Trung Quốc tạm hoãn kiểm soát xuất khẩu đất hiếm một năm với EU

Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu phụ trách thương mại Maros Sefcovic. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo tờ Politico ngày 1/11, Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu phụ trách thương mại Maros Sefcovic cho biết Trung Quốc đã chính thức xác nhận việc hoãn thi hành các quy định hạn chế xuất khẩu đất hiếm ban hành hồi tháng 10 và thời gian tạm dừng áp dụng kéo dài trong một năm.

Ông Sefcovic viết trên nền tảng X: “Trung Quốc xác nhận rằng việc hoãn lệnh kiểm soát xuất khẩu công bố hồi tháng 10 cũng áp dụng cho Liên minh châu Âu. Hai bên nhất trí duy trì đối thoại để cải thiện việc thực thi các chính sách kiểm soát xuất khẩu.”

Động thái này diễn ra sau cuộc gặp giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Busan (Hàn Quốc), trong đó hai nhà lãnh đạo đồng ý tạm hạ nhiệt căng thẳng thương mại và trì hoãn việc áp dụng thêm các hạn chế mới đối với hàng hóa chiến lược.

Trước đó, Bắc Kinh đã thông báo mở rộng danh mục kiểm soát xuất khẩu đối với đất hiếm và các khoáng chất quan trọng, vốn được sử dụng trong sản xuất xe điện, pin, turbine gió và thiết bị quốc phòng. Quyết định này từng khiến các nước phương Tây lo ngại về nguy cơ gián đoạn chuỗi cung ứng, trong bối cảnh Trung Quốc hiện chiếm hơn 70% sản lượng đất hiếm toàn cầu.

Liên minh châu Âu, nơi phụ thuộc gần như hoàn toàn (99%) vào nguồn cung đất hiếm từ Trung Quốc, đã ngay lập tức yêu cầu làm rõ việc hoãn lệnh kiểm soát này có bao gồm các đối tác châu Âu hay không. Trong tuyên bố ngày 1/11, người phát ngôn Ủy ban châu Âu Olof Gill khẳng định: “Liên minh châu Âu hoan nghênh quyết định hoãn thi hành các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm được công bố ngày 9/10. Đây là bước đi hợp lý và có trách nhiệm, góp phần duy trì ổn định dòng chảy thương mại toàn cầu trong lĩnh vực chiến lược này”.

Giới quan sát nhận định việc Bắc Kinh mở rộng phạm vi tạm hoãn sang cả EU là một tín hiệu mang tính xây dựng trong quan hệ thương mại với châu Âu, đồng thời phản ánh nỗ lực của Trung Quốc nhằm tránh để căng thẳng kinh tế leo thang trên diện rộng.

Theo các chuyên gia, việc tạm dừng chỉ mang tính “giải pháp tình thế”, khi Bắc Kinh vẫn giữ quyền khôi phục lại các hạn chế xuất khẩu nếu căng thẳng địa chính trị - thương mại gia tăng. Dù vậy, quyết định hoãn áp dụng trong một năm được đánh giá là sẽ giúp các quốc gia phương Tây có thêm thời gian củng cố năng lực tự chủ về nguồn cung nguyên liệu chiến lược.

Trong bối cảnh đó, Liên minh châu Âu đang đẩy mạnh triển khai Đạo luật Nguyên liệu Chiến lược, nhằm đa dạng hóa nguồn cung bằng cách mở rộng khai thác trong nội khối và thúc đẩy hợp tác với các đối tác như Canada, Australia và một số quốc gia châu Phi.

Các quan chức tại Brussels nhận định việc Trung Quốc tạm hoãn biện pháp kiểm soát xuất khẩu mang lại “khoảng thời gian quý báu” cho ngành công nghiệp châu Âu, đồng thời nhấn mạnh EU cần đẩy nhanh nỗ lực giảm phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu chiến lược từ Trung Quốc nhằm bảo đảm an ninh kinh tế lâu dài.

Hoàng Anh