Mỹ tăng thuế gấp 4 lần, EU đánh thuế 25%: Ô tô điện Trung Quốc đối mặt 'thảm họa'

Ủy ban châu Âu trong tuần này dự kiến sẽ tiết lộ mức thuế mà họ dự định áp đặt đối với xe điện (EV) của Trung Quốc trước cáo buộc Bắc Kinh trợ cấp quá mức, mang lại lợi thế cho ngành công nghiệp xe điện của nước này.

Phòng trưng bày của nhà sản xuất xe điện thông minh cao cấp Trung Quốc NIO Inc ở Berlin, Đức ngày 17/8/2023. (Ảnh: REUTERS/Annegret Hilse).

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã nhiều lần tuyên bố rằng châu Âu cần phải hành động để ngăn chặn xe điện được trợ cấp của Trung Quốc tràn ngập thị trường của khối.

Ông Will Roberts, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu ô tô tại Chuyển động Rho, cho biết: “Nếu bị khiêu khích, phản ứng và hậu quả có thể dẫn đến một cuộc chiến thương mại, gây thiệt hại nặng nề cho một khu vực vẫn phụ thuộc nhiều vào chuỗi cung ứng do Trung Quốc thống trị để đạt được các mục tiêu về khí hậu”.

Trung Quốc đã nhiều lần lên tiếng chỉ trích EU về cuộc điều tra chống trợ cấp, kêu gọi hợp tác và vận động từng nước EU, nhưng không nêu rõ phản ứng của nước này đối với thuế quan sẽ như thế nào.

Bắc Kinh đã tiến hành một cuộc điều tra chống bán phá giá đối với hầu hết rượu brandy nhập khẩu do Pháp sản xuất. Họ cũng đã thông qua một đạo luật vào tháng 4 để tăng cường khả năng đáp trả nếu Mỹ hoặc EU áp đặt thuế quan đối với hàng hóa của họ.

Thông báo về mức thuế mới của EU được đưa ra vài tuần trước thời hạn ngày 4/7 để khối này áp dụng các biện pháp tạm thời. Mặc dù vậy, họ có thể áp dụng hồi tố trong 90 ngày sau đó.

Cuộc điều tra sẽ tiếp tục cho đến cuối tháng 10, khi quyết định có áp dụng các mức thuế cuối cùng hay không, thường là trong 5 năm, sẽ được đưa ra. Các mức thuế đề xuất sẽ được áp dụng trừ khi các chính phủ EU phản đối mạnh mẽ.

Sẽ có khoảng thời gian cần thiết cho một thỏa thuận tiềm năng được ký kết giữa EU và Bắc Kinh. Các nhà điều hành Trung Quốc hy vọng những cuộc đàm phán như vậy sẽ làm dịu đi căng thẳng giữa hai bên.

Các nhà phân tích dự đoán mức thuế sẽ nằm trong khoảng từ 10% đến 25%. Dựa trên dữ liệu thương mại năm 2023, cứ tăng thêm 10% nữa so với mức thuế 10% hiện tại sẽ khiến các nhà nhập khẩu xe điện Trung Quốc tại EU phải trả khoảng 1 tỷ USD.

Chi phí đó sẽ tăng lên trong năm nay khi các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc mở rộng xuất khẩu sang châu Âu.

Ủy ban châu Âu dự báo rằng thị phần xe điện của các thương hiệu Trung Quốc được bán ở EU đã tăng lên 8% từ mức dưới 1% vào năm 2019 và có thể đạt 15% vào năm 2025. Ủy ban cho biết giá thường thấp hơn 20% so với các mẫu xe do EU sản xuất.

Các mẫu xe Trung Quốc xuất khẩu sang châu Âu bao gồm Atto 3 của BYD, MG của SAIC và Volvo của Geely.

Cảnh báo từ Đức

Các giám đốc điều hành hàng đầu tại BMW, Mercedes và Volkswagen đã cảnh báo chống lại việc áp thuế nhập khẩu đối với xe từ Trung Quốc, nơi HSBC ước tính các nhà sản xuất ô tô Đức tạo ra 20-23% lợi nhuận toàn cầu của họ.

Ủy ban châu Âu dự báo rằng thị phần xe điện của các thương hiệu Trung Quốc được bán ở EU đã tăng lên 8% từ mức dưới 1% vào năm 2019 và có thể đạt 15% vào năm 2025. Ủy ban cho biết giá thường thấp hơn 20% so với các mẫu xe do EU sản xuất.

Các nhà sản xuất ô tô Đức nói riêng phụ thuộc nhiều vào doanh số bán hàng tại Trung Quốc, và do đó lo sợ bị Bắc Kinh trả đũa.

Trong số các chính phủ EU, Pháp cho rằng châu Âu cần tự bảo vệ mình trước hoạt động sản xuất được trợ cấp của Trung Quốc, trong khi Thủ tướng Đức Olaf Scholz cho biết ông không bị thuyết phục về sự cần thiết của thuế quan.

Trong khi đó, thị trường đang phát triển khi các nhà sản xuất ô tô châu Âu hợp tác với các đối tác Trung Quốc để đưa xe điện ra thị trường với giá rẻ hơn và nhanh chóng hơn.

Các nhà sản xuất và cung cấp xe điện Trung Quốc cũng đang bắt đầu đầu tư vào sản xuất ở châu Âu , điều này sẽ tránh được thuế quan.

Trả lời phỏng vấn Reuters, các giám đốc điều hành tại các nhà sản xuất ô tô truyền thống của châu Âu cho hay mức thuế cứng rắn hơn có thể tạm thời thu hẹp hoặc loại bỏ lợi thế về chi phí mà các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc có được từ chuỗi cung ứng của họ.

Thanh Tú