Lý do OPEC khó 'khuất phục' trước áp lực từ chính quyền Trump

Bất chấp lời kêu gọi từ Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc hạ giá dầu nhằm tác động đến cuộc chiến Nga-Ukraine, OPEC dường như không dễ nhượng bộ. Với chiến lược dài hạn, cân nhắc địa chính trị và lợi ích nội bộ, tổ chức này có nhiều lý do để giữ vững chính sách sản xuất, bất chấp áp lực từ Washington.

Trụ sở Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) tại Vienna, Áo. Ảnh: AFP/TTXVN.

Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị và biến động kinh tế toàn cầu, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã kêu gọi Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) hạ giá dầu nhằm chấm dứt cuộc xung đột Nga - Ukraine. Tuy nhiên, yêu cầu này gặp nhiều khó khăn trong việc thực hiện, và OPEC khó có thể khuất phục trước áp lực từ chính quyền Trump vì một số lý do quan trọng.

Trước đó, trong bài phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới vào ngày 23/1, Tổng thống Trump đã chỉ trích OPEC vì không hạ giá dầu trước cuộc bầu cử và cho rằng việc giảm giá dầu sẽ giúp chấm dứt cuộc xung đột Nga-Ukraine. Ông Trump nhấn mạnh rằng "giá đã đủ cao để cuộc chiến đó tiếp tục" và kêu gọi Saudi Arabia cùng các thành viên OPEC khác thực hiện hành động ngay lập tức.

Tuy nhiên, yêu cầu của Tổng thống Trump không chỉ đơn thuần là một lời kêu gọi. Ông đang muốn OPEC sử dụng giá dầu như một công cụ để đạt được các mục tiêu chính trị và kinh tế của Mỹ. Theo các chuyên gia từ Standard Chartered, điều này khó có thể xảy ra vì OPEC (và OPEC+) có quyền hạn hạn chế trong việc can thiệp vào các vấn đề địa chính trị phức tạp như cuộc chiến ở Ukraine.

Thực tế cho thấy, OPEC đã phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc duy trì giá dầu ổn định. Theo ngân hàng đa quốc gia của Anh Standard Chartered, thị trường dầu mỏ đã đánh giá thấp khả năng điều chỉnh nguồn cung của OPEC cùng OPEC+. Việc hoãn kế hoạch tăng sản lượng đến tháng 4/2025 cho thấy tổ chức này đang cố gắng duy trì sự cân bằng giữa cung và cầu trên thị trường.

Dự báo nhu cầu toàn cầu về dầu trong năm 2025 sẽ tăng trưởng chậm lại, trong khi sản lượng ngoài OPEC cũng sẽ gia tăng. Điều này có nghĩa là bất kỳ sự gia tăng sản lượng nào từ OPEC cũng có thể gây ra tình trạng dư thừa trên thị trường.

Trước bối cảnh đó, có những lý do khiến OPEC khó có thể thay đổi kế hoạch. Thứ nhất, về chiến lược dài hạn: OPEC+ đã thiết lập các kế hoạch cắt giảm sản lượng từ năm 2022 nhằm hỗ trợ giá dầu. Việc thay đổi kế hoạch này chỉ vì áp lực từ một cá nhân như Tổng thống Trump có thể gây tổn hại đến uy tín và chiến lược dài hạn của tổ chức.

Thứ hai, về tác động địa chính trị: Các bộ trưởng OPEC nhận thấy rằng việc giảm giá dầu để đạt được các mục tiêu chính trị không phải là giải pháp hiệu quả. Họ có thể coi đây là một phương pháp tốn kém và kém hiệu quả so với các biện pháp ngoại giao khác như đàm phán hoặc áp dụng lệnh trừng phạt.

Thứ ba, về nhu cầu thị trường: Nhu cầu toàn cầu về dầu đang có xu hướng giảm và dự báo sẽ tiếp tục giảm trong tương lai gần. Bất kỳ sự gia tăng sản lượng nào từ OPEC cũng cần phải cân nhắc kỹ lưỡng để tránh làm mất cân bằng thị trường.

Thứ tư, tình hình nội bộ của OPEC: Các thành viên trong OPEC không đồng nhất về lợi ích và mục tiêu. Saudi Arabia, nước xuất khẩu dầu lớn nhất, thường có quan điểm khác biệt so với các thành viên khác như Nga hay Iraq. Sự không đồng thuận này khiến cho việc đưa ra quyết định chung trở nên khó khăn hơn.

Theo Standard Chartered, mặc dù Tổng thống Trump có thể tạo ra áp lực lớn đối với OPEC, nhưng thực tế cho thấy tổ chức này đã chuẩn bị sẵn sàng để đối phó với những thách thức từ bên ngoài. Họ hiểu rằng việc duy trì giá dầu ở mức hợp lý là điều cần thiết để bảo vệ lợi ích kinh tế của các quốc gia thành viên.

Bên cạnh đó, tâm lý tiêu cực trên thị trường hiện nay chủ yếu xuất phát từ sự hiểu lầm về cơ chế cắt giảm sản lượng tự nguyện của OPEC+. Nhiều nhà giao dịch lo ngại rằng sự phục hồi sản xuất của OPEC+ sẽ dẫn đến tình trạng dư thừa nguồn cung, nhưng thực tế lại cho thấy rằng điều này không hoàn toàn đúng.

Như vậy, trong bối cảnh hiện tại, áp lực từ chính quyền Trump đối với OPEC để hạ giá dầu có thể gặp nhiều khó khăn trong việc thực hiện. Những lý do như chiến lược dài hạn của OPEC (và OPEC+), tác động địa chính trị phức tạp, nhu cầu thị trường giảm và sự không đồng thuận giữa các thành viên đều khiến cho khả năng thay đổi kế hoạch sản xuất trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.

Do đó, có thể nói rằng OPEC sẽ tiếp tục duy trì chính sách cắt giảm sản lượng trong thời gian tới nhằm bảo vệ lợi ích kinh tế của mình trước những biến động không ngừng của thị trường toàn cầu.

Công Thuận (Theo Oilprice.com)