Đàm phán hạt nhân Iran: Mỹ bất ngờ nhượng bộ lớn, JCPOA sớm trở lại?

Ngày 4/2, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã khôi phục quyết định miễn trừng phạt Iran để tạo điều kiện cho đàm phán hạt nhân hiện nay.

 Mỹ đã có nhượng bộ quan trọng trong giai đoàn then chốt của đàm phán hạt nhân Iran - Ảnh minh họa. (Nguồn: Reuters)

Quyết định trên được đưa ra trong bối cảnh các cuộc đàm phán gián tiếp giữa Iran và Mỹ nhằm cứu vãn thỏa thuận hạt nhân, hay Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) năm 2015, đang bước vào giai đoạn cuối then chốt. Trước đó, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã rút Mỹ khỏi JCPOA năm 2018 và liên tiếp tái áp đặt trừng phạt Iran vào năm 2019 và 2020.

Bộ Ngoại giao Mỹ giải thích việc khôi phục quyết định miễn trừ trừng phạt sẽ giúp thúc đẩy các cuộc đàm phán tại Vienna (Áo) nhằm cứu vãn thỏa thuận JCPOA.

Báo cáo nêu rõ: “Việc miễn trừng phạt nhằm tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán đạt thỏa thuận về tái cam kết đầy đủ của các bên với JCPOA và đặt nền móng cho Iran trở lại tuân thủ các cam kết của mình trong văn kiện này". Báo cáo cũng khẳng định việc miễn trừng phạt "phục vụ cho các lợi ích của Mỹ liên quan đến không phổ biến vũ khí hạt nhân và an toàn hạt nhân, đồng thời kiềm chế các hoạt động hạt nhân của Iran”.

Việc miễn trừng phạt sẽ cho phép các công ty Nga, Trung Quốc và châu Âu thực hiện các dự án hợp tác nhằm đảm bảo các cơ sở hạt nhân của Iran không được sử dụng cho việc phát triển vũ khí hạt nhân. Các công việc này bao gồm thiết kế lại lò phản ứng hạt nhân nước nặng Arak ở Iran, công tác chuẩn bị và sửa đổi cở sở Fordow cho việc sản xuất chất đồng vị, các hoạt động, đào tạo và dịch vụ liên quan đến nhà máy điện hạt nhân Busher và nhiều việc khác.

Kể từ tháng 4/2021, Mỹ và Iran đã tiến hành 8 vòng đàm phán gián tiếp tại Vienna. Chưa có thông báo chính thức nào về thời điểm diễn ra vòng đàm phán thứ 9, song giới chuyên gia hy vọng đàm phán sẽ được nối lại vào tuần tới.

Một quan chức Mỹ nhận định đàm phán tại Vienna đang “vào giai đoạn quan trọng nhất”. Theo quan chức này, đã có một số tiến triển trong việc thu hẹp bất đồng và giờ là lúc cần đưa ra những quyết định chính trị.

Minh Quân