Đồng ruble Nga - ''nạn nhân'' của các yếu tố địa chính trị

Theo các chuyên gia Nga, bối cảnh địa chính trị là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự mất giá của đồng ruble (rúp).

Ngày 4/2, đồng ruble tăng 1% lên mức 76,68 ruble/USD vào lúc 11 giờ 11 phút GMT (tức 18 giờ 11 phút theo giờ Việt Nam), sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin công bố thỏa thuận khí đốt mới với Trung Quốc tại cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Số liệu trên vượt xa mức thấp nhất gần 15 tháng là 80,4125 ruble/USD đạt được vào tuần trước. Đồng ruble cũng tăng 0,6% lên mức 86,75 ruble/euro.

Trước đó, trong bối cảnh căng thẳng với phương Tây xung quanh vấn đề Ukraine, đồng tiền nội tệ của Nga liên tục mất giá so với các đồng tiền hàng đầu thế giới, gồm USD và euro. Chỉ tính riêng trong tháng 1/2022, đồng tiền của Nga đã mất giá hơn 5% - con số cao nhất trong số các thị trường mới nổi.

Theo các chuyên gia Nga, bối cảnh địa chính trị là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự mất giá của đồng ruble. Quá trình này được dồn nén bởi một yếu tố khác liên quan đến kỳ vọng về khả năng thắt chặt các biện pháp trừng phạt chống Nga.

Cố vấn kinh tế vĩ mô cho Giám đốc điều hành Công ty cổ phần môi giới Otkritie, ông Sergey Khestanov cho rằng các biện pháp trừng phạt là một quá trình chính trị và rất khó dự đoán sự phát triển này. 

Sự gia tăng căng thẳng địa chính trị đã dẫn đến thực tế là một số nhà đầu tư, chủ yếu là nước ngoài, mong muốn rút tài sản khỏi thị trường Nga. Theo đó, thị trường chứng khoán đã ghi nhận đà bán tháo cổ phiếu. Tiếp theo, các nhà đầu tư có xu hướng thoát ra khỏi đồng ruble, bán ruble để lấy ngoại tệ, và thực tế đã có sự giảm giá đồng nội tệ Nga.

Theo chuyên gia Khestanov, Ngân hàng Trung ương Nga đã cố gắng ổn định tình hình bằng cách ngừng mua ngoại tệ một thời gian trong khuôn khổ điều lệ ngân sách. Nhưng các yếu tố địa chính trị, đặc biệt là sự phát triển của quy trình trừng phạt mới từ phương Tây đối với Nga, sẽ khiến tình hình trầm trọng thêm.

Một số nhà quan sát cho rằng, hành động của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) cũng đóng vai trò ảnh hưởng quan trọng đối với tỷ giá đồng ruble so với USD. Nếu Fed công khai tác động đối với các nhà giao dịch, thì tình hình đối với đồng ruble có thể trở nên nghiêm trọng. Tỷ giá đồng ruble sẽ tiến gần đến mốc 1 USD đổi 80 ruble, việc phá vỡ mốc tâm lý này có thể kích thích sự gia tăng tháo chạy hàng loạt của các nhà đầu tư khỏi đồng ruble.

Trong kịch bản bi quan hơn, Giám đốc điều hành của Dịch vụ xếp hạng NRA Sergey Grishunin tin rằng đồng ruble có thể giảm giá, với 1 USD đổi 85-90 ruble trong tháng tới. Ông cho rằng, tỷ giá hối đoái có thể tự quay trở lại các giá trị cơ bản, nếu luận điệu địa chính trị xung quanh Ukraine dịu đi phần nào và tất cả các bên quan tâm xác nhận ý định giải quyết mọi vấn đề thông qua ngoại giao.

Tuy nhiên, khả năng xảy ra kịch bản tiêu cực vẫn rất cao. Với sự phát triển tiêu cực của các sự kiện, giới phân tích nhận thấy biên độ tỷ giá của đồng ruble so với USD trong khoảng 85-90 ruble đổi 1 USD.

Ông Alexander Razuvaev, thành viên Ban giám sát của Hiệp hội các nhà phân tích tài chính và quản lý rủi ro, đồng tình với quan điểm rằng đồng nội tệ của Nga luôn phụ thuộc vào tình hình địa chính trị phát triển như thế nào. Tuy nhiên, theo chuyên gia này, ở Nga có những thành phần kinh tế để đồng ruble mạnh lên. Hệ thống ngân hàng Nga có 638 tỷ USD dự trữ ngoại hối. Nga cũng có một thị trường rất tốt đối với xuất khẩu dầu, khí đốt và than đá. Do vậy, trong tình huống này, cần có một quyết định chính trị.

Ngoài ra, tình hình đang được cải thiện trên thị trường chứng khoán Nga. Chỉ số Moscow Exchange đang tăng hơn 4%. Cổ phiếu của Nornickel, vốn đóng góp vào tỷ trọng lớn trong chỉ số đồng ruble, đã tăng giá khoảng 4%. Cổ phiếu của công ty này cũng dẫn đầu về tính thanh khoản cao. Dự báo giá thế giới đối với các sản phẩm quặng hiếm vốn là thế mạnh của Nga đều tăng, báo giá niken tăng 2%, bạch kim tăng 2,5% và palladium tăng 6%.

Do đó, trong bối cảnh tình hình chính trị bắt đầu có dấu hiệu ổn định hơn, động lực tăng thêm của chứng khoán Nga sẽ phụ thuộc phần lớn vào tâm trạng của các nhà đầu tư lớn./.

Trần Hiếu (P/V TTXVN Tại Moskva)