Bắc Âu gửi 'tối hậu thư' tới Nga và Mỹ

Từ Biển Baltic đến Greenland, Bắc Âu đang xây dựng một mặt trận đoàn kết chưa từng có. Hội nghị tại Phần Lan khẳng định lập trường cứng rắn của khu vực trước các cường quốc thế giới.

Các nhà lãnh đạo Bắc Âu tại cuộc họp báo sau hội nghị ở Turku. Ảnh: helsinkitimes.fi.

Theo trang tin châu Âu Euractiv.com ngày 27/5, tại hội nghị thượng đỉnh Bắc Âu diễn ra vào đầu tuần này ở thành phố Turku, Phần Lan, các nhà lãnh đạo khu vực đã đưa ra thông điệp thống nhất với tinh thần "chúng tôi không sợ", gửi đi tín hiệu địa chính trị mạnh mẽ đến cả Nga và Mỹ trong bối cảnh căng thẳng quốc tế gia tăng.

Chủ trì hội nghị, Thủ tướng Phần Lan Petteri Orpo đã lên tiếng cảnh báo về các hành động ngày càng gia tăng của Nga tại khu vực Biển Baltic. Ông Petteri Orpo cáo buộc những hành vi này bao gồm việc vi phạm không phận và tăng cường hoạt động quân sự trên đảo Hogland - một vùng chiến lược gần biên giới Phần Lan.

"Nga là thách thức lâu dài. Nhưng chúng tôi không sợ - chúng tôi đã chuẩn bị và kiên cường", Thủ tướng Orpo tuyên bố, thể hiện sự sẵn sàng ứng phó với các thách thức an ninh.

Về phần mình, Nga cáo buộc Phần Lan làm leo thang căng thẳng trong khu vực thông qua các cuộc tập trận hải quân liên quan đến NATO ở Biển Baltic. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cho biết hôm 27/5 rằng các hoạt động hiện tại của hải quân Phần Lan đang "trở thành công cụ leo thang của NATO gần biên giới Nga".

Không chỉ nhằm vào Nga, các nhà lãnh đạo Bắc Âu còn khéo léo gửi thông điệp đến Mỹ. Thủ tướng Na Uy Jonas Gahr Støre đã lên tiếng ủng hộ rõ ràng Greenland và Đan Mạch, đáp trả trực tiếp lời đề nghị trước đây của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc có thể mua lại vùng lãnh thổ Bắc Cực này. "Bắc Cực là một khu vực được quản lý và luật biển được áp dụng. Chúng tôi ủng hộ Greenland và Đan Mạch", Thủ tướng Støre nhấn mạnh.

Điểm đáng chú ý của hội nghị thượng đỉnh năm nay là sự tham gia của các vùng lãnh thổ tự trị Greenland, Åland và Quần đảo Faroe - một động thái mang tính biểu tượng được coi là củng cố sự thống nhất Bắc Âu và đẩy lùi ảnh hưởng từ bên ngoài.

Sự hiện diện của các đại diện từ Phần Lan, Đan Mạch, Thụy Điển, Na Uy và Iceland, cùng với việc mời Thủ tướng Đức Friedrich Merz tham dự, cho thấy mong muốn mở rộng hợp tác với các quốc gia có cùng chí hướng như Đức hay Ba Lan - những nước gần đây thể hiện quan tâm ngày càng tăng đến an ninh Bắc Âu.

Tại hội nghị, Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson đã nhấn mạnh tiềm lực tập thể của khối Bắc Âu: "Cùng nhau, chúng ta là nền kinh tế lớn thứ 12 trên thế giới. Tiếng nói chung của chúng ta có sức nặng".

Tờ Thời báo Helsinki (Phần Lan) đưa tin, tại hội nghị trên, các nhà lãnh đạo đã tập trung vào các chủ đề thảo luận từ an ninh và hợp tác kinh tế đến các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza. Các nhà lãnh đạo Bắc Âu đã nhắc lại cam kết chung của họ trong việc hỗ trợ quốc phòng và tái thiết Ukraine. Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen cho biết viện trợ phải tiếp tục "bằng mọi cách có thể".

Về Gaza, căng thẳng cũng nổi lên liên quan đến vấn đề công nhận nhà nước Palestine. Phần Lan và Đan Mạch vẫn là những quốc gia Bắc Âu duy nhất chưa chính thức công nhận Palestine. Thủ tướng Na Uy Jonas Gahr Støre bảo vệ quyết định công nhận của Na Uy năm 2023, cho rằng việc không công nhận Palestine có nguy cơ tạo điều kiện cho các nhóm cực đoan trở nên "hợp pháp".

“Nếu chúng ta không công nhận Palestine, chúng ta sẽ trao micro cho khủng bố. Những gì đang xảy ra ở Gaza không chỉ phức tạp. Đó là một thảm họa”, ông Støre nêu rõ.

Vũ Thanh