Thỏa thuận đất hiếm Mỹ - Ukraine rơi vào thế khó

Thỏa thuận đất hiếm giữa Mỹ và Ukraine tiếp tục lâm vào thế khó khi cả hai bên đều cáo buộc nhau gây khó dễ cho việc đạt thỏa thuận. Trong khi Mỹ cáo buộc Ukraine đang cố gắng rút khỏi thỏa thuận thì Ukraine cũng nhiều lần chỉ trích việc Mỹ liên tục thay đổi các điều khoản.

Phát biểu với báo giới trên chiếc chuyên cơ của mình, Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo, việc Ukraine cố gắng rút khỏi thỏa thuận khoáng sản đất hiếm với Mỹ sẽ khiến nước này gặp vấn đề lớn. Ông Trump cũng nói thêm Tổng thống Zelensky muốn Ukraine trở thành thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Tuy nhiên, ông chủ Nhà Trắng nhấn mạnh mục tiêu này không bao giờ đạt được. “Tôi nghĩ ông Zelenskiy đang cố gắng rút khỏi thỏa thuận đất hiếm. Và nếu ông ấy làm vậy, ông ấy sẽ gặp một số vấn đề rất, rất lớn. Chúng tôi đã đạt được một thỏa thuận về đất hiếm và bây giờ ông ấy nói muốn đàm phán lại thỏa thuận'. Ông ấy muốn trở thành thành viên của NATO. Vâng, ông ấy sẽ không bao giờ trở thành thành viên của NATO. Ông ấy hiểu điều đó”.

Ảnh minh họa: Reuters

Thỏa thuận khoáng sản đất hiếm nhằm cấp cho Mỹ quyền tiếp cận các nguồn tài nguyên khoáng sản của Ukraine. Trước đó, ngày 20/3, ông Trump tuyên bố thỏa thuận sẽ được ký kết "rất sớm".

Về phần mình, Tổng thống Zelensky cho biết Ukraine không muốn Mỹ nghĩ rằng nước này phản đối thỏa thuận. Tuy nhiên, Ukraine đã nhận được một phiên bản dự thảo hoàn toàn khác với bản thỏa thuận khoáng sản do Mỹ đề xuất mà ông dự định ký trước đó với ông Trump. Ông Zelensky cho biết ông sẽ xem xét thỏa thuận để đảm bảo "không có mối đe dọa lập pháp nào liên quan", đồng thời yêu cầu các luật sư so sánh tất cả các phiên bản của thỏa thuận và đưa ra đánh giá.

“Đây là một văn bản hoàn toàn khác. Có nhiều điều chưa được thảo luận, và cũng có một số điều, có thể nói là, các bên đã bác bỏ. Tôi không muốn gây sóng gió, tôi thực sự muốn chúng ta có một đánh giá cụ thể từ các luật sư ở cấp cao nhất. Chúng tôi không thể chấp nhận bất cứ điều gì đe dọa đến sự hội nhập EU của Ukraine”.

Trước đó một ngày, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng cáo buộc Mỹ "liên tục" thay đổi các điều khoản của thỏa thuận khoáng sản đã được đề xuất trước đớ với Ukraine.

Kim loại đất hiếm và các kim loại quan trọng khác, vốn đóng vai trò thiết yếu cho các ngành công nghệ cao, đã thu hút sự chú ý toàn cầu trong những tháng gần đây khi Tổng thống Trump thúc đẩy các nỗ lực nhằm tăng cường vị thế của Mỹ trong lĩnh vực này. Tổng thống Trump cho rằng việc ký thỏa thuận khoáng sản cũng là để bù đắp cho Mỹ vì đã hỗ trợ Ukraine trong suốt xung đột, cũng như để đảm bảo hỗ trợ của Mỹ với nước này trong tương lai.

Không riêng Ukraine, Mỹ cũng đang xúc tiến ký thỏa thuận khoáng sản với nhiều nước khác trên thế giới bao gồm cả Nga.

Trong phát biểu được hãng truyền thông Izvestia đăng tải hôm nay (31/3), Đặc phái viên về hợp tác kinh tế và đầu tư quốc tế của Nga Kirill Dmitriev, đồng thời là Giám đốc điều hành Quỹ Đầu tư trực tiếp Nga (RDIF) cho biết, Nga và Mỹ đã bắt đầu đàm phán về các dự án kim loại đất hiếm cũng như các dự án khác tại Nga. Ông Dmitriev cũng xác nhận, một số công ty đã bày tỏ quan tâm đến các dự án, nhưng không nêu cụ thể. Tuy nhiên, theo tờ Izvestia của Nga, việc hợp tác giữa 2 nước có thể được thảo luận thêm tại vòng đàm phán tiếp theo giữa Nga - Mỹ, có thể diễn ra vào giữa tháng 4 tại Saudi Arabia.

Hồng Nhung