Thỏa thuận ngũ cốc: Ukraine lộ kế hoạch đề xuất gia hạn, Nga thấy có trở ngại, thương lái hết hào hứng

Ngày 22/2, Thứ trưởng Bộ Cơ sở hạ tầng Ukraine Yuriy Vaskov tuyên bố, chính phủ nước này sẽ đề xuất với Thổ Nhĩ Kỳ và Liên hợp quốc (LHQ) gia hạn thỏa thuận ngũ cốc.

Ukraine đề nghị gia hạn thêm thỏa thuận ngũ cốc. (Nguồn: Reuters)

Trả lời phỏng vấn báo chí nước ngoài, ông Vaskov nói: "Tuần này, chúng tôi sẽ đưa ra đề xuất chính thức về yêu cầu gia hạn… Chúng tôi sẽ yêu cầu gia hạn ít nhất một năm, vì thị trường nông sản Ukraine và thế giới có thể lập kế hoạch cho khối lượng xuất khẩu trong dài hạn".

Theo ông Vaskov, Kiev sẽ đề nghị đưa thêm cảng Nikolaev vào thỏa thuận.

Trước khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt, có tới 35% ngũ cốc của Ukraine được xuất khẩu qua cảng Nikolaev.

Các thỏa thuận về xuất khẩu lương thực từ Ukraine đã được ký kết vào ngày 22/7/2022 tại Istanbul.

Nga đã nhiều lần chỉ ra rằng một số điểm của thoả thuận đã không được thực hiện, bao gồm việc đưa ngũ cốc đến các nước nghèo nhất. Quốc gia này cho rằng, hiện đang có những trở ngại đối với việc cung cấp phân bón và thực phẩm của Nga ra thị trường thế giới.

Ngày 13/2, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Vershinin cảnh báo việc gia hạn thỏa thuận ngũ cốc mà không có kết quả rõ ràng dường như không phù hợp với phía Moscow.

Theo tờ Wall Street Journal, một số nhà giao dịch tỏ ra thận trọng khi thực hiện hợp đồng mua bán ngũ cốc của Ukraine do lo ngại phía Nga sẽ không gia hạn thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc qua Biển Đen.

Lượng ngũ cốc xuất đi từ Ukraine giảm khá mạnh trong vài tuần gần đây và là một tác nhân khiến giá mặt hàng này trên thị trường thế giới.

Trong tháng 1/2023, Ukraine xuất khẩu khoảng 3 triệu tấn ngũ cốc và dầu hướng dương, giảm so với mức 3,7 triệu tấn hồi tháng 12/2022.

Trong tháng 2 này, Ukraine có kế hoạch xuất 2,8 triệu tấn, nhưng đến ngày 20/2 mới đạt khoảng 1,5 triệu tấn, theo số liệu của LHQ. Giá lúa gạo trên thị trường thế giới tăng 10% trong một tháng qua, lên mức 8 USD/bushel.

Ông Andrey Sisov, Giám đốc điều hành hãng tư vấn nông nghiệp SovEcon ở khu vực Biển Đen nhận định: “Không nhiều thương lái tỏ ra hào hứng với việc bán ngũ cốc có nguồn gốc từ Ukraine, trừ khi họ có được thông tin minh bạch về gia hạn thỏa thuận xuất khẩu”.

Nhiều nhà giao dịch lo ngại dễ bị rơi vào tình cảnh ký hợp đồng nhưng không thể hoàn tất khi thỏa thuận xuất khẩu không được gia hạn, hàng bị kẹt vì quy trình kiểm tra kéo dài.

Theo ông Sisov, hiện trung bình mỗi tàu hàng cần từ 5-6 tuần mới có thể ra khỏi khu vực Biển Đen, chủ yếu là tắc nghẽn trong khâu kiểm tra, thanh sát tàu chở ngũ cốc từ qua eo biển Bosporus.

VIỆT AN