Ngoại trưởng Nga: ''Nói chuyện với Tổng thống Ukraine là vô nghĩa''

Trong một bài phỏng vấn ngày 1/7, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov nhận định việc nói chuyện với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky là "vô nghĩa" với lý do nhà lãnh đạo này không hành động “độc lập”.

Theo hãng thông tấn TASS trích dẫn bài phỏng vấn của ông Lavrov với đài Phát thanh và Truyền hình Bồ Đào Nha (RTP), Ngoại trưởng Nga nhận định Tổng thống Ukraine Zelensky “hoàn toàn không phải là một người độc lập”. Nhà ngoại giao này tuyên bố Tổng thống Ukraine “được bảo phải làm gì và theo đuổi chính sách nào”, do đó việc nói chuyện là “vô nghĩa”.

Tuyên bố này của ông Lavrov một lần nữa thể hiện sự bế tắc trong việc thúc đẩy một đàm phán hòa bình giữa hai nước. Kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine ngày 24/2/2022, đã có nhiều nỗ lực đàm phán và xúc tiến hòa bình được đề xuất bởi nhiều bên. Tuy nhiên, tất cả đều không mang về một kết quả tích cực.

Các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine chỉ diễn ra trong một khoảng thời gian ngắn trước khi tình hình nhanh chóng leo thang. Cả hai phía Nga và Ukraine đều đưa ra những tuyên bố cứng rắn, trong đó Ukraine tuyên bố sẽ chỉ ngồi vào bàn đàm phán khi Moscow rút quân và trao trả các vùng đã bị sáp nhập.

Ngược lại, Nga cáo buộc Ukraine không có ý định đàm phán, trong khi tuyên bố Ukraine cần phải nhìn nhận thực tế trên chiến trường và công nhận các tuyên bố của nước này với những khu vực đã sáp nhập.

Các nỗ lực thúc đẩy đàm phán và một lệnh ngừng bắn bởi nhiều quốc gia cho tới hiện tại cũng không tỏ ra có hiệu quả. Thổ Nhĩ Kỳ đã tổ chức các cuộc đàm phán hòa bình giữa phái đoàn Nga và Ukraine vào tháng 3/2022, khoảng một tháng sau khi cuộc xung đột giữa hai nước láng giềng nổ ra. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán đã bị gián đoạn sau khi Ukraine cáo buộc quân đội Nga sát hại dân thường ở vùng ngoại ô Bucha của thủ đô Kiev, trong khi Moscow phủ nhận điều này.

Ankara và Liên Hợp Quốc cũng làm trung gian cho một thỏa thuận ngũ cốc giữa Moscow và Kiev vào mùa hè năm 2022, gọi là Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen. Nước này cũng liên tục kêu gọi Nga và Ukraine nối lại các cuộc đàm phán hòa bình và tuyên bố sẵn sàng trở thành người hòa giải.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan là nhà lãnh đạo ủng hộ một “cách tiếp cận cân bằng” đối với Nga. Trong đó, ông là người thường xuyên có các cuộc trao đổi với Tổng thống Putin kể từ khi Nga bắt đầu tiến hành chiến dịch quân sự tại Ukraine. Ankara cũng là thành viên duy nhất của NATO tuyên bố không áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Moscow.

Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ cũng nhiều lần gửi vũ khí và thiết bị quân sự cho Kiev và chính điều này đã “mâu thuẫn với vai trò hòa giải” theo , ông Yury Pilipson, Vụ trưởng Vụ châu Âu 4 của Bộ Ngoại giao Nga hồi tháng 5/2023.

 

Đại diện Đặc biệt của Trung Quốc về các vấn đề Á - Âu Li Hui được cử đi công du Ukraine, Nga cùng các nước EU về vấn đề hòa bình tại Ukraine. Ảnh: Bộ Ngoại giao Nga

 

Trung Quốc, dưới tư cách một cường quốc đóng vai trò quan trọng trên thế giới, cũng có nhiều nỗ lực thúc đẩy hòa bình giữa Nga và Ukraine. Bắc Kinh luôn khẳng định mình giữ lập trường không thiên vị về vấn đề Ukraine và đang tích cực thúc đẩy việc khôi phục hòa bình và đặc biệt là các cuộc đàm phán hòa bình.

Tháng 2/2023, Trung Quốc công bố kế hoạch hòa bình 12 điểm cho Ukraine, trong đó ủng hộ một giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng và bác bỏ tâm lý Chiến tranh Lạnh cũng như các biện pháp trừng phạt đơn phương. Tuy nhiên, đề xuất này vấp phải sự hoài nghi của phương Tây.

Ngày 26/4, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc điện đàm đầu tiên với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky kể từ 24/2/2022. Ông Zelensky đã có những động thái thể hiện sự ủng hộ của mình trên tài khoản Twitter ngày 26/4 khi cho biết cuộc điện đàm giữa 2 nhà lãnh đạo "dài và có ý nghĩa".

Trong khi đó, ông Tập cho biết: “Là một thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và là một nước lớn có trách nhiệm, chúng tôi sẽ không ngồi yên, cũng không đổ dầu vào lửa, càng không tìm cách trục lợi từ đó”. Trung Quốc cũng cử một đặc phái viên cấp cao của nước này tham gia chuyến công du tới Ukraine, Nga cùng các thành phố châu Âu khác với mục tiêu thảo luận và tìm kiếm một giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng tại Ukraine. Tuy nhiên, chuyến đi này không tạo ra nhiều thay đổi.

Tới 16/6, phái đoàn gồm 4 tổng thống Nam Phi, Zambia, Comoros, Senegal cùng đại diện lãnh đạo của 3 nước Congo, Ai Cập và Uganda đã đến thủ đô Kiev để bắt đầu sứ mệnh hòa bình nhằm nỗ lực hòa giải cuộc xung đột Nga – Ukraine với kế hoạch hòa bình 10 điểm. Phái đoàn sau đó cũng có những cuộc thảo luận với Tổng thống Putin tại St. Petersburg về việc giảm leo thang xung đột giữa hai bên, đàm phán ngoại giao, bảo đảm chủ quyền của các quốc gia phù hợp với Hiến chương Liên Hợp Quốc, trao đổi tù nhân, tái thiết sau chiến tranh và những vấn đề khác trong kế hoạch 10 điểm.

Tuy nhiên một lần nữa, kế hoạch này vấp phải sự phản đối từ Tổng thống Ukraine với nguyên nhân nước này không cho phép bất kỳ cuộc đàm phán nào với Nga khi Moscow vẫn chưa rút quân ra khỏi lãnh thổ nước này. Tổng thống Nga cũng đưa ra một số lập trường khác biệt khi chỉ ra rằng chỉ ra rằng phía Nga chưa bao giờ từ chối đàm phán với Ukraine nhưng chính phủ Ukraine bày tỏ sự không sẵn sàng thông qua sắc lệnh của Tổng thống Zelensky về việc cấm đàm phán với Moscow.

 

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa trong một cuộc hội đàm song phương ngày 17/6. Ảnh: TASS

 

NGÂN HÀ