Vaccine Covid-19: Nga đối đầu các đại gia dược phẩm phương Tây

Bất cứ ai đưa được vaccine Covid-19 ra trước sẽ thu được một phần lớn số tiền từ thị trường ước tính hàng chục tỷ đô.

Nga trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới đăng ký vaccine Covid-19 vào tháng 8 vừa qua. Trước động thái này, Nga bị cáo buộc là vội vàng thông qua việc phê duyệt công thức Sputnik V để thu lợi chính trị hoặc tuyên truyền.

Thị trường trở nên đa dạng khi hãng dược phẩm khổng lồ Pfizer của Mỹ, cùng với công ty nghiên cứu BioNtech của Đức, thông báo sản phẩm của họ đã cho thấy hiệu quả 90% trong các thử nghiệm giai đoạn III.

Trong khi đó, các thử nghiệm lâm sàng giai đoạn III của Sputnik V đang diễn ra giữa chừng và không có vấn đề lớn nào với công thức được đưa ra. Khoảng một nửa trong số 40.000 tình nguyện viên trong nghiên cứu đã được tiêm cả hai mũi mà không có ảnh hưởng nặng nề. Một ngày sau thông báo của Pfizer, các nhà sản xuất Nga đã công bố kết quả sơ bộ cho thấy Sputnik V có hiệu quả 92%.

Chuyên gia kinh tế cao cấp Sofya Donets của Renaissance Capital (Nga) cho biết,: "Chúng tôi đã có hai loại vaccine được đăng ký: một loại vào tháng 8 và một loại vào tháng 10. Họ sẽ sớm sẵn sàng cho việc sản xuất quy mô lớn ”.

Donets cũng đề cập đến một kịch bản trong đó tiêm chủng hàng loạt diễn ra và đại dịch sẽ biến mất trong nửa đầu năm sau.

“40.000 tình nguyện viên đã được tiêm chủng trong thời gian thử nghiệm. Vào cuối năm nay, các nhà sản xuất đã sẵn sàng cung cấp 5-6 triệu liều mỗi tháng và theo báo cáo của các quan chức, vào mùa xuân, con số này sẽ lên đến 15 triệu mỗi tháng, đủ để tiêm chủng cho tất cả người Nga trên 60 tuổi trong hai tháng”, RT dẫn lời bà Donets nói.

Vaccine Sputnik V ngừa Covid-19 của Nga. Ảnh: AP

Các ước tính về giá trị của thị trường vaccine coronavirus rất khác nhau với ước tính từ 25 tỷ đô la đến 100 tỷ đô la đang được phân chia. Nhưng rõ ràng nó sẽ trị giá hàng tỷ đô la. Và bất cứ ai đưa được một loại vaccine ra thị trường trước sẽ thu được một phần lớn số tiền đó.

Kirill Dmitriev, Giám đốc điều hành Quỹ đầu tư trực tiếp Nga (RDIF), vốn tài trợ phần lớn cho nghiên cứu về Sputnik V, nói rằng ông nghĩ Nga sẽ kiểm soát khoảng 1/3 thị trường.

Nếu điều đó là đúng, thì việc xuất khẩu vaccine coronavirus sẽ mang lại cho Nga nhiều như thu được từ xuất khẩu ngũ cốc hoặc vũ khí - và Nga là nước dẫn đầu toàn cầu trong cả hai loại mặt hàng xuất khẩu đó.

Mối quan tâm của Russia Inc với tư cách là một "Big Pharma" không hẳn là một hình ảnh mà chúng ta vẫn quen dùng, nhưng với sức mạnh của mình trong các ngành khoa học khác, nó chắc chắn có vốn tri thức để có thể sản xuất một loại vaccine.

Vấn đề mà Nga sẽ phải đối mặt trong tương lai là vấn đề kinh doanh. Sản xuất được chứng minh là một vấn đề đau đầu. Ước tính của bà Donets về 5-6 triệu liều vaccine mỗi tháng đã giảm một nửa so với dự đoán trước đó rằng 10 triệu liều sẽ được sản xuất vào Giáng sinh, và 15 triệu liều mỗi tháng có thể được sản xuất trong nửa đầu năm tới.

Tháng trước, RDIF cho biết họ hiện đang đầu tư vào các cơ sở sản xuất và sẽ có thể sản xuất 30 triệu liều thuốc vào cuối năm nay, lên đến 200 triệu liều mỗi năm bắt đầu từ năm 2021, nhưng rõ ràng là nó sẽ không nhanh như chính quyền.

Vào giữa tháng 10, Bộ trưởng Bộ Công nghiệp Nga Denis Manturov, trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg, đã gọi những lời hứa này là “vô nghĩa”.

Ông nói: “Thách thức chính hiện nay là mở rộng quy mô sản xuất. Không thể sản xuất 30 triệu liều vào cuối năm". Dự báo cập nhật của RDIF là 7-10 triệu liều vaccine vào tháng 12 đến tháng 1 - và thậm chí ước tính này còn bị nghi ngờ.

Tuy nhiên, hàng triệu liều thuốc sẽ được sản xuất và khối lượng sẽ tăng nhanh chóng khi các vấn đề được giải quyết. Với 10 tỷ đô la tài sản đang được quản lý và quyền lực của Điện Kremlin sau lưng, RDIF không thiếu tiền hoặc nguồn lực.

Nhưng Nga thì có. Quốc gia này không có ngành công nghiệp dược phẩm phát triển và đa dạng như ở Mỹ để có thể khai thác tài nguyên và nhân lực, nhưngg Nga đang làm tốt hơn rất nhiều trên mặt trận phân phối và tiếp thị.

Một trong những vấn đề lớn đối với vaccine Pfizer là nó cần được bảo quản thật lạnh.

Anthony Fauci, Giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Hoa Kỳ, cho biết vào ngày 11/11 rằng việc phân phối công nghệ dựa trên RNA, theo như thông tin của Pfizer, ở các nước đang phát triển sẽ "khó khăn" vì nó cần được giữ ở -70 độ C (-94 độ F ).

“Có những thách thức về dây chuyền lạnh. Ở một quốc gia như Vương quốc Anh và Hoa Kỳ, chúng tôi có thể giải quyết chúng và nó vẫn sẽ là một thách thức. Nhưng, có lẽ thách thức hơn nhiều ở các nước đang phát triển”, Fauci cho biết tại một hội nghị toàn cầu về dược phẩm và công nghệ sinh học của Financial Times.

Việc bảo quản quá lạnh cũng sẽ làm cho thuốc Pfizer đắt hơn rất nhiều.

Trong khi đó, phiên bản vaccine của Nga không có vấn đề gì trong số này vì nó có thể được giữ ở nhiệt độ phòng.

Ngân hàng đầu tư của Nga BCS Global Markets ước tính, giá vaccine để bán ra nước ngoài có thể dao động vào khoảng 300-1.000 RUB /liều (4-14 USD), chỉ bằng một phần nhỏ so với ước tính của Financial Times về giá vaccine dự kiến của các ứng cử viên hàng đầu: Moderna 25-30 USD/liều và Pfizer/BioNTtech, ở mức 19,5 USD.

Nga cũng dẫn đầu về tiếp thị và bán hàng. Vào tháng 8, gần như ngay sau khi Sputnik V được đăng ký, các nhà sản xuất đã ký thỏa thuận với Kazakhstan để cung cấp vài triệu liều ngay sau khi các thử nghiệm lâm sàng kết thúc.

Uzbekistan cũng đã ký một thỏa thuận với Nga với số lượng 30 triệu liều, tương tự một số nước BRIC. Tổng cộng, khoảng 50 quốc gia được cho là đã ký thỏa thuận với Nga để mua vaccine của họ.

Trong những tuần gần đây, RDIF đã công bố kế hoạch bán 100 triệu liều cho Ấn Độ, 50 triệu cho Brazil và 32 triệu cho Mexico, cũng như 25 triệu cho Nepal và Ai Cập.

“Chúng tôi kỳ vọng rằng Nga sẽ chuyển sang sản xuất vaccine nội địa và sẽ bắt đầu xuất khẩu vaccine này vào nửa đầu năm 2021. 20 quốc gia đang thảo luận với các nhà sản xuất Nga”, bà Donets nói.

Chỉ những giao dịch được nêu tên này cộng lại đsã khoảng 950 triệu đô la, đây là một khởi đầu tốt cho một sản phẩm mà nhiều người ở phương Tây cuối cùng có thể hối tiếc vì đã đánh giá thấp hoặc loại bỏ hoàn toàn.

An Nhiên