Tổng thống Ukraine đẩy mạnh chống tham nhũng trong Bộ Quốc phòng

Trước chuyến đi tới Mỹ, Tổng thống Volodymyr Zelensky mong muốn chứng minh rằng hàng tỷ USD mà Mỹ đang chi để hỗ trợ Ukraine không bị lãng phí.

Ông Oleksii Reznikov. Ảnh: REUTERS/TTXVN

Theo New York Times, hai tuần sau khi thay thế Bộ trưởng Quốc phòng, Tổng thống Ukraine đã tiếp tục sa thải tất cả 6 thứ trưởng vào ngày 18/9, mở rộng cuộc chiến chống tham nhũng tại Bộ Quốc phòng khi ngân sách quân sự tăng vọt.

Trong cuộc xung đột với Nga, phần lớn các mệnh lệnh được đưa trực tiếp từ Tổng thống Zelensky tới các tướng lĩnh trên chiến trường, nên việc sa thải các quan chức dân sự tại Bộ Quốc phòng không ảnh hưởng ngay tới cuộc chiến. Vai trò của Bộ Quốc phòng Ukraine không nằm ở chiến thuật mà là khâu hậu cần liên quan mua sắm, tiền lương và phúc lợi.

Các tổ chức chống tham nhũng Ukraine cho biết động thái sa thải nói trên đã gửi đi một tín hiệu tích cực về hoạt động giám sát và trấn áp nạn trục lợi thời chiến.

Phần lớn viện trợ của phương Tây cho Ukraine không phải ở dạng tiền, mà là dưới dạng vũ khí, thiết bị và khóa đào tạo vốn được cung cấp trực tiếp cho quân đội. Các đồng minh của Ukraine cũng đã cung cấp hàng tỷ USD viện trợ tài chính, giúp củng cố cho nền kinh tế Ukraine, nhưng số tiền đó không được chuyển đến Bộ Quốc phòng nước này.

Theo tuyên bố của chính phủ Ukraine đăng trên Telegram ngày 18/9, quyết định sa thải các thứ trưởng quốc phòng được đưa ra tại một cuộc họp nội các. Chính phủ không đưa ra lý do cho động thái này.

Ông Zelensky và các trợ lý đã mô tả động thái thay đổi nhân sự là để tìm kiếm ban lãnh đạo mới sau hơn một năm rưỡi xung đột với Nga.

Đầu tháng này, ông Zelensky đã cách chức Bộ trưởng Quốc phòng Oleksii Reznikov sau một loạt chỉ trích từ các báo chí Ukraine và các nhóm xã hội dân sự về tình trạng tăng giá hợp đồng và quản lý tài chính yếu kém. Vào thời điểm đó, ông Zelensky đã giải thích lý do cách chức ông Reznikov là cần có các cách tiếp cận mới sau 18 tháng.

Mặc dù ông Reznikov không liên quan tới các cáo buộc tham những, nhưng các tổ chức chống tham nhũng đã chỉ ra rằng các quan chức cấp thấp hơn quản lý yếu kém các hợp đồng quân sự hoặc không giải quyết được nạn tham nhũng.

Các thứ trưởng quốc phòng mới bị cách chức không phải là những người đầu tiên bị mất việc trong cuộc chiến. Vào tháng 1, một người đã bị sa thải và bắt giữ sau khi có báo cáo về việc bộ này trả rất nhiều tiền để mua thực phẩm cho quân đội. Một người khác đã bị thay thế vào năm 2022. Vài tháng sau, xuất hiện một video cảnh sát Ukraine khám xét nhà một bộ trưởng và tìm thấy nhiều tiền mặt giấu trong ghế sofa.

Tổng thống Ukraine. Ảnh: AFP/TTXVN

Tháng trước, ông Zelensky đã sa thải toàn bộ 24 người đứng đầu văn phòng tuyển quân khu vực của Ukraine, sau khi chính phủ thừa nhận rằng hàng chục quan chức tuyển dụng đang bị điều tra vì nhận hối lộ để miễn nghĩa vụ quân sự cho một số nam giới. Ngoài ra, Ukraine cũng thực hiện làn sóng truy quét tham nhũng và sa thải liên quan đến các bộ phận khác của chính phủ.

Bà Daria Kalenyuk, Giám đốc điều hành Trung tâm Gành động Chống tham nhũng, cho rằng động thái sa thải 6 thứ trưởng là bước tích cực cho thấy ông Zelensky nhận ra các vấn đề trong Bộ Quốc phòng và có ý định tìm kiếm biện pháp khắc phục.

Theo tuyên bố của chính phủ, cùng với các thứ trưởng, ông Kostiantyn Vashchenko cũng bị cách chức. Ông này từng giữ chức quản lý cấp cao trong Bộ Quốc phòng.

Các thứ trưởng quốc phòng bị sa thải còn có bà Hanna Maliar, người thường xuyên thông báo các diễn biến hàng ngày trong cuộc phản công của Ukraine.

Ukraine thay đổi đội ngũ lãnh đạo Bộ Quốc phòng trong thời chiến khi Tổng thống Zelensky chuẩn bị tới Mỹ.

Ông Zelensky dự kiến phát biểu trực tiếp trước Đại hội đồng Liên hợp quốc vào ngày 19/9 (giờ địa phương) tại New York và cuối tuần sẽ gặp Tổng thống Biden cũng như các thành viên Quốc hội Mỹ nhằm nỗ lực kêu gọi Mỹ tăng cường viện trợ quân sự.

Thùy Dương