Từ pháo đài quân sự tới 'đồng tiền thép': Nga khiến NATO cảnh giác cao độ

Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) cho rằng, bộ máy quân sự của Nga đã trở thành một phần không thể thiếu trong động lực phát triển kinh tế đất nước và ngành công nghiệp quốc phòng Nga có thể tiếp tục mở rộng ngay cả sau khi chiến sự ở Ukraine kết thúc.

Kinh tế Nga “sống khỏe” giữa bão trừng phạt

Hiện cuộc xung đột Nga-Ukraine đã bước sang năm thứ tư, nhưng sức chiến đấu của Nga vẫn được duy trì mạnh mẽ ngay cả khi chính quyền của Tổng thống Vladimir Putin đang phải chịu đựng các lệnh trừng phạt sâu rộng của phương Tây. Mặc dù những rạn nứt đang bắt đầu xuất hiện, nhưng nền kinh tế Nga vẫn có thể trụ vững trong vài năm tới, báo cáo của CSIS cho biết.

Ảnh minh họa: Bloomberg

Chi tiêu quốc phòng của Nga dự kiến sẽ đạt mức kỷ lục thời hậu Xô Viết là 6,3% GDP vào năm 2025 và có thể còn tăng cao hơn nữa. Các nhà phân tích của CSIS lưu ý: "Nền kinh tế Nga nhiều khả năng vẫn bền vững trong vài năm tới". Họ dự báo Điện Kremlin có thể duy trì nỗ lực chiến đấu trong một cuộc chiến tiêu hao ít nhất cho đến năm 2027.

Báo cáo của CSIS được đưa ra trong bối cảnh có nhiều dấu hiệu đáng lo ngại đối với kinh tế Nga. Hoạt động sản xuất đã giảm sút trong tháng 6 vừa qua và lĩnh vực việc làm cũng bị ảnh hưởng. Tăng trưởng GDP đã chậm lại còn 1,4% trong quý I, giảm mạnh so với mức 4,5% của quý trước. Tuy nhiên, Nga đã vượt qua mọi khó khăn nhờ vào sự phát triển của tổ hợp công nghiệp-quân sự.  

Các nhà phân tích của CSIS nhấn mạnh: "Sau khi phải hứng chịu các lệnh trừng phạt nghiêm ngặt chưa từng có từ phương Tây, Nga đã xoay xở để vượt qua nhiều hạn chế về kinh tế, duy trì doanh thu từ việc bán năng lượng ở mức cao và cân bằng ngân sách, đầu tư vào ngành công nghiệp quân sự và quốc phòng, tăng cường sản xuất vũ khí, trang thiết bị trong nước và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế".

Sức bật của đồng rúp

Đáng chú ý, đồng rúp Nga đã tăng trưởng đáng kể trong năm 2025 và tăng 45% so với đồng USD Mỹ trong năm nay. Lãi suất tiền gửi bằng rúp cũng tăng trưởng mạnh mẽ, giúp thu hút người tiết kiệm, đầu tư.

Bloomberg đánh giá, đồng rúp đã trở thành "đồng tiền toàn cầu có hiệu suất tốt nhất, ghi nhận mức tăng mạnh nhất trong năm nay so với đồng USD". Đồng rúp thậm chí còn vượt trội hơn các mặt hàng an toàn nói chung như vàng và bạc, cũng như các đồng tiền châu Âu như krona của Thụy Điển và franc của Thụy Sĩ.

Theo dữ liệu từ Ngân hàng Nga, sự tăng vọt của đồng rúp "chủ yếu được thúc đẩy bởi chính sách tiền tệ thắt chặt của ngân hàng trung ương và sự lạc quan rằng cuộc xung đột ở Ukraine có thể kết thúc”. Việc ngân hàng Nga sử dụng đồng nhân dân tệ của Trung Quốc để hỗ trợ đồng rúp cũng đóng một vai trò không nhỏ.

Nga khiến NATO cảnh giác cao độ

Điều quan trọng hơn là nền kinh tế thời chiến của Nga đã thiết lập được mạng lưới cơ sở hạ tầng rộng lớn, huy động nỗ lực của cả các tổ chức nhà nước và tư nhân. Điều đó khiến bất kỳ sự giảm thiểu đáng kể nào trong hoạt động quân sự rất khó xảy ra. Trong trường hợp Nga và Ukraine đạt được lệnh ngừng bắn, Moscow vẫn có thể tái thiết và mở rộng lực lượng vũ trang trong thập kỷ tới, báo cáo của CSIS lưu ý. CSIS cho rằng: "Những thay đổi kinh tế xã hội tại Nga do tác động của xung đột lớn đến mức quá trình quân sự hóa khó có thể dừng lại ngay cả khi cuộc chiến kết thúc".

Vị thế chiến lược của Điện Kremlin cũng không hề giảm bớt. CSIS cho rằng Nga đang chuẩn bị cho một cuộc đối đầu lâu dài với NATO, quyết tâm hiện đại hóa lực lượng và thử thách quyết tâm của phương Tây. Ngoài vũ khí thông thường, Nga đã đẩy mạnh tác chiến hỗn hợp. Những biện pháp này cho phép Moscow hoạt động mạnh mẽ trên nhiều mặt trận.

"Hiện nay, Nga đang đặt ra thách thức lớn hơn đối với an ninh châu Âu so với thời điểm đầu năm 2022", các nhà phân tích của CSIS nhấn mạnh. Điện Kremlin đã rút kinh nghiệm từ những bài học trong quá khứ, nhanh chóng thích nghi và ngày càng tự tin hơn vào những gì họ cho là phương Tây không thể ngăn cản.

Hồng Anh