Quan hệ Nga-Trung Quốc: Từ mong muốn ''xích lại'' của Bắc Kinh đến xu hướng ''xoay trục'' của Moscow

Nga và Trung Quốc tuyên bố đạt đến những 'giới hạn mới' trong quan hệ song phương khiến Mỹ và phương Tây vô cùng lo lắng.

Tổng thống Nga Vladimir Putin tiếp Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị. (Nguồn: Điện Kremlin)

Đạt đến "giới hạn mới"

Theo Nikkei, Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 22/2 cho biết Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ đến thăm Nga, nhấn mạnh rằng quan hệ hai nước đã đạt đến “giới hạn mới” trong bối cảnh Mỹ lo ngại Bắc Kinh có thể cung cấp những hỗ trợ về vật chất cho Nga trong xung đột với Ukraine.

Phát biểu trong cuộc gặp với Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Vương Nghị tại Moscow, ông Putin nói: “Chúng tôi trông đợi vào chuyến thăm của Chủ tịch Trung Quốc đến Nga, hai bên đã nhất trí về chuyến thăm này. Mọi thứ đang tiến triển và phát triển tốt đẹp. Chúng ta đang đạt đến những giới hạn mới”.

Thông báo về chuyến thăm Moscow của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình được đưa ra trong bối cảnh Mỹ cho biết Trung Quốc có thể đang cân nhắc việc gửi vũ khí cho Nga trong cuộc xung đột với Ukraine, một động thái có thể làm leo thang cuộc xung đột thành một cuộc đối đầu giữa một bên là Nga và Trung Quốc, bên kia là Ukraine và liên minh quân sự Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) trong đó có Mỹ đóng vai trò dẫn dắt.

Phản ứng với tuyên bố này, Bộ Ngoại giao Mỹ được Reuters dẫn nguồn ngay sau đó cho biết họ lo ngại về sự liên kết chặt chẽ hơn nữa giữa Trung Quốc và Nga.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho rằng chuyến thăm Nga của ông Vương Nghị trong bối cảnh 1 năm xung đột Nga-Ukraine là bằng chứng rõ ràng hơn về sự liên kết của Bắc Kinh với Moscow.

Trong một cuộc họp báo, ông Price nói: “Chúng tôi lo ngại vì hai quốc gia này có chung tầm nhìn... chúng tôi chưa thấy Trung Quốc cung cấp viện trợ sát thương cho Nga, nhưng chúng tôi cũng không tin rằng họ đã loại trừ điều này khỏi chương trình thảo luận”.

Hãng thông tấn TASS của Nga dẫn lời ông Vương Nghị trong cuộc gặp riêng với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết Trung Quốc sẽ “kiên quyết tuân thủ lập trường khách quan, công bằng và đóng vai trò mang tính xây dựng trong giải quyết khủng hoảng chính trị”.

Bộ Ngoại giao Nga cho biết họ hoan nghênh Trung Quốc đóng vai trò tích cực hơn trong nỗ lực giải quyết cuộc xung đột ở Ukraine và họ đánh giá cao “cách tiếp cận hài hòa” của Trung Quốc.

Tuy nhiên, trong một tuyên bố riêng, Bộ này cho biết hai bên đã không thảo luận về kế hoạch hòa bình mà Trung Quốc đã thông báo trước đó.

Xoay trục về châu Á

Đối với ông Putin, sự ủng hộ của Trung Quốc trong cuộc đối đầu lớn nhất với phương Tây kể từ đỉnh điểm của Chiến tranh Lạnh cho phép ông coi sự cô lập của Nga ở phương Tây như một sự thôi thúc để Moscow xoay trục về phía châu Á.

Trong cuộc gặp với Tổng thống Nga, ông Vương Nghị đã nói với ông Putin rằng quan hệ hai nước đã chịu được áp lực từ tình hình quốc tế đầy biến động và các cuộc khủng hoảng mang đến những cơ hội nhất định.

Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc cho rằng quan hệ giữa Bắc Kinh và Moscow không nhằm chống lại bất kỳ bên thứ ba nào nhưng cũng sẽ “không bị khuất phục trước áp lực từ bên thứ ba”. “Chúng ta cùng ủng hộ chủ nghĩa đa cực và dân chủ hóa trong quan hệ quốc tế”, ông Vương Nghị khẳng định.

Cách đây 1 năm, trong buổi gặp trực tiếp giữa ông Tập Cận Bình và ông Putin ngay trước khi Nga thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt vào Ukraine, hai bên đã thiết lập quan hệ đối tác “không giới hạn” khiến phương Tây lo lắng.

Theo Reuters, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày 18/2 đã cảnh báo ông Vương Nghị về những hậu quả mà nước này phải chịu trong trường hợp Trung Quốc hỗ trợ vật chất cho Nga trong xung đột với Ukraine, mặc dù Bắc Kinh đã phủ nhận cung cấp hỗ trợ quân sự cho Moscow.

Trong khi đó, ông Vương Nghị đã nói với người đồng cấp Lavrov rằng: “Cho dù tình hình quốc tế thay đổi như thế nào, Trung Quốc đã và đang cam kết cùng với Nga nỗ lực duy trì xu hướng tích cực trong sự phát triển quan hệ giữa các cường quốc”.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin từng gặp mặt trực tiếp trong năm ngoái, dịp Olympic Bắc Kinh, trước khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine và hai bên đã thiết lập quan hệ đối tác không giới hạn.

Trước khi Tổng thống Vladimir Putin công bố về chuyến thăm Nga của ông Tập Cận Bình, Wall Street Journal ngày 21/2 đã dẫn nhiều nguồn tin khẳng định, nhà lãnh đạo Trung Quốc sẽ tới Moscow vào đầu tháng 4 hoặc đầu tháng 5 khi Nga kỷ niệm chiến thắng phát xít Đức trong Chiến tranh Thế giới thứ 2.

Vy Vy