Đóng góp của Nga từ những ngày đầu xây dựng Trạm ISS

Tháng 11-1998, Nga phóng thành phần đầu tiên của Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) là môđun Zarya (Bình minh) từ sân bay vũ trụ Baikonur ở Kazakhstan. Hai năm sau, phi hành đoàn đầu tiên được đưa lên ISS.

Trạm vũ trụ quốc tế trong ảnh chụp ngày 4-10-2018 - Ảnh: NASA.

Ngày 26-7, người đứng đầu Cơ quan Vũ trụ Nga (Roscosmos) Yuri Borisov cho biết Nga sẽ rút khỏi ISS sau năm 2024. Sau đó, Nga sẽ bắt đầu xây dựng trạm không gian của riêng nước này.

Theo Hãng tin AP, ISS từ lâu đã trở thành biểu tượng của tinh thần hợp tác quốc tế sau Chiến tranh lạnh nhân danh khoa học, và hiện là một trong những lĩnh vực hợp tác cuối cùng giữa Nga - Mỹ trong bối cảnh quan hệ hai nước căng thẳng. Sau đây là một số cột mốc trong những ngày đầu xây dựng ISS:

- Năm 1992 (tức sau khi Liên Xô tan rã): Mỹ đã ký nhiều thỏa thuận với Chính phủ Nga và khu vực tư nhân mới nổi của Nga liên quan đến việc mở rộng hợp tác trong các hoạt động không gian. 

- Tháng 3-1993: phía Nga đề nghị với NASA xây dựng Trạm vũ trụ quốc tế. Đến tháng 12-1993, Nga nhận được lời mời trở thành một đối tác - cùng với Mỹ, Nhật Bản, Canada và 9 quốc gia châu Âu hoạt động thông qua Cơ quan Vũ trụ châu Âu - trong việc thiết kế, phát triển, vận hành và sử dụng một trạm vũ trụ quốc tế - đóng vai trò như phòng thí nghiệm trên quỹ đạo lâu dài.

- Ngày 1-11-1993: Cơ quan Vũ trụ Nga và NASA ký "Kế hoạch chi tiết các công việc cho Trạm vũ trụ quốc tế".

- Năm 1996: Cấu hình của ISS được phê chuẩn. ISS gồm 2 phần: Nga và Mỹ (cùng với sự tham gia của Cơ quan Vũ trụ châu Âu và một số nước).

Nhóm phi hành gia đầu tiên trên ISS năm 2000 - Ảnh: ISS NATIONAL LAB.

- Ngày 20-11-1998: Nga phóng thành phần đầu tiên của trạm là môđun điều khiển Zarya từ sân bay vũ trụ Baikonur, Kazakhstan. Zarya (tạm dịch: Bình minh) đã cung cấp kho chứa nhiên liệu, năng lượng, điểm hẹn và khả năng cập bến cho tàu Soyuz và Progress.

- Ngày 2-11-2000: Tàu vận tải "Soyuz ТМ-31" đưa lên trạm phi hành đoàn đầu tiên. Soyuz (tạm dịch: Liên hiệp) là loại tàu vũ trụ của Nga dùng để đưa các nhà du hành vũ trụ lên không gian. Trải qua nhiều lần cải tiến, Soyuz đã trở thành loại tàu vũ trụ được sử dụng lâu nhất cho đến nay. Phi hành gia NASA Bill Shepherd cùng các phi hành gia Nga là Yuri Gidzenko và Sergei Krikalev tạo thành phi hành đoàn đầu tiên có mặt trên ISS.

BÌNH AN