Cảng Thượng Hải ùn ứ vì lệnh phong tỏa, cung ứng toàn cầu lao đao

Việc phong tỏa Thượng Hải - nơi có cảng container đông đúc nhất thế giới - là một đòn giáng đối với chuỗi cung ứng toàn cầu, vốn đã chao đảo vì căng thẳng giữa Nga và Ukraine.

Theo CNN, các biện pháp chống dịch nghiêm ngặt nhằm theo đuổi chiến lược Zero-Covid (đưa số ca nhiễm mới về 0) của Trung Quốc đang giáng đòn mạnh lên chuỗi cung ứng toàn cầu.

Cuối tuần trước, Thượng Hải - trung tâm tài chính của Trung Quốc - đã bổ sung các hạn chế ở nhiều nơi trong thành phố. Cảng Thượng Hải phải hứng chịu sự gián đoạn lớn. Việc bổ sung những hạn chế có thể làm trầm trọng tình trạng tắc nghẽn và đẩy chi phí vận tải lên cao hơn nữa.

Hồi đầu tuần trước, chính quyền Thượng Hải đã công bố lệnh phong tỏa theo 2 giai đoạn đối với thành phố 25 triệu dân. Điều này gây ra tình trạng ùn ứ tại cảng Thượng Hải. Đây là cảng container bận rộn nhất thế giới, xử lý gấp 4 lần khối lượng hàng hóa ở cảng Los Angeles vào năm 2021, theo dữ liệu từ chính quyền cảng của cả 2 thành phố.

 

Cảng Thượng Hải là cảng container bận rộn nhất thế giới, với khối lượng hàng hóa gấp 4 lần cảng Los Angeles. Ảnh: Reuters.

Tắc nghẽn do lệnh phong tỏa

Theo VesselsValue - hãng cung cấp dữ liệu vận chuyển toàn cầu, số lượng tàu chờ xếp hàng hoặc dỡ hàng tại cảng Thượng Hải đã tăng vọt lên hơn 300 trong tuần này, tăng gần 5 lần so với hơn 2 tuần trước đó.

"Tình trạng tắc nghẽn tại cảng Thượng Hải thường trở nên tồi tệ hơn vào thời điểm này trong năm. Nhưng mức tăng hiện tại cao hơn nhiều so với năm ngoái, cũng như mức bình thường", hãng nghiên cứu nhận xét.

Giới quan sát cảnh báo tình hình có thể trở nên nghiêm trọng hơn trong tháng 4. Tăng trưởng quý II/2022 của Trung Quốc có khả năng lao dốc bởi những bất ổn liên quan đến các lệnh phong tỏa tại đất nước 1,4 tỷ dân.

Theo tính toán của Goldman Sachs, các khu vực bị ảnh hưởng chiếm tới 30% GDP của Trung Quốc. Natixis SA ước tính tốc độ tăng trưởng trong quý I đã giảm 1,8 điểm phần trăm do những biện pháp nghiêm ngặt nhằm chống dịch.

Tình trạng tắc nghẽn tại cảng Thượng Hải có thể đẩy chi phí vận chuyển lên cao. Ảnh: Reuters.

"Thượng Hải bắt đầu bị phong tỏa vào cuối tháng 3. Do đó, các hoạt động kinh tế có thể giảm tốc trong tháng 4", ông Zhang Zhiwei - nhà kinh tế trưởng tại Pinpoint Asset Management Ltd. - cảnh báo.

Theo VesselsValue, các nhà quản lý, chuyên gia phân tích chuỗi cung ứng trên khắp thế giới đã bắt đầu lên kế hoạch để đối phó với những hiệu ứng dây chuyền.

Theo Maersk - một trong những công ty vận chuyển container lớn nhất thế giới, việc Thượng Hải phong tỏa có thể dẫn đến tình trạng tắc nghẽn và đẩy chi phí lên cao. "Dịch vụ vận chuyển hàng hóa đi và đến Thượng Hải sẽ chịu ảnh hưởng tới 30%. Bởi các khu vực Phố Đông và Phố Tây của thành phố đều bị phong tỏa hoàn toàn", hãng Maersk nhận định.

Phố Đông và Phố Tây của Thượng Hải được ngăn cách bởi con sông Hoàng Phố. "Do đó, thời gian giao hàng và chi phí vận chuyển sẽ tăng cao", hãng vận chuyển container nói thêm.

Theo ông Louis Kuijs - nhà kinh tế trưởng khu vực Châu Á - Thái Bình Dương tại S&P Global Ratings, trên thế giới, tác động kinh tế của Covid-19 đang giảm dần. Nhưng riêng với Trung Quốc, Omicron có thể trở thành mối đe dọa lớn đối với nhu cầu nội địa, sản lượng và chuỗi cung ứng.

Chuỗi cung ứng toàn cầu chao đảo

Tháng trước, Shanghai International Port Group - đơn vị điều hành cảng - cho biết sẽ triển khai một "hệ thống khép kín", yêu cầu nhân viên ở các khu vực cụ thể và tuân thủ những biện pháp nhất định để ngăn ngừa virus lây lan.

Tuy nhiên, do những hạn chế di chuyển, thời gian chờ đợi kéo dài tại các trạm kiểm soát, yêu cầu xét nghiệm và cách ly bắt buộc, nhiều tài xế xe tải ở Trung Quốc đang gặp khó trong việc giao hàng đúng hạn.

Tình trạng tắc nghẽn ở Thượng Hải là tin xấu với các công ty và người tiêu dùng trên khắp thế giới. "Việc phong tỏa Thượng Hải là một bước thụt lùi đối với chuỗi cung ứng toàn cầu, vốn đã chao đảo do căng thẳng địa chính trị”, ông Bansi Madhavani - nhà kinh tế cấp cao của ANZ Research - nhận định.

 

"Việc vận chuyển xuyên quốc gia cũng bị tác động. Những hạn chế này sẽ khiến giá cước vận chuyển tăng vọt".   Ông Bansi Madhavani, nhà kinh tế cấp cao của ANZ Research

 

Trong nhiều tháng qua, chuỗi cung ứng toàn cầu đã lao đao vì các đợt bùng dịch Covid-19 và xung đột giữa Nga - Ukraine.

Cảng Thượng Hải vẫn hoạt động, nhưng nhân viên và các hoạt động tại cảng chịu ảnh hưởng nghiêm trọng, dẫn đến tình trạng ùn ứ. "Việc vận chuyển xuyên quốc gia cũng bị tác động. Những hạn chế này sẽ khiến giá cước vận chuyển tăng vọt", ông Madhavani nhận xét.

Nếu Thượng Hải không sớm dỡ bỏ phong tỏa, theo nhóm phân tích tại Nomura Holdings Inc., tình trạng tắc nghẽn tại các cảng, chậm giao hàng và thiếu năng lực hậu cần sẽ nghiêm trọng hơn nữa.

Nomura cho rằng kinh tế Trung Quốc sẽ phải trả giá đắt bởi chiến lược Zero-Covid. Ngân hàng dự báo tăng trưởng GDP của Trung Quốc đạt 4,3%, thấp hơn nhiều so với các dự báo của những tổ chức khác.

"Đến nay, các thị trường vẫn đánh giá thấp mức độ nghiêm trọng của tình hình ở Trung Quốc", các nhà phân tích của Nomura cảnh báo.

Thảo Phương