Ăn uống không điều độ khiến nhiều người tử vong hơn cả do hút thuốc lá

Tác giả Afshin cho rằng: “Cuộc nghiên cứu này cho thấy chế độ ăn uống không khỏe mạnh đang là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại rất rất nhiều quốc gia trên thế giới. Ăn uống sai cách khiến nhiều người mắc những căn bệnh có liên quan, nhiều hơn cả những người hút thuốc lá.”

Ước tính mỗi năm, có khoảng 11 triệu người chết vì những bệnh lý liên quan tới chế độ ăn không điều độ, còn theo trang The Tobacco Atlas, năm 2017 có khoảng hơn 7 triệu người chết vì những căn bệnh do hút thuốc lá gây ra. Lý do rất đơn giản khi con người không ăn đủ ngũ cốc, trái cây và rau quả, cùng lúc lại ăn quá nhiều thức ăn nhanh, chế độ ăn quá nhiều muối, thịt đỏ và lạm dụng nước ngọt.

Ăn nhiều trái cây, ngũ cốc và dầu olive sẽ sống lâu hơn

Trong số những quốc gia được nghiên cứu, có lẽ Pháp, Tây Ban Nha, Nhật Bản và Israel là những quốc gia có tỷ lệ tử vong do những bệnh liên quan tới ăn uống thấp nhất. Trong khi đó, Mỹ xếp thứ 43, và Trung Quốc thì xếp thứ 140 trong số 195 quốc gia. “Thông thường, những quốc gia có cách người dân ăn uống giống với chế độ ăn Địa Trung Hải, nghĩa là giàu rau củ quả, các loại hạt và dầu olive cũng như omega-3 từ cá sẽ có tỷ lệ mắc các bệnh tim mạch hay tiểu đường, cũng như những bệnh thoái hóa thần kinh thấp hơn nhiều.”

Trong khi đó Việt Nam chúng ta được đánh giá là có chế độ ăn uống và tỉ lệ tử vong liên quan ở mức trung bình, với khoảng 249 đến dưới 313 ca tử vong do chế độ ăn uống trên 100.000 dân. Trong khi đó con số này ở Lào là hơn 397 ca, còn Thái Lan thì thấp hơn nhiều, từ 105 đến dưới 142 ca tử vong trên 100.000 người dân. Không có dữ liệu cụ thể tại Việt Nam, nhưng ở khu vực Đông Nam Á, những nguyên nhân chủ yếu khiến con người mắc bệnh do ăn uống không điều độ phải kể đến việc ăn quá nhiều muối, ít ăn trái cây, ngũ cốc và hạt.

Tác giả Afshin cho biết, Mexico lại là một trường hợp gây bất ngờ. Người dân quốc gia liền kề với Mỹ này có chế độ ăn rất giàu ngũ cốc, rau quả, nhất là ngô với món tortillas. Thế nhưng người dân tại đây tiêu thụ nước ngọt và đồ uống có đường rất mạnh, và hệ quả là lợi ích của chế độ ăn giàu hạt và ngũ cốc chẳng còn gây tác động tích cực nữa, thay vào đó là tỷ lệ người dân bị béo phì, tiểu đường và bệnh tim mạch do uống quá nhiều nước ngọt có ga ngày càng tăng lên.

Theo cuộc nghiên cứu này, trên thế giới có khoảng 800 triệu người không đủ ăn, và 1,9 tỷ người đang thừa cân béo phì. Cả hai đều là những dạng suy dinh dưỡng khác nhau, và chi phí y tế cũng như viện trợ để cải thiện tình hình đang khiến toàn thế giới tiêu tốn 3,5 nghìn tỷ USD mỗi năm. Cộng thêm chi phí chữa trị những căn bệnh tim mạch và tiểu đường, chúng ta sẽ phải cộng thêm 2 nghìn tỷ USD nữa mỗi năm.

Con người trồng chưa đủ hạt và rau củ quả

Tuy nhiên có một vấn đề khác nảy sinh. Nếu tất cả 7,5 tỷ người trên toàn thế giới cùng lúc chuyển sang chế độ ăn khỏe mạnh giàu chất xơ, ngũ cốc và trái cây, thì chuyện gì sẽ xảy ra? Đáp án hoàn toàn không phải là tuổi thọ con người sẽ tăng lên, mà trái ngược hoàn toàn, chúng ta sẽ thiếu trầm trọng nguồn ngũ cốc và trái cây, vì con người hiện tại trồng trọt không đủ để đáp ứng nhu cầu toàn thế giới, theo một nghiên cứu gần đây của các nhà khoa học tại trường đại học Guelph, Canada. Đồng tác giả cuộc nghiên cứu, Evan Fraser cho rằng: “Chúng ta đơn giản là không thể áp dụng 1 chế độ ăn uống cho tất cả mọi người trên thế giới vì hệ thống nông nghiệp toàn cầu hiện tại không thể đáp ứng được yêu cầu.”


Fraser cho biết, con người đang sản xuất quá nhiều thực phẩm có chứa chất béo, đường và tinh bột. “Ở mức độ toàn cầu, chúng ta đang bị lệch lạc giữa những loại thực phẩm được sản xuất, và những loại thực phẩm nào con người nên ăn nhiều hơn.”