Nga lên kế hoạch đặc biệt ở Libya, Mỹ bất an?

Nga đang lên kế hoạch mở rộng hiện diện quân sự ở Đông Libya trong một động thái có thể dẫn đến việc thành lập căn cứ hải quân.

Một thỏa thuận quốc phòng đang được bàn bạc giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chỉ huy Quân sự Đông Libya Khalifa Haftar sau cuộc gặp của họ ở Moscow vào cuối tháng 9, hãng tin Bloomberg ngày 5-11 dẫn nguồn thạo tin cho biết.

Theo giới chuyên gia, việc Moscow tăng cường hiện diện quân sự ở Libya là thách thức mới đối với Mỹ và đồng minh châu Âu.

Chính quyền Tổng thống Joe Biden đang "nghiêm túc" xem xét rủi ro liên quan đến kế hoạch của Nga, cựu đặc phái viên Mỹ tại Libya Jonathan Winer khẳng định. 

"Ngăn Nga đến Địa Trung Hải là mục tiêu chiến lược quan trọng. Nếu Nga có các cảng ở đây, họ sẽ có khả năng do thám toàn bộ Liên minh Châu Âu (EU)" – ông Winer nói thêm.

Trong khuôn khổ của thỏa thuận đang được bàn bạc, một số căn cứ không quân do lực lượng bán quân sự Wagner kiểm soát trong khu vực có thể được nâng cấp để tiếp đón lực lượng Nga.

Chỉ huy Quân sự Đông Libya Khalifa Haftar. Ảnh: Reuters

Các nguồn tin mật cho biết thêm tàu chiến Nga cũng có thể được quyền hiện diện thường trực tại một cảng của Libya - nhiều khả năng là Tobruk, nằm cách Hy Lạp và Ý chỉ vài trăm km qua Địa Trung Hải.

Tuy nhiên, đây là triển vọng dài hạn bởi nó đòi hỏi nâng cấp đáng kể cơ sở hạ tầng cảng. Nga cho đến nay chỉ có một căn cứ hải quân ở Địa Trung Hải, đó là tại TP Tartus của Syria. 

Cuộc hội đàm giữa Tổng thống Putin và ông Haftar hôm 28-9 đánh dấu bước tiến trong quan hệ giữa tư lệnh Libya với Nga. 

Trong chuyến thăm Moscow trước đó vào năm 2020 của ông Hafter, Tổng thống Putin đã từ chối gặp ông trong khi các quan chức cấp thấp hơn hối thúc ông ký lệnh ngừng bắn với chính phủ lâm thời có trụ sở tại Tripoli ở phía Tây Libya. Ông Hafter khi đó đột ngột rời Nga mà không ký kết bất cứ thỏa thuận nào.

Mối quan hệ ngày càng sâu sắc giữa ông Haftar và Moscow đang làm dấy lên nhiều nỗi lo ở Washington. Các quan chức chính quyền Tổng thống Biden đã thực hiện một loạt chuyến thăm cấp cao đến Libya trong năm nay nhằm thuyết phục ông Haftar thay đổi đường lối.

Tàu chiến của Nga có thể được quyền cập cảng vĩnh viễn tại cảng Libya, rất có thể là Tobruk. Ảnh: Bloomberg