Những cái tên nổi cộm trước bầu cử giữa kỳ Mỹ

Chu kỳ bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022 ở Mỹ đã xuất hiện một số ứng viên thu hút sự chú ý của người dân xứ cờ hoa vì tầm quan trọng của bang họ tranh cử và cả con đường mà họ đã đi.

Khi cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ đã đến gần, bên cạnh những nhân vật mà sự nổi tiếng của họ gần như đã trở thành điều mặc định trong chính trường Mỹ, như ông Trump, một số gương mặt đã dần nổi lên để chiếm sóng truyền hình quốc gia.

Trong những nhân vật ấy có thể kể đến ba cái tên: Ron DeSantis - Thống đốc bang Florida, John Fetterman - Phó thống đốc bang Pennsylvania, và J.D. Vance - một nhà đầu tư mạo hiểm lấn sân sang chính trị.

Ba người này có thể có xuất thân, tính cách và lập trường chính trị khác nhau, nhưng họ cùng có chung một đặc điểm: Cuộc đời và con đường họ đã đi đều chứa đựng những mâu thuẫn và sự đối nghịch bất ngờ.

Ron DeSantis - phiên bản tương lai của ông Trump

Một cái tên ngày càng thu hút sự chú ý của người dân toàn nước Mỹ là ông Ron DeSantis, Thống đốc bang Florida, người đang tái tranh cử trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ sắp tới. Tương lai chính trị của Ron DeSantis

Từ chỗ là đồng minh thân cận của ông Trump, ông DeSantis đang dần xây dựng danh tiếng của riêng mình trong nội bộ đảng Cộng hòa.

Cái bóng lớn dần ấy đã gây ra những rạn nứt âm thầm cho quan hệ giữa ông DeSantis và ông Trump, nhất là khi có nhiều đồn đoán về việc vị thống đốc Florida có thể ra tranh cử tổng thống năm 2024.

Ở tuổi 44, ông DeSantis vẫn là gương mặt tương đối mới mẻ trong chính trường Mỹ. Ông lấn sân sang chính trường Mỹ từ năm 2012, sau khi giành được một ghế đại diện cho Florida tại Hạ viện Mỹ với chủ trương giảm quy mô chính phủ và giảm thuế.

6 năm sau, ông DeSantis hướng ánh nhìn tới ghế thống đốc Florida. Từ chỗ không phải ứng viên ưa thích của đảng Cộng hòa, ông DeSantis đã “lọt vào mắt xanh” của Tổng thống Trump sau nhiều lần xuất hiện trên đài Fox News. Và nhờ sự ủng hộ của ông Trump, ông DeSantis đã chiến thắng.

Dù vậy, người Mỹ chỉ thực sự chú ý tới ông DeSantis khi Covid-19 bùng nổ.

Sau khi áp yêu cầu ở nhà 30 ngày vào mùa xuân 2020, vị thống đốc Florida nhanh chóng dỡ bỏ các quy định chống dịch về khẩu trang và tiêm chủng. Cuối hè năm ấy, ông DeSantis ra sức ép bắt trường học mở cửa trở lại, đi ngược lại hướng dẫn y tế của liên bang.

Ông Ron DeSantis và ông Donald Trump trao đổi về Covid-19 tại Nhà Trắng. Ảnh: New York Times.

Từ đó đến nay, ông DeSantis đã thể hiện khả năng duy trì ánh hào quang và sự chú ý của truyền thông nước Mỹ. Ông xông vào các cuộc chiến văn hóa, chuyển di dân Venezuela tới bang thành trì của đảng Dân chủ và tuyên chiến với Disney về vấn đề LGBTQ.

Nhưng đồng thời, ông DeSantis cũng thể hiện mình có năng lực điều hành trong vai trò thống đốc của một bang lớn như Florida. Chẳng hạn, ông đã chỉ đạo nhanh chóng xây dựng lại những cây cầu bị thiệt hại sau siêu bão Ian.

Dưới sự nắm quyền của vị thống đốc, nhiều chuyên gia nhận định bang Florida, từ chỗ là bang chiến trường quan trọng, đang dần nghiêng về đảng Cộng hòa.

Trước mắt ông DeSantis là cuộc tái tranh cử vào ngày 8/11 tới nhưng nhiều người cho rằng ông đã nắm chắc phần thắng trong tay trước ông Charlie Crist, ứng viên đảng Dân chủ. FiveThirtyEight, trang web theo dõi chính trường Mỹ, dự đoán khả năng chiến thắng của vị thống đốc Florida lên tới 97%.

Câu hỏi lớn hơn lúc này là liệu ông DeSantis có ra tranh cử vào năm 2024 hay không, vì điều đó có thể đẩy ông vào thế đối đầu với ông Trump, người đã nâng đỡ vị thống đốc tới chiến thắng vào năm 2018.

Hiện tại, ông DeSantis đang cố gắng cân bằng giữa một bên là mối quan hệ với ông Trump và một bên là xây dựng cơ sở chính trị cho chính mình.

“Ông Trump chắc chắn đã đặt nền móng cho sự trỗi dậy của ông DeSantis trên đấu trường quốc gia”, ông Dan Eberhart, một đồng minh của ông DeSantis và là nhà quyên góp của đảng Cộng hòa, nói với Christian Science Monitor. “Nhưng chính ông DeSantis có kỹ năng bám trụ lại ở đó”.

John Fetterman - vị chính khách không thích mặc vest

Ở Mỹ, bang Pennsylvania là một bang chiến địa quan trọng với cả đảng Dân chủ và Cộng hòa. Cử tri ở bang này từng nghiêng về ông Trump vào năm 2016 rồi bỏ phiếu bầu ông Biden vào năm 2020, cả hai lần đều với kết quả sát nút.

Cuộc đua năm nay vào thượng viện ở Pennsylvania cũng không phải ngoại lệ. Hy vọng của đảng Dân chủ đang dồn vào ông John Fetterman - ứng viên thích mặc quần ngắn và áo hoodie hơn là chiếc áo vest thường khoác trên người các chính trị gia.

Với tấm bằng từ Đại học Harvard, ông Fetterman chọn gắn bó 13 năm với một thành phố bé nhỏ có tên Braddock ở Pennsylvania. Vị thị trưởng da trắng nổi tiếng vì nỗ lực xây dựng cộng đồng ở thành phố có phần lớn dân cư người da đen.

Ông Fetterman gây ấn tượng với chiếc đầu hói, chòm râu dê và chiều cao hơn 2 m. Trên người ông xăm dãy số ngày tháng tương ứng thời điểm xảy ra mỗi vụ án mạng ở Braddock. Nơi đây từng kỷ niệm 5 năm liên tiếp không có vụ giết người trong lúc ông Fetterman là thị trưởng.

Ông John Fetterman, Phó thống đốc bang Pennsylvania, nói chuyện với người ủng hộ hồi tháng 5. Ảnh: New York Times.

Theo Intelligencer, hình ảnh bình dân của ông Fetterman đi ngược lại bức biếm họa mà đảng Cộng hòa thường dùng để chỉ trích những đảng viên Dân chủ là xa rời thực tế.

Đợt bầu cử giữa nhiệm kỳ này, ông Fetterman ra tranh cử với thông điệp mình là người có khả năng thống nhất cử tri và hút phiếu bầu cử từ khắp các hạt tại Pennsylvania, dù họ ở nông thôn hay thành thị.

Nhiều đảng viên Dân chủ từng tin rằng ông Fetterman có khả năng ấy. Trong các chính sách ông Fetterman đang kêu gọi có bao gồm nâng lương tối thiểu, cải cách nhà tù và tăng tiếp cận phá thai - những chủ trương có thể thu hút cử tri ở Pennsylvania.

Nhưng hy vọng của đảng Dân chủ trở nên u ám khi vào ngày 13/5, ông Fetterman bị đột quỵ. Tuy nó không thể khuất phục ông, cảm giác bất khả chiến bại mà ngoại hình to lớn của ông Fetterman thường đem lại đã phần nào tiêu tan.

Trong một buổi tranh luận với ông Mehmet Oz, đối thủ từ đảng Cộng hòa, ông Fetterman thể hiện rõ sự bất lợi ngay từ đầu. Cơn đột quỵ khiến ông gặp khó khăn khi nói chuyện và buộc ông phải nhờ tới công nghệ chuyển giọng nói thành văn bản để trả lời câu hỏi, theo Time.

Phó thống đốc Pennsylvania vấp váp trong việc lựa chọn từ ngữ. Trong nửa đầu cuộc tranh luận, ông Fetterman tỏ ra chật vật khi cố gắng chống đỡ những câu hỏi dồn dập từ phía ông Oz - người biết rõ khó khăn của đối thủ.

Chênh lệch giữa ông Fetterman và ông Oz đang dần thu hẹp, xuống còn chỉ 1,1% vào ngày 31/10, theo FiveThirtyEight. Mọi ánh mắt trong đảng Dân chủ đang đổ dồn về Pennsylvania và ông Fetterman.

J.D. Vance - hành trình chuộc lỗi của một “tội đồ”

Ứng viên của phe Cộng hòa tại bang Ohio cho cuộc đua vào Thượng viện Mỹ là ông J.D. Vance - một người ngoại đạo chính trị hiện 37 tuổi. Bất cứ bản phác họa nào về nhân vật này đều không thể bỏ qua con đường ông bước vào chính trị và sự thay đổi 360 độ trong lập trường của ông.

Chưa đầy 13 năm trước, ông Vance tốt nghiệp cử nhân Đại học bang Ohio. Năm 2016, khi vừa tốt nghiệp Trường Luật Yale, ông trở nên nổi tiếng với cuốn hồi ký ăn khách Hillbilly Elegy (“Khúc bi ca từ nguồn cội”) - cuốn sách nêu giả thuyết lý giải sự trỗi dậy của ông Trump.

Khi ấy, ông Vance là một trong những tiếng nói phê bình ông Trump gay gắt nhất trong giới bảo thủ, thậm chí từng gọi vị cựu tổng thống là “Hitler của Mỹ”. Ông Vance cũng khẳng định một phần cử tri ủng hộ ông Trump có thái độ phân biệt chủng tộc.

Từ chỗ là người chỉ trích ông Trump thậm tệ, ông J.D. Vance (trái) hiện là đồng minh của vị cựu tổng thống. Ảnh: AP.

Nhưng sau khi tuyên bố chạy đua vào Thượng viện hồi năm 2021, ông Vance hoàn toàn chối bỏ những lời từng chỉ trích ông Trump và bắt đầu hành trình “chuộc tội”.

Trên hành trình ấy, ông nhận được sự giúp đỡ rất lớn, cả công khai lẫn ngấm ngầm, từ Donald Trump Jr. - con trai vị cựu tổng thống - và Peter Thiel - nhà đầu tư mạo hiểm ở Thung lũng Sillicon và sếp cũ của ông Vance. Cả hai đã giúp ông Vance có cơ hội tiếp xúc với ông Trump tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago để làm hòa.

Nhưng sự giúp đỡ của Tucker Carlson - người dẫn chương trình Fox News - có lẽ đáng quý hơn cả, theo New York Times. Từ tháng 7/2021 tới tháng 5, ông Vance xuất hiện 15 lần trên chương trình của ông Carlson và thường xuyên nhận được sự khen ngợi không tiếc lời.

“Tucker thật sự rất quan trọng”, Luke Thompson - người điều hành siêu ủy ban hoạt động chính trị (Super PAC) hỗ trợ cho chiến dịch tranh cử của ông Vance - nói. “Điều ấy có nghĩa ông Vance có nơi để trao đổi với cử tri ở Ohio và các nhà tài trợ quy mô nhỏ khắp cả nước”.

Ngoài ra, New York Times cho rằng một điều khiến ông Vance lọt vào mắt xanh của ông Trump là nhờ thể hiện trên truyền hình. Đơn cử, trong một cuộc tranh luận trực tiếp, khi hai đối thủ công kích lẫn nhau, ông Vance phê bình cả hai, thể hiện bản thân ở vị thế cao hơn, qua đó gây ấn tượng với ông Trump.

Ông Vance cuối cùng cũng có được thứ ông mong đợi khi vào ngày 15/1, ông Trump công khai ủng hộ ông Vance. Lời ủng hộ của ông Trump đã giúp ông Vance được chọn làm người đại diện cho phe Cộng hòa ở bang Ohio tranh cử vào Thượng viện Mỹ vào tháng 11.

Xuất hiện cạnh ông Trump tại một buổi tuần hành tháng 4, ông Vance khen đối phương là “đã vén màn sự tha hóa ở nước này ở mức độ hơn hẳn những người khác”.

“Đúng là có khi tôi cũng ác mồm ác miệng nhưng thực tế đơn giản là ông ấy là tổng thống tuyệt vời nhất trong đời tôi”, ông Vance nói.

Quốc Đạt