Những thách thức chờ đợi nước Nga trong năm 2019

Năm 2019, mối quan hệ giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới Nga và Mỹ vốn đang căng thẳng sẽ tiếp tục leo thang nếu như Quốc hội Mỹ thông qua các biện pháp trừng phạt mới nhằm vào Moscow. Các chuyên gia gọi hai dự luật có thể được Quốc hội Mỹ thông qua là Dự luật “Bảo vệ bầu cử khỏi các mối đe dọa bằng cách thiết lập giới hạn đỏ” (DETER) và “Đạo luật về việc bảo vệ an ninh Mỹ trước sự gây hấn của Điện Kremlin” (DASKAA). Theo ông Anders Aslund, chuyên gia thuộc Trung tâm phân tích Hội đồng Đại Tây Dương của Mỹ, gói trừng phạt mới mà Mỹ có thể áp dụng đối với Nga là sự kết hợp giữa DETER và DASKAA. Lệnh trừng phạt mới sẽ nhắm đến các doanh nhân và quan chức thân cận với Tổng thống Nga Vladimir Putin, cũng như một số ngân hàng lớn của Nga. Ngoài ra, trong năm 2019, nhiều khả năng một gói trừng phạt thứ hai nhằm vào Nga sẽ được Mỹ thông qua với cáo buộc Moscow sử dụng vũ khí hóa học tại thành phố Salisbury của Anh để đầu độc cựu đại tá thuộc Cơ quan Tình báo Nga (GRU) Sergei Skripal cùng con gái của ông ta. Chính quyền Mỹ sẽ phải áp dụng ít nhất 3 trong số 6 biện pháp có thể chống Nga như phong tỏa hỗ trợ tài chính quốc tế, cấm các ngân hàng Mỹ cung cấp tín dụng cho ngân hàng Nga, hạ cấp quan hệ ngoại giao, cấm hoàn toàn việc xuất khẩu từ Mỹ sang Nga (ngoại trừ lương thực), cấm hoàn toàn việc nhập khẩu và cấm Hãng hàng không Aeroflot của Nga thực hiện vận chuyển hành khách đến Mỹ. Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, các biện pháp gây sức ép mới này sẽ được triển khai, song chưa có thời gian áp dụng cụ thể.

Về mối quan hệ với EU, những thay đổi đáng kể trong nội bộ “ngôi nhà chung” sẽ tác động đến sự hợp tác giữa khối liên minh này với Nga trong năm 2019. Theo các chuyên gia, cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu (EP) vào tháng 5 tới có thể dẫn đến sự gia tăng ảnh hưởng của các đảng cánh hữu. Bên cạnh đó, các cơ quan điều hành của EU cũng có sự thay đổi. Vào mùa thu năm 2019, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jean Claude-Juncker và người đứng đầu ngành ngoại giao châu Âu Federica Mogherini cũng sẽ bị thay thế. Trong khi đó, các quốc gia có sức ảnh hưởng chính trị mang tính quyết định trong EU như Pháp và Đức cũng đang phải đối mặt với các vấn đề trong nước. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đang phải đối mặt với nhiệm vụ khôi phục lòng tin của người dân sau các cuộc biểu tình “Áo vàng”. Còn tại Đức, Thủ tướng Angela Merkel đang chuẩn bị cho kế hoạch rút lui khỏi chính trường vào năm 2021. Các chuyên gia tại Hội đồng Nga về các vấn đề quốc tế (RIAC) cho biết, với những thách thức nội bộ như trên, các nước EU khó có thể tìm thấy những nguồn lực để thực hiện các sáng kiến ​​quy mô lớn hướng tới Nga. Ngoài ra, với nền kinh tế khá ổn định, EU không có nhu cầu phải cải thiện hợp tác với Nga bằng bất cứ giá nào. Phó giáo sư Khoa Tiến trình hội nhập thuộc Trường Đại học Quan hệ quốc tế Moscow (MGIMO) Alexander Tevdoy-Burmuli dự báo, nhiều khả năng, trong năm 2019, quan hệ Nga-EU khó có thể đạt được tiến triển mới.

Theo RBC.ru, trong năm 2019, Nga vẫn tiếp tục đóng vai trò quan trọng hàng đầu trong việc giải quyết vấn đề Syria. Trong năm 2018, nhờ sự hỗ trợ của Nga và Iran, quân đội của Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã giành quyền kiểm soát gần như toàn bộ lãnh thổ đất nước, bao gồm cả việc giải phóng vùng ngoại ô Damascus khỏi phe đối lập và khủng bố. Năm nay, thế giới sẽ tiếp tục chứng kiến quá trình chuyển giao từ giai đoạn xung đột quân sự sang giai đoạn đàm phán chính trị tại Syria. Tiến trình thành lập Ủy ban Hiến pháp Syria đang diễn ra với nhiệm vụ soạn thảo một Hiến pháp mới nhằm xây dựng tương lai mới cho đất nước Trung Đông này. Theo Nghị quyết số 2254 của Liên hợp quốc, trong vòng 18 tháng sau khi Hiến pháp ở Syria được thông qua, cuộc bầu cử tổng thống sẽ được tổ chức. Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ hy vọng, phiên họp đầu tiên của ủy ban sẽ được tổ chức vào đầu năm 2019.

Chuyên gia của Hội đồng Nga về các vấn đề quốc tế Grigory Lukyanov nhận định, để Ủy ban Hiến pháp Syria hoạt động hiệu quả, việc trước tiên cần làm trong năm 2019 là giải quyết vấn đề hỗ trợ nhân đạo và thúc đẩy tiến trình hồi hương của người tị nạn Syria từ châu Âu. Theo ông, trong vấn đề này, Nga có khả năng đàm phán với hầu hết các bên trung gian cũng như các bên tham gia cuộc xung đột tại Syria. Đó là lợi thế của Moscow mà không nước nào có được, kể cả Thổ Nhĩ Kỳ và Iran.