Siêu bom hạt nhân của Mỹ được giao trước thời hạn

Mỹ đã chính thức bàn giao quả bom hạt nhân B61-13 đầu tiên, mẫu vũ khí mới nhất trong dòng bom trọng lực chiến lược của Mỹ, sớm gần một năm so với kế hoạch ban đầu.

Mỹ bàn giao sớm bom hạt nhân với sức công phá lớn, tăng cường khả năng răn đe chiến lược toàn cầu - Ảnh: National Interest.

Thế hệ bom tiên tiến

Quả bom B61-13 là phiên bản mới nhất trong "gia đình" vũ khí B61, dòng bom trọng lực hạt nhân đã được Mỹ sử dụng và cải tiến trong suốt hơn nửa thế kỷ. Với năng suất ước tính lên tới 360 kiloton, B61-13 có sức công phá gấp khoảng 21 lần quả bom nguyên tử "Little Boy" từng được thả xuống Hiroshima năm 1945.

Bên cạnh sức mạnh, vũ khí này còn được cải tiến đáng kể về độ chính xác, nhờ sử dụng hệ thống dẫn đường quán tính (INS). Điều này giúp tăng hiệu quả tiêu diệt mục tiêu, đặc biệt là các cơ sở quân sự kiên cố và có diện tích lớn.

NNSA cho biết B61-13 là một phần trong 7 chương trình hiện đại hóa đầu đạn đang được triển khai với mục tiêu bảo đảm độ tin cậy và hiệu quả dài hạn của bộ ba hạt nhân Mỹ bao gồm tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM), tàu ngầm mang tên lửa hạt nhân, và máy bay mang vũ khí hạt nhân.

Bộ trưởng Năng lượng Mỹ, Chris Wright, người trực tiếp phê duyệt đơn vị sản xuất đầu tiên tại nhà máy Pantex ở Amarillo, Texas, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của tốc độ sản xuất trong bối cảnh thế giới đang bước vào giai đoạn bất ổn mới.

“Tốc độ phát triển của B61-13 là minh chứng cho sự khéo léo của các nhà khoa học và kỹ sư của chúng ta, cũng như sự cấp bách mà chúng ta đang đối mặt để củng cố khả năng răn đe. Việc bàn giao quả bom đầu tiên không chỉ là thành tựu công nghệ, mà còn là thông điệp chiến lược gửi đến cả đồng minh lẫn đối thủ của Mỹ”, ông Chris cho hay.

Nhà máy Pantex, trung tâm lắp ráp và tháo dỡ vũ khí hạt nhân hàng đầu của Mỹ, đã chia sẻ sự kiện này trên nền tảng mạng xã hội X (Twitter), bày tỏ sự tự hào với hashtag #PantexProud.

Kế thừa và phát triển từ B61-12

B61-13 được phát triển trên cơ sở phiên bản B61-12, một quả bom hạt nhân trọng lực từng được sản xuất trong chương trình kéo dài tuổi thọ vũ khí hạt nhân (LEP) bắt đầu từ năm 2008. B61-12 là mẫu bom hạt nhân có chiều dài 3,6m, nặng khoảng 374kg, và có khả năng tấn công chính xác vào mục tiêu với INS.

Dù mang nhiều điểm tương đồng về tính năng an toàn và bảo mật, B61-13 có năng suất cao hơn, nhằm phục vụ các nhiệm vụ chiến thuật lẫn chiến lược, trong đó có khả năng tiêu diệt các mục tiêu được gia cố hoặc có diện tích rộng lớn.

NNSA cho biết, B61-13 sẽ chỉ được chứng nhận để sử dụng với máy bay ném bom chiến lược và được triển khai từ các căn cứ nằm trên lục địa Mỹ. Điều này phần nào phản ánh định hướng sử dụng vũ khí này cho các kịch bản tác chiến quy mô lớn và có tính răn đe cao.

Một điểm nổi bật khác của dòng B61 là khả năng triển khai từ nhiều nền tảng máy bay khác nhau. Các mẫu trước đây, bao gồm B61-12, đã được chứng nhận sử dụng trên nhiều loại máy bay như F-15E Strike Eagle, F-16C/D Fighting Falcon, F-35A Lightning II và máy bay ném bom chiến lược B-2 Spirit. Mặc dù B61-13 sẽ giới hạn ở các nền tảng chiến lược, tính linh hoạt trong khả năng triển khai trên máy bay vẫn là một phần quan trọng trong triết lý răn đe hạt nhân của Mỹ: luôn sẵn sàng và khó đoán định.

B61 là một trong những trụ cột lâu đời nhất của bộ ba hạt nhân Mỹ và vẫn đóng vai trò thiết yếu trong chiến lược răn đe hiện đại. Với việc B61-13 được triển khai nhanh chóng, Mỹ đang chứng tỏ quyết tâm duy trì năng lực răn đe hạt nhân ở mức cao nhất, trong khi tiếp tục hiện đại hóa lực lượng vũ khí của mình.

Theo NNSA, B61-13 không chỉ kế thừa uy lực của các mẫu tiền nhiệm mà còn có tiềm năng tích hợp vào các chiến lược răn đe mở rộng, đặc biệt trong bối cảnh các đối thủ tiềm năng như Nga và Trung Quốc cũng đang phát triển năng lực hạt nhân tầm xa.

Việc bàn giao sớm B61-13 cho quân đội Mỹ không chỉ là một cột mốc kỹ thuật. Nó còn là một tuyên bố chính trị và quân sự rõ ràng trong bối cảnh các thỏa thuận kiểm soát vũ khí suy yếu, các mối đe dọa địa chính trị lan rộng, và các đồng minh NATO ngày càng lo ngại về an ninh khu vực.

Hoàng Vũ