Chính phủ Mỹ đóng cửa ảnh hưởng cả Việt Nam

kevesko.vn

Lần đóng cửa thứ 15 này đã khiến dịch vụ công bị gián đoạn và cho thấy mâu thuẫn sâu sắc trong nội bộ nước Mỹ. Đồng thời, nó cũng tạo ra nhiều hệ lụy đối với nền kinh tế toàn cầu và tác động trực tiếp tới nhiều lĩnh vực hợp tác giữa Mỹ và các quốc gia trên thế giới.

Hệ lụy nặng nề

Lúc 0h ngày 1/10 (giờ Mỹ), Chính phủ Hoa Kỳ chính thức đóng cửa, ngừng hầu hết các hoạt động khi bất đồng sâu sắc giữa Đảng Cộng hòa và Dân chủ không được giải quyết. Đây là lần đóng cửa thứ 15 của Chính phủ Mỹ từ năm 1981 và là lần đóng cửa đầu tiên kể từ đợt đóng cửa dài nhất trong lịch sử kéo dài 35 ngày 6 năm trước.

Chỉ trong ngày hôm qua, vô số cơ quan đại diện ngoại giao Mỹ tại nhiều nước, trong đó có Việt Nam, đã thông báo tạm ngưng cập nhật thường xuyên trên mạng xã hội hoặc các kênh liên lạc công khai, ngoại trừ các cảnh báo khẩn cấp liên quan đến an ninh.

“Do gián đoạn ngân sách của Chính phủ, tài khoản Facebook* này sẽ không được cập nhật thường xuyên cho đến khi các hoạt động trở lại hoàn toàn bình thường, ngoại trừ các thông tin khẩn cấp liên quan đến an toàn và an ninh”, thông báo của Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam cho hay.

Các dịch vụ hộ chiếu và thị thực theo lịch hẹn tại Mỹ cũng như ở các đại sứ quán và lãnh sự quán Mỹ ở nước ngoài vẫn được tiếp tục trong thời gian ngân sách đình trệ, nhưng tùy thuộc vào tình hình thực tế. Trung tâm Mỹ tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh cũng sẽ tạm thời đóng cửa cho tới khi có thông báo mới.

Cần nhấn mạnh rằng, trong các lần Chính phủ Mỹ đóng cửa trước đây, thời gian xử lý thị thực và hộ chiếu thường bị kéo dài. Ngoài ra, khách du lịch nước ngoài tới Mỹ có thể gặp tình trạng các bảo tàng hay công viên quốc gia đóng cửa – những địa điểm vốn rất được du khách ưa thích khi đến Mỹ.

Trước đó, chính Tổng thống Donald Trump đã đe dọa sa thải hàng loạt nhân viên liên bang -quyết định “không thể đảo ngược” nếu việc đóng cửa chính phủ vẫn diễn ra. Khoảng 750.000 nhân viên liên bang sẽ bị cho nghỉ việc tạm thời, thậm chí một số có thể bị sa thải theo quyết định của chính quyền Tổng thống Trump.

Về kinh tế, các báo cáo mới công bố chỉ ra rằng, việc Chính phủ Mỹ đóng cửa kéo dài có thể khiến Liên minh châu Âu (EU) chịu thiệt hại từ 4 – 16 tỷ euro GDP, đồng thời làm chậm quá trình xử lý thị thực trên toàn cầu.

Cần nhắc lại, đây là lần đầu tiên trong 6 năm, Chính phủ Mỹ phải đóng cửa do Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ không đạt được thỏa thuận về ngân sách để duy trì hoạt động liên bang.

Không chỉ gây gián đoạn các dịch vụ công trong nước, cuộc tranh cãi về ngân sách tại Mỹ còn có thể tạo ra những hệ quả ngoài dự tính đối với kinh tế toàn cầu, bởi vai trò quan trọng của Washington trong nền kinh tế thế giới.

Việc Chính phủ Mỹ đóng cửa khiến nhiều hoạt động liên bang bị cắt giảm hoặc tạm dừng, từ thủ tục cấp vốn vay, cấp giấy phép đến công tác giám sát của cơ quan chính quyền, khiến nhịp độ kinh tế chậm lại.

Đối với các doanh nghiệp thương mại châu Âu, vốn đã chịu ảnh hưởng từ những bất ổn về thuế quan, ngay cả sự suy giảm nhẹ trong hoạt động kinh tế của Mỹ cũng dẫn đến giảm lượng nhập khẩu. Euro News đánh giá, nhu cầu đối với hàng hóa châu Âu sụt giảm, ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu, lợi nhuận và tốc độ tăng trưởng.

Thủ tục hải quan tại Mỹ cũng có thể bị chậm trễ do thiếu nhân sự chính phủ, làm gián đoạn lịch trình giao hàng. Điều này gây hiệu ứng dây chuyền lên các chuỗi cung ứng vốn phụ thuộc vào việc giao hàng đúng hạn, nhằm tránh các khoản phạt trễ hoặc chi phí phát sinh do phải vận chuyển gấp.

Một rủi ro khác là việc đình trệ hoặc tạm dừng gia hạn cấp phép xuất khẩu – một thủ tục bắt buộc cho các doanh nghiệp kinh doanh tại Mỹ.

“Việc Chính phủ đóng cửa khiến những người thực thi quy định phải về nhà, nhưng các quy định vẫn còn đó và phải được tuân thủ và thực thi”, một luật sư chuyên đàm phán các thỏa thuận xuyên Đại Tây Dương nói thẳng.

Trong khi đó, về tài chính toàn cầu, các lĩnh vực phụ thuộc vào nhu cầu của Mỹ như máy móc, linh kiện ô tô hay hóa chất có thể chứng kiến giá cổ phiếu lao dốc, khi các nhà đầu tư phản ứng trước sự bất ổn tại Mỹ.

Chưa kể, một đợt đóng cửa kéo dài cũng có thể khiến lãi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ tăng do rủi ro được đánh giá cao hơn, kéo theo lãi suất toàn cầu tăng. Tại châu Âu, hệ quả là thị trường chứng khoán suy giảm, chi phí tài trợ cho thâm hụt ngân sách tăng và tín dụng trở nên đắt đỏ hơn.

Lãi suất cao cũng làm tăng nguy cơ vỡ nợ của các chủ nợ vay nhiều, từ đó có thể dẫn đến khủng hoảng tài chính. Đồng thời, việc Chính phủ Mỹ đóng cửa cũng đe dọa nguồn tài trợ cho một số quốc gia, làm tăng nguy cơ bất ổn địa chính trị, giảm đầu tư và suy giảm nhu cầu.
Các nhà kinh tế ước tính nếu Chính phủ Mỹ đóng cửa 2 tuần, GDP của EU sẽ thiệt hại khoảng 4 tỷ euro, còn nếu kéo dài 8 tuần, con số này có thể lên tới 16 tỷ euro.

Cuộc chơi chính trị

Đối với riêng Việt Nam, đại diện nhiều ngành hàng vẫn tỏ ra khá bình tĩnh và lạc quan. Theo đó, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết, xuất khẩu rau quả sang Mỹ hiện vẫn diễn ra bình thường, chưa ghi nhận doanh nghiệp phản ánh gặp khó khăn do Chính phủ Mỹ đóng cửa.

“Mỗi năm kim ngạch xuất khẩu rau quả sang Mỹ khoảng 300 triệu USD, năm nay dự kiến có thể đạt 400 triệu USD”, ông Đặng Phúc Nguyên thông tin các mặt hàng chủ lực vẫn là dừa tươi, xoài, thanh long…

Trong khi đó, ông Trần Quốc Mạnh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Xuất khẩu thủ công mỹ nghệ Việt Nam cho rằng, việc Chính phủ Mỹ đóng cửa hoàn toàn không phải điều gì mới, trong lịch sử cũng đã nhiều lần xảy ra.

Tuy nhiên, lần này có vẻ kéo dài hơn khiến một số công chức phải nghỉ việc, phần nào ảnh hưởng đến xã hội nhưng chưa đến mức tác động sâu.

Ông Mạnh cho biết, đối với xuất khẩu gỗ thì chưa thấy mối liên hệ trực tiếp, yếu tố đáng lo nhất vẫn là chính sách thuế.

“Điều mà ngành gỗ lo nhất từ nay đến cuối năm, nếu các đề xuất tăng thuế của Tổng thống Mỹ được thực thi sẽ làm chựng lại dòng hàng này vào Mỹ”, báo Người lao động dẫn lời Phó Chủ tịch Hiệp hội Xuất khẩu thủ công mỹ nghệ Việt Nam.

Ông Đặng Minh Lành, Giám đốc ông ty TNHH Nội thất New GBI đánh giá, việc Chính phủ Mỹ đóng cửa chủ yếu mang tính chính trị do hai Đảng Cộng hòa và Dân chủ chưa thống nhất được về chính sách.

“Các tiểu bang, liên bang ở Mỹ vẫn hoạt động bình thường nên không ảnh hưởng gì đến xuất khẩu đồ gỗ của Việt Nam. Hàng hóa vẫn được giao thương, chưa thấy tác động thực tế”, ông nói.

Ngoài ra, các thông tin liên quan đến việc Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đề xuất áp thuế 30-50% lên một số mặt hàng đồ gỗ cũng chỉ mới dừng ở mức thông tin chứ chưa có hiệu lực chính thức.

Chuyên gia đánh giá, mức thuế này khó được thông qua do ngành đồ gỗ là ngành lao động thủ công, doanh nghiệp Mỹ không có lợi thế sản xuất.

“Ngay cả nhiều tiểu bang ở Mỹ cũng phản ứng mạnh vì thuế cao sẽ kéo giá cả tăng vọt, ảnh hưởng đến sức mua của người dân”, lãnh đạo doanh nghiệp lưu ý.

*Hành động Meta bị cấm tại LB Nga