Viễn cảnh chính trị mới sau cuộc bầu cử Quốc hội Pháp

Trong cuộc bầu cử Quốc hội Pháp diễn ra đầu tuần qua, liên minh “Chung sức” (Ensemble) của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã thất thế trong cuộc đua giành đa số ghế. Kết quả bầu cử này đang tạo ra những thách thức không nhỏ đối với Tổng thống Emmanuel Macron và liên đảng ủng hộ ông.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (phải) bỏ phiếu bầu cử Quốc hội Pháp ngày 19/6. Ảnh: AFP

Theo kết quả cụ thể do Bộ Nội vụ Pháp công bố, liên minh “Chung sức” của Tổng thống Emmanuel Macron không thể giành được 289 ghế cần thiết để chiếm đa số tại Quốc hội Pháp. Trong khi đó, liên minh cánh tả NUPES của ông Jean-Luc Melenchon giành được 135 ghế, còn đảng Tập hợp Quốc gia (RN) theo đường lối cực hữu chiếm 89 ghế.

Ngay sau khi kết quả được công bố, Thủ tướng Pháp Elisabeth Borne cho rằng, đây là một “nguy cơ” đối với nước Pháp. Kết quả này được cho là sẽ tác động mạnh đến hệ thống chính trị của Pháp. Trong quy định, chính sách đối ngoại của Pháp sẽ không bị ảnh hưởng, nhưng những vấn đề đối nội có thể ảnh hưởng đến những quyết định của Tổng thống Macron khi tham gia giải quyết các vấn đề nước ngoài. Đây là lần đầu tiên sau 2 thập kỷ, một tổng thống Pháp không giành được đa số tuyệt đối tại các cuộc bầu cử lập pháp diễn ra sau bầu cử Tổng thống. Có thể thấy, cử tri Pháp đã không còn bỏ phiếu ủng hộ liên minh của tổng thống vừa đắc cử.

Giới chuyên gia quốc tế nhận định, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến thất bại của liên minh “Chung sức” đó là do Tổng thống Macron và các lãnh đạo liên minh ít tham gia tranh luận và gặp gỡ cử tri trong quá trình vận động bỏ phiếu. Nhiều chủ đề dân sinh quan trọng như cải cách y tế, dịch tễ, quản lý khủng hoảng, dịch vụ công, chính quyền địa phương, an sinh xã hội, tái phân bổ các nguồn lợi đã không được Tổng thống làm rõ trong cuộc vận động.

Một nguyên nhân khác được giới phân tích đưa ra, đó là việc ông Emmanuel Macron đắc cử Tổng thống Pháp không có nghĩa là đa số các cử tri Pháp hoàn toàn ủng hộ ông. Theo tỷ lệ phiếu bầu, có đến 70% người dân Pháp không muốn ông Macron có đa số tại Quốc hội. Con số này cho thấy, cử tri Pháp chấp nhận ông Macron làm Tổng thống, nhưng mong muốn Quốc hội Pháp có một quyền lực cân bằng những chính sách của ông Macron.

Trong 5 năm tới của nhiệm kỳ Tổng thống, liên minh đảng của ông Emmanuel Macron sẽ phải đàm phán với các nhóm đảng khác để có thể thông qua các dự án, dự luật, chính sách mà Tổng thống Macron đưa ra. Nguy cơ bế tắc chính trị trong nội bộ Pháp có thể xảy ra khi tất cả các quyết sách, cải cách của ông Emmanuel Macron đều cần có sự ủng hộ của đa số tại Quốc hội Pháp.

Các chuyên gia đánh giá, liên minh “Chung sức” của ông Emmanuel Macron chỉ còn một phương án để có thể lấy được đa số ghế là liên minh với 2 đảng cánh hữu là “Những người Cộng hòa” và Liên minh Dân chủ độc lập (UDI). 2 đảng này giành được 64 ghế nên nếu 2 đảng này chấp nhận liên minh với liên đảng của ông Macron, ông Macron sẽ có đa số tuyệt đối tại Quốc hội Pháp. Tuy nhiên, sau cuộc bầu cử, Chủ tịch đảng “Những người Cộng hòa” Christian Jacob đã tuyên bố rằng đảng của ông không chấp nhận liên minh với ông Macron và sẽ đứng về phía đối lập.

Một phương án khác được giới quan sát đưa ra đó là trước mắt, ông Emmanuel Macron có thể vận động các nghị sĩ ôn hòa của cánh hữu và cánh tả đối với từng dự án, từng dự luật cụ thể để có đủ 289 phiếu ủng hộ. Song, đây không phải là giải pháp lâu dài và nếu tình huống xấu xảy ra, Tổng thống Pháp có thể phải lựa chọn phương án sử dụng Điều 12 Hiến pháp đó là giải tán quốc hội để tổ chức bầu cử lại. Nhưng theo quy định, việc giải tán quốc hội chỉ có thể được thực hiện sau 1 năm diễn ra cuộc bầu cử, tức là sang năm 2023, Tổng thống Macron mới có quyền yêu cầu tổ chức một cuộc bầu cử mới để thay đổi cán cân trong Quốc hội Pháp. Điều này cũng có nghĩa là từ nay đến năm 2023, những dự định cải cách mà ông Emmanuel Macron tuyên bố khi tranh cử có thể bị phủ quyết trong Quốc hội Pháp.

Thu Minh