Nga trang bị tên lửa tầm xa R-37M cho Su-30SM, sẵn sàng đối phó F-16 ở Ukraine

Việc Nga trang bị tên lửa tầm xa R-37M cho tiêm kích Su-30SM được cho là nhằm chuẩn bị cho sự xuất hiện của những chiếc F-16 do Mỹ sản xuất ở Ukraine.

Bộ Quốc phòng Nga ngày 22/5 công bố video tiêm kích đa năng Su-30SM xuất kích đánh chặn tàu không người lái Ukraine ở trên Biển Đen. Mỗi chiếc Su-30SM được trang bị 2 tên lửa không đối không tầm xa R-37M và 2 tên lửa tầm trung R-77-1.

Su-30SM xuất kích đánh chặn tàu không người lái Ukraine ở trên Biển Đen. Video: BQP Nga.

Tên lửa không đối không tầm trung siêu thanh R-77-1 là một phần của kho vũ khí phòng không của Nga từ năm 1994. Ban đầu được thiết kế cho MiG-29, R-77 và các biến thể của nó sau đó đã được tích hợp lên nhiều máy bay chiến đấu khác nhau trong lực lượng hàng không chiến thuật và hàng không vũ trụ của Nga. Khả năng “bắn và quên” của R-77 cho phép phi công phóng tên lửa từ khoảng cách hơn 100km mà không cần liên tục dẫn đường.

Tuy nhiên, điều đáng chú ý hơn là sự xuất hiện của tên lửa không đối không dẫn đường tầm xa R-37M. Đây là lần đầu tiên loại tên lửa này xuất hiện trên dòng máy bay Su-30SM. R-37M trước đây chỉ dành riêng cho máy bay chiến đấu Su-35S và máy bay đánh chặn MiG-31BM.

Sức mạnh của Su-30SM khi được trang bị R-37M

R-37M (NATO gọi là AA-13 Axehead), là tên lửa không đối không siêu thanh tầm xa được thiết kế để chiến đấu ngoài tầm nhìn (BVR).

R-37 được phát triển từ những năm 1980 dưới sự chỉ đạo của Tập đoàn Tên lửa Chiến thuật và được Vympel MKB sản xuất lần đầu tiên vào năm 1985. R-37M được đưa vào sử dụng trong Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga từ năm 2019.

R-37M nặng 510 kg, dài 4,06 mét, được trang bị đầu đạn nổ phân mảnh nặng 60 kg. Tên lửa sử dụng nhiên liệu rắn, đạt tốc độ tối đa Mach 6, tương đương khoảng 7.400km/h. Phiên bản xuất khẩu chỉ có tốc độ 2.500km/h.

R-37M có tầm bắn 150-400km trong khi phiên bản xuất khẩu bị giới hạn ở 200 km. Tên lửa được trang bị đầu dò radar chủ động và bán chủ động ứng dụng nguyên lý “bắn và quên”, có thể tự tìm tới mục tiêu sau khi được khai hỏa mà không cần phi công dẫn đường.

Tên lửa R-37M của Nga. Ảnh: Wikimedia.

Su-30SM, biến thể tiên tiến của dòng máy bay chiến đấu Su-30MK, là máy bay chiến đấu đa năng do Phòng thiết kế Sukhoi của Công ty Cổ phần Không quân Nga phát triển và do Tập đoàn IRKUT sản xuất.

Su-30SM thực hiện chuyến bay đầu tiên vào tháng 9/2012 và 2 chiếc đầu tiên được giao cho Không quân Nga vào tháng 11 cùng năm.

Được thiết kế nhằm thay thế phi đội Su-24, Su-30SM có thể mang tải trọng vũ khí tiên tiến lên tới 8 tấn, bao gồm súng máy, bom, tên lửa không đối không và tên lửa chống hạm. Su-30SM có thể tấn công các mối đe dọa trên không, các mục tiêu trên mặt đất và trên biển bằng nhiều loại vũ khí dẫn đường và không dẫn đường.

Được trang bị 2 động cơ AL-31FP, Su-30SM có thể đạt tốc độ Mach 2 và có tầm bay tối đa không cần tiếp nhiên liệu là 3.000 km với thời gian bay 3,5 giờ.

Giới quan sát quân sự cho rằng, việc tích hợp tên lửa tầm xa R-37M lên Su-30SM có thể cho thấy máy bay này đang trong quá trình hiện đại hóa nhằm mở rộng phạm vi sử dụng vũ khí.

Theo dữ liệu sơ bộ, những máy bay chiến đấu này đang được triển khai tại căn cứ không quân Saky ở Crimea. Việc trang bị cho Su-30SM loại vũ khí tầm xa mới nhiều khả năng để thực hiện nhiệm vụ đánh chặn tên lửa hành trình Storm Shadow/SCALP-EG của Ukraine thường xuyên nhắm vào bán đảo này.

Sẵn sàng đối phó F-16 ở Ukraine

Trang Top War cho rằng, việc trang bị tên lửa R-37M cho máy bay Su-30SM là nhằm chuẩn bị cho sự xuất hiện của những chiếc F-16 do Mỹ sản xuất ở Ukraine.

“Các phi công quân sự [của Nga] dường như đã sẵn sàng đối phó với tiêm kích NATO ở Ukraine”, Top War bình luận.

Năm 2023, một số nước phương Tây đã cam kết cung cấp các máy bay chiến đấu F-16 do Lockheed Martin sản xuất cho Ukraine, nhưng mốc thời gian những chiếc máy bay này được chuyển đến và thời điểm Kiev đưa chúng vào hoạt động vẫn chưa rõ ràng và có thể còn nhiều thay đổi.

Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen ngày 13/5 cho biết Ukraine dự kiến tiếp nhận lô F-16 đầu tiên từ Copenhagen trong tháng sau. Tuy nhiên sau đó bà đã đính chính rằng Đan Mạch sẽ chuyển giao tiêm kích F-16 cho Kiev trong “vài tháng tới”.

Một khi Ukraine có thể đưa F-16 lên không trung, các phi công của họ sẽ có thể hoạt động từ khoảng cách cách xa mục tiêu hơn hơn, phá hủy các hệ thống phòng không trên mặt đất của Nga dễ dàng hơn.

Mặc dù không phải là “viên đạn bạc”, nhưng F-16 được cho là sẽ khiến các cuộc tấn công của Nga vào Ukraine trở nên khó thực hiện hơn khi buộc các máy bay của Nga phải hoạt động ở khoảng cách xa hơn.

Ngày 23/5, Người phát ngôn Lực lượng không quân Ukraine, Ilya Yevlash, cho biết nhóm phi công đầu tiên học lái F-16 đã về nước sau khóa huấn luyện ở nước ngoài.

F-16 sẽ là sự nâng cấp đáng kể cho phi đội già cỗi của Ukraine đã trải qua hơn hai năm xung đột.

Dù vậy, một số chuyên gia cho rằng Ukraine có thể mắc “sai lầm chiến lược” khi trông chờ vào mẫu tiêm kích phương Tây xa lạ như F-16 để chống lại không quân Nga thay vì tập trung vào những loại máy bay đã quen thuộc.

Hoàng Phạm (biên dịch)

Theo Army Recognition, Newsweek