Những vấn đề đáng chú ý trước thềm hội nghị thượng đỉnh Nga - châu Phi lần 2

'Đối với châu Phi, Nga hiện là đối tác được lựa chọn, đang được đón nhận nồng nhiệt hơn so với phương Tây và thậm chí cả Trung Quốc'.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) tại hội nghị thượng đỉnh Nga - châu Phi lần 1 năm 2019. Ảnh: AFP.

Theo báo Vedomosti (Nga) ngày 20/7, các chuyên gia cho rằng hội nghị thượng đỉnh Nga - châu Phi lần thứ hai, dự kiến được tổ chức tại St. Petersburg từ ngày 27 - 28/7 tới, sẽ khác với sự kiện đầu tiên diễn ra ở Sochi vào tháng 10/2019.

Vedomosti lưu ý thái độ đối với Nga trên toàn thế giới đã trở nên phân cực kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra vào tháng 2 năm ngoái và các quốc gia châu Phi cũng không ngoại lệ. Một nhóm các nước châu Phi do Nam Phi dẫn đầu đã đưa ra một sáng kiến hòa bình để giải quyết cuộc xung đột ở Ukraine. Trong khi đó, ảnh hưởng của Nga đối với tình hình kinh tế và xã hội ở các nước châu Phi đã tăng lên cùng với việc giá lương thực, phân bón và năng lượng tăng cao.

Alexey Maslov, Giám đốc Viện Nghiên cứu châu Á và châu Phi của Đại học Quốc gia Moskva, cho biết năm nay, các vấn đề chính trị và an ninh sẽ chiếm ưu thế tại hội nghị thượng đỉnh Nga - châu Phi. "Thứ nhất, chương trình nghị sự của hội nghị thượng đỉnh năm 2019 vẫn chưa được triển khai do tình hình chính trị quốc tế có những thay đổi. Thứ hai, định hướng châu Phi trong chính sách [đối ngoại] của Moskva là một phần trong chiến lược xoay trục tổng thể của Nga sang 'Nam bán cầu', đó là lý do tại sao các vấn đề chính trị rất có thể sẽ chi phối diễn đàn", chuyên gia Nga trên chỉ ra.

Về phần mình, Rakhimbek Bobokhonov, nhà nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu châu Phi thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga, lưu ý rằng các nước châu Phi đã phải đối mặt với áp lực đáng kể từ phương Tây trong năm qua, vì vậy hội nghị thượng đỉnh lần thứ hai này sẽ diễn ra trong bầu không khí căng thẳng hơn so với lần đầu tiên. Tuy nhiên, các quốc gia châu Phi không lo ngại phương Tây và không có kế hoạch từ bỏ quan hệ hợp tác với Nga để đáp ứng yêu cầu của phương Tây.

"Đối với châu Phi, Nga hiện là đối tác được lựa chọn, đang được đón nhận nồng nhiệt hơn so với phương Tây và thậm chí cả Trung Quốc. Ngoài ra, mối quan hệ của Moskva với châu Phi có thể chỉ trở nên mạnh mẽ hơn trong tương lai gần bởi vì, với thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen hiện đã bị hủy, các công ty Nga và các nước châu Phi sẽ đàm phán trực tiếp tại hội nghị thượng đỉnh về cung cấp lương thực và viện trợ nhân đạo", nhà nghiên cứu Bobokhonov nêu quan điểm.

Theo tờ Doanh nghiệp châu Phi (african.business), hội nghị thượng đỉnh Nga - châu Phi lần thứ hai sẽ có sự tham dự của các nhà lãnh đạo từ phần lớn các quốc gia châu Phi. Diễn đàn Kinh tế và Nhân đạo Nga - châu Phi diễn ra song song sẽ cung cấp một nền tảng cho các thảo luận hợp tác kinh tế với một chương trình hơn 30 họp và các sự kiện chuyên đề.

Hội nghị thượng đỉnh lần 2 ban đầu được lên kế hoạch diễn ra tại Addis Ababa vào tháng 10/2022, nhưng đã bị Tổng thống Nga Vladimir Putin hoãn lại vào tháng 7 năm ngoái, rất có thể là do những phức tạp xuất phát từ cuộc xung đột ở Ukraine.

Hội nghị thượng đỉnh được lên lịch lại dự kiến kéo dài bốn ngày, nhưng vào ngày 21/6 vừa qua, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov thông báo rằng sẽ bị giới hạn trong 2 ngày do "tinh chỉnh" chương trình.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nga Mikhail Bogdanov nhận xét vào ngày 19/6 rằng sự kiện này đánh dấu “một bước quan trọng đầu tiên hướng tới sự hợp tác trở lại về kinh tế và chính trị của Nga với châu Phi”.

Các nhà tổ chức cũng mô tả hội nghị thượng đỉnh là “sự kiện cấp cao nhất và quy mô lớn nhất trong quan hệ Nga - châu Phi” với mục đích mang lại “tầm cao mới của quan hệ đối tác cùng có lợi” giữa Moskva và "lục địa đen".

Ban tổ chức nêu rõ: “Mục tiêu của sự kiện là thúc đẩy nỗ lực tăng cường hợp tác toàn diện và bình đẳng giữa Nga và các quốc gia châu Phi trên mọi lĩnh vực như chính trị, an ninh, quan hệ kinh tế, khoa học và công nghệ cũng như các lĩnh vực văn hóa và nhân đạo”.

Hội nghị thượng đỉnh Nga-Châu Phi đầu tiên diễn ra vào ngày 23–24 tháng 10 tại Sochi, một khu nghỉ mát trên bờ Biển Đen của Nga. Được tổ chức theo phương châm “Vì Hòa bình, An ninh và Phát triển”, sự kiện này do Tổng thống Vladimir Putin và Tổng thống Ai Cập Abdel Fatah al-Sisi đồng chủ trì.

Công Thuận