Phó Thủ tướng Denis Manturov nêu các ưu tiên chính của LB Nga trước thềm SPIEF-2025

Nền kinh tế Nga đã thích ứng với những điều kiện mới và hôm nay đất nước chủ động quyết định cho công ty nước ngoài nào sẽ được phép tham gia thị trường mà không gây tổn hại đến các nhà sản xuất nội địa.

© Sputnik / Evgeny Biyatov.

Trong cuộc phỏng vấn của Sputnik trước thềm SPIEF-2025, ông Denis Manturov Phó Thủ tướng thứ nhất Liên bang Nga đã nói về kế hoạch của Nga trong lĩnh vực chinh phục không gian, cách tạo ra điện trên Mặt trăng và ông cũng lý giải - chính sách tiền tệ-tín dụng đang kìm hãm đầu tư như thế nào, tại sao không phải mọi ngành đều cần sự hỗ trợ của Chính phủ, công nghệ vũ trụ sẽ giúp khai thác khoáng sản dưới nước ra sao...

Cuộc phỏng vấn do các nhà báo Dmitry Kiselev và Alexandra Veselova thực hiện. SPIEF-2025 sẽ được tổ chức Saint-Peterburg từ ngày 18 đến 21 tháng 6. Sputnik là đối tác thông tin của Diễn đàn quan trọng này.

Cuộc phỏng vấn do các nhà báo Dmitry Kiselev và Alexandra Veselova thực hiện.
© Sputnik / Evgeny Biyatov.

– Thưa ông Denis Valentinovich, trong ba năm qua ngành công nghiệp Nga đã đạt được thành tựu tưởng chừng như không thể. Vậy chúng ta cần tăng trưởng thêm đến mức nào?

– Xét dưới góc độ tăng trưởng sản xuất và giá trị gia tăng gộp, kết quả đạt khoảng 18% vào năm 2022. Nhiệm vụ trong khuôn khổ các dự án quốc gia, nói chung đối với ngành sản xuất, là cần đạt mức tăng trưởng 40% vào năm 2030.

Đã mấy tháng nay, mọi người nói về chuyện các thương hiệu nước ngoài sẽ trở lại Nga. Sẽ có cơ chế nào chăng dành cho cuộc trở lại đó? Tổng thống đã tuyên bố rằng chỉ một lời xin lỗi là không đủ.

Trên bình diện này chúng ta xuất phát trước hết từ chỗ những gì ngành công nghiệp nước ta cần. Nếu có những phân đoạn trống do công ty nước ngoài bỏ lại đã được các nhà sản xuất Nga thế chỗ, thì trước tiên ta phải đánh giá tình hình trên thị trường. Và nếu sự trở lại của một công ty nước ngoài sẽ cản trở hoặc không đóng góp cho việc củng cố mạnh hơn của nhà sản xuất Nga, thì ở đây lợi ích không trùng hợp mà có sự phân chia.

Nhưng ở nơi một nhà sản xuất Nga đã khẳng định được vị thế và có thị phần đáng kể, thì trong một số bối cảnh nhất định, chúng ta sẽ không phản đối sự xuất hiện của một đối thủ cạnh tranh nước ngoài, cũng sản xuất những sản phẩm có giá trị gia tăng cao trên thị trường Nga.

– Được biết ông đã báo cáo với Tổng thống về kế hoạch của chúng ta trong không gian. Và nảy sinh sự nhầm lẫn khi đột nhiên dùng từ «máy bay không người lái» trong tương quan về Trạm Vũ trụ. Vậy sẽ thế nào đây?

– Các thiết bị robot sẽ được sử dụng trên Trạm Vũ trụ để cung cấp chức năng phụ trợ cho các phi hành gia. Cũng sẽ sử dụng robot điều khiển.

– Trí tuệ nhân tạo hoạt động như thế nào trong không gian hiện nay?

– Theo nhãn quan của tôi, nếu không có trí tuệ nhân tạo sẽ rất khó để phát triển, cụ thể là trong các nhóm đa vệ tinh. Để xây dựng quỹ đạo bay và chiếm giữ các tầng. Ý tôi là số lượng lớn vệ tinh ở những quỹ đạo khác nhau mà hiện tại tổng cộng đã có hơn 10.000 vệ tinh rồi. Do đó, ở đây các trạm cần điều động và các vệ tinh phải chọn quỹ đạo.

Trí tuệ nhân tạo cũng sẽ được sử dụng để có hình ảnh chất lượng cao hơn từ các vệ tinh cảm biến từ xa của Trái đất, thực hiện những nhiệm vụ hiện có của người tiêu dùng ngày nay. Bao gồm cả vệ tinh liên lạc, để đảm bảo thông tin liên lạc chính xác hơn. Vì thế, trí tuệ nhân tạo hiện nay đã đảm trách chức năng phụ trợ để thực hiện những nhiệm vụ đặt ra trước Roscosmos cũng như các nhà khai thác tư nhân về quản lý các nhóm đa vệ tinh.

– Ta đang nói về vệ tinh, thì trên thế giới đã sản xuất hàng loạt. Việc này ở Nga thì sao, thưa ông?

– Chúng ta đã có những ví dụ về cách vệ tinh được sản xuất hàng loạt trên băng chuyền, cụ thể là những vệ tinh nặng tới 100 kg. Công ty «RESHETNEV» đã vận hành các dây chuyền về sản xuất vệ tinh. Các nhà sản xuất vệ tinh tư nhân cũng đang nghiên cứu sản xuất bộ máy vũ trụ bằng phương thức băng chuyền. Như vậy là cần thiết để hạ thấp giá thành vệ tinh và tiếp đến là giảm chi phí dịch vụ dành cho người tiêu dùng tư nhân.

– Kể từ khi bắt đầu kỷ nguyên không gian, các công nghệ vũ trụ cũng đã thâm nhập cả vào Trái đất. Xin ông cho biết quá trình này đang diễn ra ở mức độ nào hiện nay?

– Nhìn lại như các bạn vừa đề cập thì cụ thể như pin mặt trời hiện đang được sử dụng tích cực. Và ví dụ việc phục hồi môi trường sống của các phi hành gia là hệ thống hiện đại ngày nay chuyên lọc sạch và chiết xuất nước được vận dụng trong những tình huống khác nhau những hoàn cảnh khác nhau. Còn theo cách hiểu hiện đại về cách sử dụng công nghệ không gian cho người tiêu dùng – thì rõ nhất là GLONASS. Hiện nay đã có 119 triệu thuê bao sử dụng dịch vụ GLONASS mà là dịch vụ miễn phí và nhiều nhà sản xuất thiết bị vệ tinh đang sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới.

– Trạm Vũ trụ Nga-Trung trên Mặt Trăng sẽ trông như thế nào? Đã đến lúc thực hiện sứ mệnh này chưa?

– Tôi cho rằng không thể nói về không gian sâu mà không khám phá không gian gần, bao gồm cả Mặt Trăng. Trước tiên, tất cả các công nghệ cần được thử nghiệm trên Mặt Trăng, sau đó chuyển dời sang những hành tinh khác. Khi thử nghiệm các công nghệ trên Mặt Trăng, cụ thể là với các đối tác Trung Quốc của chúng ta, thì đòi hỏi phải cung cấp năng lượng cho Trạm. Chuyện ở đây nói về việc đưa trạm điện hạt nhân công suất nhỏ của chúng ta lên Mặt Trăng.

Trạm này sẽ tạo ra điện để duy trì hoạt động của Trạm Vũ trụ, sẽ hoạt động trực tiếp trên Mặt trăng và như tôi đã nói, để thử nghiệm những công nghệ sau này sẽ sử dụng để khám phá và chinh phục vùng không gian sâu xa hơn. Trong các kế hoạch của Roscosmos và Viện Hàn lâm Khoa học Nga về nghiên cứu các thiên thể khác, trọng tâm hiện nay là sứ mệnh khám phá Mặt trăng và Sao Kim. Ngay từ năm 1970, đất nước chúng ta đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới hạ cánh thành công tàu vũ trụ trên một hành tinh khác trong Thái dương hệ. Và đó là trên Sao Kim. Do đó, có lẽ chúng ta sẽ tiến theo hướng này trước. Rồi sau đó, sẽ xem thực hiện nhiệm vụ trên Mặt trăng và Sao Kim như thế nào và dựa trên cơ sở này, chúng ta sẽ nói về Sao Hỏa.

- Nga có kế hoạch xây dựng một xưởng đóng tàu trọng tải lớn ở Viễn Đông. Hiện thời chưa nghe gì về dự án ở Tây-Bắc. Xin ông cho biết bây giờ dự án đang ở giai đoạn nào?

– Về Tây-Bắc thì dự án đang được triển khai ở cơ sở «Xưởng đóng tàu Phương Bắc». Chuyện nói về việc mở rộng công suất năng lực, bao gồm cả các đường cầu trượt có mái che, còn gọi là ụ tàu khô. Cũng đang mở rộng địa bàn, trong đó có cả các tòa nhà xưởng dành cho gia công cơ khí.

Còn về nhà máy đóng tàu Viễn Đông, thì quả thật hiện vẫn đang trong giai đoạn lập kế hoạch. Trong khi chuẩn bị các nghiên cứu khả thi, cho đến cuối năm «Tổng công ty đóng tàu thống nhất» (USC) cần trình dự án này để xem xét tiếp. Tất nhiên, mọi thứ sẽ tuỳ thuộc vào tình hình thị trường và thành phần kinh tế, vào kinh tế vĩ mô nói chung, bởi vì ngay lúc bắt đầu cuộc đàm đạo của chúng ta hôm nay, tôi đã nói rằng chính sách tiền tệ hiện nay có phần hạn chế cơ hội đầu tư. Chúng ta sẽ hiểu cách cùng với USC tiến lên thế nào khi thực thi kế hoạch về xây dựng nhà máy đóng tàu này.

- Cuộc xâm nhập của Lực lượng vũ trang Ukraina vào khu vực Kursk bây giờ đã là chuyện quá khứ. Khu vực này đã phải chịu tổn hại rất nghiêm trọng. Mới đây đích thân Tổng thống đã chứng kiến cảnh này khi ông đến thăm địa phương. Vậy Chính phủ có kế hoạch gì để phục hồi khu vực Kursk và giúp đỡ cư dân ở đó?

– Việc hỗ trợ cho khu vực Kursk đã bắt đầu được thực hiện ngay sau khi phát sinh tình huống, tức là từ tháng 8 năm ngoái. Cho đến nay, khu vực này đã được cung cấp khoảng 150 tỷ rúp, chủ yếu để hỗ trợ người dân địa phương và khôi phục các chủ thể hạ tầng trọng yếu. Tổng cộng, lượng tiền được phân bổ cho ba vùng biên giới - Belgorod và Bryansk cũng thế - đã lên tới 180 tỷ rúp. Hiện tại, Tổng thống đã giao cho Chính phủ chuẩn bị chương trình toàn diện để phục hồi ba khu vực kể cả huy động quỹ ngân sách Liên bang dành cho các biện pháp khôi phục cơ sở hạ tầng công nghiệp và xã hội. Các biện pháp phải được đồng bộ hóa với hoạt động rà phá bom mìn ở những nơi bị thiệt hại trong khu vực và những nơi cần trước hết là rà phá bom mìn rồi đến các biện pháp khôi phục nếp sống bình thường ở những khu vực này.