Sốc: Lợi nhuận ngành năng lượng Nga cao nhất thế giới

The Moscow Times ngày 31/8 đưa tin, những “người khổng lồ” trong lĩnh vực khai thác và xuất khẩu dầu thô đã đóng góp rất lớn cho tăng trưởng kinh tế Nga, trong bối cảnh Mỹ và phương Tây liên tục gia tăng các biện pháp trừng phạt Moscow.

Theo đó, những nhà sản xuất dầu thô hàng đầu của Nga trong 6 tháng đầu năm 2018 đã có lợi nhuận tăng hơn 100% so với cùng kỳ năm 2017 - một sự tăng trưởng quá bất ngờ trong thời cấm vận.

Ông Andrey Polischuk, chuyên gia phân tích năng lượng thuộc Ngân hàng Raiffeisen Centrobank của Áo, có trụ sở đóng tại Moscow cho biết “các công ty dầu mỏ Nga đang có tình hình tài chính tốt hơn bất kỳ nhà sản xuất dầu thô nào trên thế giới”.
Theo chuyên gia Polischuk, chi phí hoạt động thấp, năng lực sản xuất đã ở mức kỷ lục, đặc biệt là Nga đang thiết lập cơ chế thanh toán dầu thô thương mại bằng đồng rúp, đã tạo nên cột mốc lịch sử trong việc ăn nên làm ra của ngành năng lượng Nga.

Khi cuộc khủng hoảng tiền tệ xảy ra tại Nga bởi tác động tiêu cực từ lệnh trừng phạt của Mỹ và phương Tây năm 2014, ​​đồng rúp (RUB) đã sụt giảm một nửa giá trị so với đồng USD, khiến chi phí sản xuất của các công ty dầu thô của Nga giảm đi.

Trong khi đó, sau thời điểm chạm đáy vào tháng 1/2016, giá dầu thô đã liên tục tăng mạnh và tăng ổn định, từ đó, tạo ra lợi thế so sánh cho các doanh nghiệp khai thác và xuất khẩu dầu thô của Nga trước các đối thủ Âu-Mỹ.

“Một đồng rúp yếu, giá dầu thì tăng, thuế thì thấp hơn, những điều này đã giúp ngành năng lượng Nga có nửa năm 2018 bội thu với lợi nhuận tăng gấp đôi. Và với đường cong đầu ra giảm bớt, dòng tiền được thiết lập sẽ tiếp tục", theo The Moscow Times.

Theo báo cáo tài chính, trong 6 tháng đầu năm 2018, tổng doanh thu của 5 nhà sản xuất dầu thô hàng đầu của Nga đã tăng 32%, từ 7,5 nghìn tỷ RUB - tương đương 109,8 tỷ USD - lên 9,9 nghìn tỷ RUB - tương đương 145 tỷ USD.

Tuy nhiên, tổng lợi nhuận ròng thì tăng gấp đôi, từ 625 tỷ RUB - tương đương 9 tỷ USD -  lên 1,25 nghìn tỷ RUB - tương đương 18 tỷ USD. Tỷ suất lợi nhuận/doanh thu = 12,6% - một con số nhiều người mơ ước.

Trong khi các doanh nghiệp khai thác và xuất khẩu dầu thô của Nga "ăn nên làm ra" thì các đối thủ Âu-Mỹ lại gặp rất nhiều khó khăn, trong đó có tác động trái chiều từ các biện pháp trừng phạt Nga, khiến cho lợi nhuận tăng trưởng thấp.

Dù cổ phiếu của Rosneft PJSC, nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga, đang giao dịch chỉ bằng 7/11 của Royal Dutch Shell Plc, bằng 7/12 của BP Plc và bằng 7/15 của Exxon Mobil Corp, song tình hình tài chính của Rosneft vẫn khả quan hơn đối thủ.

Khi Mỹ đưa ra gói trừng phạt 2 giai đoạn với Nga vì Moscow bị cho là đứng sau vụ cựu điệp hai mang Sergei Skripal và con gái nghi bị đầu độc tại Anh, giới chuyên gia đã tỏ ra lo ngại về lợi nhuận của ngành năng lượng Nga trong những tháng còn lại.

Ông Alexander Kornilov, một nhà phân tích tại Công ty tài chính Aton LLC của Nga có trụ sở tại Moscow cho biết: “Cổ phiếu của các doanh nghiệp Nga đang bị áp lực vì các biện pháp trừng phạt mới của Mỹ.

Điều này một mặt giúp tăng lợi nhuận cho các nhà xuất khẩu của Nga - bao gồm các công ty dầu mỏ - khi đồng RUB suy yếu, nhưng mặt khác nó lại làm giảm giá trị vốn hoá trên thị trường của họ - sức mạnh tài chính vì vậy cũng bị suy giảm”.

Tuy nhiên, với giới đầu tư phương Tây thì rủi ro mà trừng phạt của Mỹ gây ra đối với thị trường Nga không quá lớn nên không khiến họ bận tâm và với họ cổ phiếu doanh nghiệp dầu thô của Nga vẫn hấp dẫn. 

Theo ông Julian Rimmer, người phụ trách kinh doanh cổ phiếu tại thị trường mới nổi của Investec Bank Plc của Anh, có trụ sở tại London, thì thị trường cổ phiếu Nga rất lạc quan và cho rằng cổ phiếu Nga "vẫn là phương tiện đầu tư hoàn hảo".

Chuyên gia tài chính người Anh nhận định bất cứ điều gì xảy ra thì trong 6 tháng tới cổ phiếu "Big Oil" của Nga sẽ vẫn sẽ rất hấp dẫn vì những tín hiệu tích cực trong lĩnh vực dầu mỏ thế giới, nhất là giá cả tăng, mà chi phí của doanh nghiệp Nga lại thấp.

"Tất cả những tích cực vẫn đang hiện diện trong ngành công nghiệp dầu mỏ của Nga - từ những rủi ro cung cấp toàn cầu đến đồng rúp yếu. Vì vậy, tôi vẫn nắm giữ cổ phiếu dầu mỏ của Nga", ông Alexander Losev, một nhà đầu tư khẳng định.

Có thể thấy rằng, những biện pháp trừng phạt của Mỹ dường như đã bị hoá giải bởi chính sách của chính phủ Nga, nên doanh nghiệp Nga vẫn "ăn nên làm ra", còn giới đầu tư thì luôn có niềm tin về khả năng khai thác lợi ích từ xứ sở bạch dương.

Nguyên nhân của hiện tượng đó được nhận diện là do chính quyền Obama thiết kế biện pháp trừng phạt Nga cho ngắn hạn mà phải áp dụng trong dài hạn khiến Tổng thống Putin và chính phủ Nga có điều kiện "tương kế tựu kế" và đã thành công.

Lợi nhuận cao bất ngờ của ngành công nghiệp dầu mỏ của Nga trong thời cấm vận phải chăng là sự báo trước về việc các biện pháp trừng phạt mới của Mỹ có thể lại bị vô hiệu hoá bởi ông Putin?