Xuống thang căng thẳng ở Bắc Kosovo

Căng thẳng ở miền Bắc vùng ly khai Kosovo đang có dấu hiệu hạ nhiệt sau khi cộng đồng người Serbia thiểu số đáp lại lời kêu gọi của các bên, bắt đầu dỡ bỏ các rào chắn vốn dựng lên để phản đối chính quyền do phần lớn người Albania kiểm soát.

Rào chắn được dựng lên ở Bắc Kosovo. Ảnh: Getty Images

Xác nhận thông tin trên, Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic ngày 28-12 cho biết ông đã có cuộc thảo luận với đại diện của bộ phận người Serbia ở Bắc Kosovo. Theo yêu cầu cộng đồng này đặt ra, ông Vucic xác nhận Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) với vai trò trung gian tiến trình đàm phán giải quyết bất đồng giữa Serbia - Kosovo, đã đảm bảo không một người Serbia nào tham gia biểu tình hoặc dựng rào chắn bị truy tố. Nhà lãnh đạo Serbia cũng đáp ứng cam kết không bao giờ công nhận chủ quyền của Kosovo. Ðây là vùng lãnh thổ rộng khoảng 10.000 km2, với dân số khoảng 2 triệu dân. Nhiều năm sau khi cuộc chiến 1998-1999 kết thúc với sự can thiệp của Tổ chức Hiệp ước Bắc Ðại Tây Dương (NATO), Kosovo đơn phương tuyên bố độc lập dưới sự ủng hộ của Mỹ và hầu hết các đồng minh vào năm 2008. Nhưng Serbia cùng nhiều nước, trong đó có Nga và Trung Quốc, không công nhận Kosovo như một quốc gia.

Bất chấp nỗ lực hòa giải của Mỹ và EU, Kosovo vẫn là một điểm nóng tiềm ẩn ở khu vực Balkan. Từ đầu năm nay, tranh cãi bùng phát sau khi chính quyền của nhà lãnh đạo Kosovo Albin Kurti triển khai quy định mới yêu cầu người Serbia đổi biển số xe và giấy tờ tùy thân do Pristina cấp. Tình hình trở nên bế tắc với việc chính quyền lâm thời Kosovo tăng cường sự hiện diện của cảnh sát trong bối cảnh người Serbia từ chối tuân thủ và tiến hành biểu tình. Căng thẳng lên đỉnh điểm khi một cựu cảnh sát người Serbia bị bắt với cáo buộc tấn công các nhân viên thi hành công vụ người Albania. Kể từ ngày 10-12, cộng đồng thiểu số ở Bắc Kosovo tiếp tục có nhiều vụ đụng độ với lực lượng chức năng và tiến hành chặn các trục đường chính xung quanh thị trấn Mitrovica bằng xe tải cùng phương tiện hạng nặng để
phản đối.

Pristina đã lên án các cuộc biểu tình và cáo buộc Belgrade kích động gây bất ổn nhằm cản trở chủ quyền của Kosovo. Ðáp lại, Tổng thống Vucic chỉ trích chính phủ lâm thời của ông Kurti cố trục xuất khoảng 100.000 người dân tộc Serbia còn lại ở Kosovo. Ðầu tuần này, chính quyền Serbia một mặt đặt quân đội trong tình trạng báo động cao để đáp trả nếu bạo lực nổ ra. Mặt khác, Tổng thống Vucic khẳng định sẽ “tiếp tục đấu tranh vì hòa bình và tìm kiếm các giải pháp thỏa hiệp” giữa chính quyền người Albania và nhóm thiểu số người Serbia.