Ngoại trưởng Liz Truss được bầu làm lãnh đạo Đảng Bảo thủ và sẽ trở thành Thủ tướng Anh

Ngày 5/9, đảng Bảo thủ tại Anh thông báo đã bầu nữ Ngoại trưởng Liz Truss làm lãnh đạo mới của đảng này, qua đó mở đường để bà thay ông Boris Johnson trở thành thủ tướng tiếp theo của 'xứ sở sương mù'.

Thủ tướng tiếp theo của Anh Liz Truss. Ảnh: globaljustice.org.uk

Kết quả bỏ phiếu bầu lãnh đạo của Đảng Bảo thủ cầm quyền do Sir Graham Brady, Chủ tịch Ủy ban 1922, công bố. Theo kết quả công bố, bà Truss giành được hơn 81.000 phiếu ủng hộ (tương đương 57%). Bà Truss đã có bài diễn văn cảm ơn ngay sau đó.

Ngoại trưởng Liz Truss đã vượt qua ứng cử viên trực tiếp là cựu Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak (người nhận được hơn 69.000 phiếu ủng hộ, tương đương 43% số phiếu) để trở thành lãnh đạo mới của Đảng Bảo thủ, đồng thời sẽ gần như chắc chắn trở thành nữ thủ tướng thứ 3 trong lịch sử nước Anh.

Trong suốt cuộc đua, bà Liz Truss luôn ở thế dẫn điểm trước ông Rishi Sunak và các đối thủ. Kết quả cuộc khảo sát mới nhất do Công ty dữ liệu Italy Techne thực hiện từ ngày 19-27/7 cho thấy bà Truss nhận được sự ủng hộ của 48% thành viên đảng Bảo thủ so với tỉ lệ 43% dành cho ông Sunak.

Tới đầu tháng 8, Ngoại trưởng Anh Liz Truss tiếp tục nhận được thêm sự ủng hộ nặng ký từ các thành viên Nội các trong bối cảnh đảng Bảo thủ. Lần lượt tân Bộ trưởng Tài chính Nadhim Zahawi, Bộ trưởng Quốc phòng Ben Wallace, Bộ trưởng phụ trách vấn đề Bắc Ireland Brandon Lewis và Chủ tịch Uỷ ban Đối ngoại của Nghị viện Anh Tom Tugendhat đã lên tiếng ủng hộ bà Truss trở thành Thủ tướng mới của Anh.

Dự kiến, ông Boris Johnson sẽ có bài phát biểu chia tay và đệ đơn từ chức lên Nữ hoàng Anh trong ngày 6/9. Cùng ngày, Nữ hoàng Elizaberth II sẽ chính thức bổ nhiệm bà Liz Truss vào vị trí Thủ tướng Anh. Tân Thủ tướng Anh sẽ thành lập nội các mới, trong khi ông Johnson tiếp tục làm việc cho tới khi quá trình chuyển giao quyền lực hoàn tất.  

Bà Mary Elizabeth Truss, sinh ngày 26/7/1975, giữ cương vị ngoại trưởng Anh từ 2021. Bà là Hạ nghị sĩ đại diện cho khu vực Norfolk từ 2010. Nữ chính khách này từng đảm nhiệm nhiều vị trí trong các thời nội các của Thủ tướng David Cameron, Theresa May và Boris Johnson. Bà Truss cũng là nữ Bộ trưởng Tư pháp đầu tiên của nước Anh.

Phát biểu với tờ Daily Telegraph khi tuyên bố tranh cử chức thủ tướng hồi tháng 7, Ngoại trưởng Truss từng khẳng định: "Tôi tự ứng cử bản thân vì tôi có thể lãnh đạo và đưa ra những quyết định then chốt. Tôi có tầm nhìn rõ ràng về tương lai của chúng ta, với kinh nghiệm và quyết tâm để chúng ta đạt được điều đó".

Bà Liz Truss cho biết nếu trở thành Thủ tướng Anh thì nhiệm vụ ưu tiên của chính phủ dưới sự lãnh đạo của bà sẽ là phục hồi nền kinh tế, theo đó đề ra một loạt biện pháp hỗ trợ các khu vực ở phía Bắc vùng England.

Bà Truss nhấn mạnh ưu tiên đưa nền kinh tế Anh tăng trưởng trở lại, giảm thuế để những lao động xứng đáng có thu nhập nhiều hơn. Phát biểu trước thềm chiến dịch vận động tranh cử tại Manchester, phía Bắc England, bà Truss cam kết sẽ bảo đảm các khu vực nghèo hơn nhận được hỗ trợ mà họ cần từ chính phủ, và xây dựng 2 trường cao đẳng nghề mới tại khu vực phía Bắc England tương đương các trường ở Oxford và Cambridge.

Kinh tế Anh hiện phục hồi hậu COVID-19 chậm hơn Mỹ, Italy và Pháp, thậm chí có nguy cơ rơi vào suy thoái kéo dài vào cuối năm nay do lạm phát tăng cao và lãi suất tăng.

Báo The Guardian dẫn lời các chuyên gia kinh tế đánh giá thủ tướng tiếp theo của Anh sẽ phải đối mặt ngay với một số thách thức. Hóa đơn thanh toán tiền năng lượng bình quân năm tại Anh dự kiến tăng 80% từ tháng 10 tới lên xấp xỉ 4.180 USD, vấn đề đe dọa hầu hết các khu vực của nền kinh tế Anh.

Bên cạnh đó, lần đầu tiên trong vòng 40 năm qua, tỷ lệ lạm phát của Anh đã tăng lên trên 10% vào tháng 7/2022, chủ yếu vì giá năng lượng, lương thực và nhiên liệu tăng vọt vì cuộc xung đột Nga – Ukraine. Theo Ngân hàng Anh (BoE), lạm phát của nước này sẽ tăng lên 13% trước cuối năm nay, qua đó đẩy nước này vào suy thoái.

Thanh Tuấn