo đảm công trình hoàn thành đúng hạn.

Chính phủ Nga đã chi 100 tỉ rúp (16 tỉ USD) vào công trình này, nhằm bảo đảm Nga vẫn là một quốc gia hàng đầu về chương trình không gian tương lai.

Hiện hầu hết các lần phóng vệ tinh, tàu vũ trụ của Nga đều ở bãi phóng Baikonur Cosmodrome ở miền nam Kazakhstan. Nga thuê cơ sở này với giá 115 triệu USD/năm.

Nhiều lúc hai nước tranh cãi về việc sử dụng cơ sở này, khiến Nga muốn xây một cơ sở không gian riêng để bảo đảm việc tiếp cận vũ trụ không bị gián đoạn.

Thủ tướng Dmitry Medvedev cũng ký một sắc lệnh lập ban quản lý mới cho Cosmodrome.

Phó Thủ tướng Dmitry Rogozin giám sát dự án này, sau khi Tổng thống Putin tước vai trò quản lý của Cục không gian liên bang Nga, Roscosmos, hồi tháng 9.2014.

Điều này có nghĩa chính phủ có quyền chỉ định và cách chức các lãnh đạo của dự án này.