Quyết định tỷ đô của Tổng thống Trump làm lộ diện nước Trung Đông đầu tiên vận hành UAV MQ-9B

Ngày 14/5 vừa qua, trong chuyến thăm chính thức tới Doha, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hợp tác quốc phòng Mỹ - Qatar.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Quốc vương Qatar Sheikh Tamim bin Hamad Al-Thani tại lễ ký kết các thỏa thuận ở Doha ngày 14/5/2025. Ảnh: REUTERS/TTXVN

Theo tuyên bố chính thức từ chính phủ Mỹ được công bố cùng ngày và xác nhận bởi nhiều hãng tin quốc phòng, bao gồm AP, Mỹ và Qatar đã hoàn tất một thỏa thuận trị giá 1,96 tỷ USD để Qatar mua 8 thiết bị bay không người lái (UAV) MQ-9B SkyGuardian do Mỹ sản xuất.

Chuyên trang quân sự amrrecognition.com cho biết thỏa thuận mang tính bước ngoặt này, được ký kết bởi quan chức hai nước, không chỉ củng cố quan hệ song phương mà còn đánh dấu lần đầu tiên Qatar mua MQ-9B – một trong những UAV tiên tiến và đa năng nhất được thiết kế cho môi trường chiến tranh hiện đại.

MQ-9B SkyGuardian, do General Atomics Aeronautical Systems phát triển, là một trong những hệ thống máy bay điều khiển từ xa tiên tiến nhất hiện nay. Đây là phiên bản phát triển từ dòng MQ-9 Reaper, nhưng đã được nâng cấp đáng kể để đáp ứng các tiêu chuẩn bay an toàn của NATO, cho phép tích hợp vào không phận dân sự.

Chiếc UAV này sở hữu các thông số kỹ thuật ấn tượng, bao gồm khả năng bay liên tục hơn 40 giờ, hoạt động ở độ cao lên tới 40.000 feet (khoảng 12.200 mét), và vận hành hoàn toàn trong mọi điều kiện thời tiết, cả ngày lẫn đêm.

Thiết kế tải trọng theo dạng mô-đun cho phép nó mang theo nhiều loại cảm biến và vũ khí, khiến MQ-9B trở thành một phương tiện lý tưởng cho các nhiệm vụ tình báo, giám sát và trinh sát (ISR), cũng như các hoạt động tấn công chính xác.

Gói mua sắm của Qatar không chỉ gồm các khung máy bay mà còn đi kèm hệ thống vũ khí và hỗ trợ đầy đủ, bao gồm: 110 tên lửa Hellfire II AGM-114R2; 200 bộ đuôi dẫn đường JDAM (chuyển bom thông thường thành bom thông minh); 300 quả bom BLU-111 loại 500 pound; 100 bom dẫn đường bằng laser GBU-12 Paveway II.

Ngoài ra, thương vụ còn bao gồm các radar giám sát hàng hải hiện đại Seaspray 7500E, hệ thống trinh sát điện tử SAGE, các trạm điều khiển mặt đất, cùng với chương trình huấn luyện và hỗ trợ hậu cần toàn diện.

Kho vũ khí này sẽ giúp tăng cường đáng kể khả năng tình báo, giám sát, trinh sát và năng lực tấn công chính xác của Qatar, đặc biệt trong lĩnh vực hàng hải và chống khủng bố.

Việc mua sắm MQ-9B đưa Qatar trở thành quốc gia Trung Đông đầu tiên tích hợp UAV này vào lực lượng vũ trang, phản ánh nỗ lực hiện đại hóa quân đội của Doha.

Hệ thống MQ-9B có thể tích hợp dễ dàng với các khí tài sẵn có như máy bya tiêm kích F-15E Strike Eagle của Mỹ, chiến đấu cơ Eurofighter Typhoon, Rafale của châu Âu và UAV Bayraktar TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ.

Tính tương thích và thiết kế mô-đun của hệ thống MQ-9B bảo đảm khả năng tích hợp liền mạch với các nền tảng hiện có, mang lại khả năng nhận thức tình huống nâng cao và tính linh hoạt chiến thuật vượt trội.

Quan hệ quốc phòng giữa Mỹ và Qatar đã phát triển thành một trong những mối quan hệ quân sự vững chắc nhất tại khu vực vùng Vịnh. Qatar là nơi đặt Căn cứ Không quân Al Udeid – cơ sở quân sự lớn nhất của Mỹ ở Trung Đông, đóng vai trò là trung tâm chiến lược của Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ (CENTCOM).

Sự hợp tác này bao gồm các cuộc tập trận chung, bán vũ khí và chia sẻ tình báo, thúc đẩy khả năng tương tác giữa lực lượng vũ trang hai nước. Trong nhiều năm qua, Nỹ đhỗ trợ Qatar hiện đại hóa quân đội bằng cách cung cấp các hệ thống tiên tiến như hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot, trực thăng tấn công Apache, và nay là MQ-9B SkyGuardian.

Mối quan hệ chiến lược này không chỉ quan trọng đối với an ninh khu vực mà còn phục vụ các lợi ích của Mỹ trong lĩnh vực chống khủng bố, an ninh hàng hải và răn đe các mối đe dọa trong khu vực, đặc biệt từ các tổ chức phi nhà nước thù địch và các quốc gia đối nghịch. Việc hiện đại hóa quốc phòng của Qatar thông qua công nghệ Mỹ cũng phù hợp với tham vọng trở thành một quốc gia chủ động và có năng lực trong việc duy trì an ninh và ổn định vùng Vịnh.

Thiết bị bay không người lái MQ-9B SkyGuardian. Ảnh: GA

Việc Qatar mua sắm thiết bị bay không người lái MQ-9B SkyGuardian đánh dấu một bước tiến lớn trong năng lực quân sự của nước này. Những chiếc UAV này có vai trò quan trọng vì nhiều lý do.

Thứ nhất, chúng cung cấp năng lực ISR (tình báo, giám sát, trinh sát) vượt trội, cho phép Qatar giám sát các vùng biển và sa mạc rộng lớn để phát hiện các mối đe dọa như buôn lậu, khủng bố và xâm nhập trái phép.

Thứ hai, khả năng tấn công chính xác của MQ-9B – được tăng cường bởi các loại vũ khí tiên tiến – giúp Qatar thực hiện các cuộc tấn công mục tiêu với thiệt hại phụ tối thiểu.

Thứ ba, việc tích hợp các radar giám sát hàng hải tăng cường khả năng bảo vệ vùng biển của Qatar – điều đặc biệt quan trọng đối với một quốc gia phụ thuộc nhiều vào thương mại đường biển và cơ sở hạ tầng ngoài khơi.

Hơn nữa, với khả năng hoạt động trong mọi điều kiện thời tiết và tuân thủ tiêu chuẩn NATO, MQ-9B có thể vận hành trong mọi tình huống và dễ dàng phối hợp với các lực lượng đồng minh, góp phần củng cố vai trò của Qatar trong các liên minh khu vực.

Vượt lên trên bước tiến công nghệ cho lực lượng vũ trang Qatar, thỏa thuận này còn thể hiện chiến lược mạnh mẽ của Mỹ nhằm làm sâu sắc hơn các liên minh an ninh tại vùng Vịnh.

Bằng cách trang bị cho các đối tác như Qatar năng lực UAV tiên tiến, Mỹ hướng đến việc bảo đảm ổn định khu vực và răn đe các mối đe dọa tiềm tàng, đặc biệt trong bối cảnh địa chính trị nhạy cảm.

Bên cạnh đó, thỏa thuận này cũng hỗ trợ nền công nghiệp quốc phòng của Mỹ mang lại lợi ích cho các nhà sản xuất Mỹ như General Atomics, Lockheed Martin, RTX Corporation, Boeing, L3Harris và Leonardo SpA.

Chuyến thăm của Tổng thống Trump cũng chứng kiến việc công bố nhiều khoản đầu tư quốc phòng lớn khác, với tổng trị giá hơn 38 tỷ USD. Bao gồm hợp đồng trị giá 1 tỷ USD với Raytheon để cung cấp hệ thống chống UAV, các cam kết đối với hệ thống phòng thủ tên lửa THAAD, máy bay tiếp dầu trên không KC-46 Pegasus, và một sáng kiến trị giá 10 tỷ USD để nâng cấp cơ sở hạ tầng tại Căn cứ Al Udeid.

Tóm lại, thỏa thuận MQ-9B là một thành công mang tính chiến lược cho cả hai quốc gia. Đối với Qatar, nó tăng cường khả năng tự chủ quốc phòng và sẵn sàng tác chiến. Đối với Mỹ, nó củng cố một đối tác trọng yếu và thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp quốc phòng trong nước.

Khi những chiếc UAV này chính thức đi vào hoạt động dưới quyền điều hành của Qatar, khu vực sẽ bước sang một giai đoạn mới về giám sát và năng lực phòng vệ trên không, với MQ-9B SkyGuardian ở vị trí tiên phong.

Thành Nam